کریم خلیلی، معاون دوم رییس جمهور شام امروز در یک کنفرانس خبری، تکرار حادثهی بهسود را فاجعهای دردناک خواند. خلیلی از کمیسیون موظف به حل معضل کوچیها انتقاد کرد که در ظرف سه سال گذشته، کاری انجام نداده است.

به گفتهی کریم خلیلی، درصورتی که با این قضیه به صورت جدی برخورد نشود، ممکن است پیامدهای منفیای در پی داشته باشد که کل کشور را متاثر خواهد ساخت.

نمایندگان مردم بهسود، امروز در پارلمان کشور گزارش "حملهی کوچیها" به مناطق بهسود، دایمرداد، تیزک و خوات ولایت میدان وردک را به ولسی جرگه ارایه کردند.

رضا رضایی، نمایندهی مردم بهسود در ولسی جرگه گفت: "مهاجمینی هجوم آورده اند، بیست و پنج قریه در دایمرداد به آتش کشیده شده. گزارشی که تا به حال داریم، سه نفر در دایمرداد، دو نفر در ساحهی تیزک، به شهادت رسیده اند. تیزک مشخص نیست. از ساعت نه (شب) که جنگ شروع میشود، تا ساعت چهار صبح دایمرداد تسخیر میشود، خانهها آتش زده میشوند. هنوز مشخص نیست که چه تعداد زن و بچه اسیر هستند یا آوارهی کدام جای".

نمایندگان ولایت میدان وردک میگویند که حکومت توجهی به این مشکل نکرده است. همچنان به گفتهی این نمایندگان، نیروهای اربکیای که از سوی وزارت داخله در منطقه مستقر بوده، قبل از عملیات از منطقه بیرون شده اند.

رضایی در جلسهی عمومی ولسی جرگه گفت: "حکومت افغانستان هیچگونه توجهی در این قسمت نکرده. هجده صد نفر به دستور وزیر صاحب محترم داخله، نیروی اربکی در ولایت میدان ورک بوده که دو صد نفر مخصوص ولسوالی کتوک بوده. پری شب اینها از منطقه کشیده میشوند و دیشب عملیات شروع میشود. نه والی جوابگوی قضیه است، نه وزیر داخله جوابگوی قضیه است و نه هیچ کس دیگر".

نمایندگان مردم هزاره در ولسی جرگه، در اعتراض به آنچه بیاعتنایی حکومت در قبال "حملهی کوچیها" به روستاها میخوانند، جلسه را به رسم اعتراض ترک کردند و گفتند که تا زمانی که این معضل حل نشود، در جلسهها حاضر نخواهند شد.

رضایی افزود: "تقاضایم از شما (نمایندگان) و از مردم صلح دوست افغانستان و جامعه جهانی این است که در این قضیه وضعیت ما را مشخص کنند. این مردم جرمشان چیست که سر خانهی خود شان کشته میشوند. بنابراین، تا زمانی که این قضیه پاسخ گفته نشود، ما به عنوان وکیل آن مردم، پارلمان را به عنوان اعتراض ترک خواهیم گفت".

صدیقه مبارزه، دیگر نمایندهی مردم بهسود که در منطقه بوده است، در فضای پرتنش ولسی جرگه گفت: "بر مردم بیدفاع در خانههای شان حمله شده، دود خانههای شان تا شب گذشته که هوا روشن بوده، به آسمان بلند بود. هزاران نفر ما آواره شده، اصلا خانوادهها از عیال خود خبر ندارند، از زن و اولاد خود خبر ندارند. یک گروه در بین اینها هست که با پیکا و با راکت، من شاهد هستم که در ولایت بودم، گزارشی که از منطقه به ولایت ما رسیده بود، به مرکز گزارش داده شد که پیکا دارند، راکت دارند".

در همین حال، نمایندگان کوچیها در پارلمان کشور میگویند که کوچیها براساس اسناد و قبالههایی که دارند، به این محل میروند و چراگاههای آنها غصب شده است.

علم گل کوچی، نمایندهی کوچیها در ولسی جرگه گفت: "آنها (مردم محل) در مقابل ما جبهه گرفته اند. حقوق حقهی ما را غصب کرده اند، آنها غاصبین هستند. 32 سال است که حقوق ما را میخورند. من با آنها هم جنگ میکنم و هم برای مقابله اگر به سر هزاران تن هم تمام شود، ما حق خود را از آنها میگیریم".

کوچی افزود: "دیروز جنگ را هم خود شان آغاز کردند، وقتی که شکست خوردند، همت آن را هم نداشتند. حالا نعره میکشند. ما از آنها حق خود را میگیریم".

براساس قانون اساسی کشور، حکومت باید در مورد بهبود زندگی و اسکان کوچیها برنامههای موثری طرح کند. حکومت برای پایان دادن به مشکل کوچیها، کمیسیونی را تشکیل داد اما این کمیسیون تاهنوز کاری انجام نداده است.

برخی نمایندگان معتقد اند که بزرگان مردم هزاره و کوچیها، از این معضل به عنوان وسیلهی امیتازگیری استفاده میکنند.

شکریه بارکزی، نمایندهی کابل در پارلمان کشور گفت: "سالانه چندین میلیون دالر کلانهای کوچی و کلانهای هزاره میگیرند، به عنوان حل معضل... اگر میگویید نه، کمیسیون بودجه و مالی را بخواهید، از آنها پرسان کنید که حسابی که از ریاست جمهوری برای شما میآید، به کدام مقدار پول اینها میگیرند. این پول را اینها برای چه میگیرند. این پول از بیت المال مردم افغانستان است، اما کلان کوچی و کلان هزاره از این موضوع فقط سیاستهای معین خود را میخواهند پیش ببرند و مردم افغانستان را بدبخت بسازند".

اما صدیق احمد عثمانی، رییس کمیسیون مالی و بودجهی ولسی جرگه میگوید: "اسناد و کودهای مالی نشان میدهد، یک مقدار پول نه به عنوان این که به این یا آن قوم داده شده باشد – من چیزی در این مورد گفته نمیتوانم- ولی یک مقدار پول پرداخت شده به خاطر این که همان جبران خسارهای که همین مردم نتوانسته اند از علفچرها یا از مناطقی برای حیوانات خود علف تهیه کنند، یک مقدار کمک شده است".

این رقم، صد میلیون افغانی است که سال گذشته، به نمایندگان کوچیها پرداخت گردید.

یونس قانونی، رییس مجلس نمایندگان گفت: "اگر خدای ناخواسته در آنجا برخورد جریان داشته باشد، فوریترین کار این است که برخورد توقف داده شود. پیش از آن هیچ کار دیگری را ما و شما انجام داده نمیتوانیم. برخورد توقف داده شود، وزارت داخله داریم، ریاست امنیت داریم، اردو داریم، جابهجا توقف کند که چانس جستجوی راه حل پیدا شود".

با این وجود، ما موفق نشدیم نظر وزارت امور داخلهی کشور را داشته باشیم. در همین حال، قرار است که فردا کریم خلیلی همرای وزیران دفاع و داخله، از مناطق آسیب دیده بازدید کند.

عارف فرهمند

ویراستار: ؤسول رحیم