جنرال ظهیر الاسلام، رییس سازمان استخبارات نظامی پاکستان (آی اس آی) روز یک شنبه این هفته از نخستین دیدارش از ایالات متحده امریکا به کشورش بازگشت. این نخستین سفر رییس "آی اس آی" به ایالات متحده امریکا در یک سال گذشته بود.

رسانه های غربی و پاکستانی گزارش دادند که ظهیر الاسلام گفتگوهای «ثمربخش» با جنرال دیوید پتریوس، رییس سازمان استخبارات امریکا (سی آی ای) داشته است. در این گزارش ها آمده است که رؤسای سازمان استخبارات دو کشور به عملیات مشترک امریکا و پاکستان علیه شبکه حقانی در شمال غرب پاکستان در نزدیکی مرز افغانستان توافق کرده اند.

روزنامه وال ستریت ژورنال هم گزارش داده است که ظهیر الاسلام و پتریوس در این دیدار شان به پیگیری شبکه حقانی موافقت کرده اند. پاکستان خصوصا در یک سال اخیر صریحاً از سوی ایالات متحده امریکا به حمایت از شبکه حقانی متهم شده است.

روابط اسلام آباد و پاکستان پیش از این که مرز پاکستان به روی کاروان های اکمالاتی ناتو بازگشایی گردد، بیشتر از هر زمان دیگری تیره شده بود. تاکنون پاکستان از درخواست های امریکا برای راه اندازی عملیات علیه شورشیان در وزیرستان شمالی سرباز زده بود.

اسد منیر، تحلیلگر مسایل دفاعی پاکستان به دویچه وله گفت که عملیات نظامی مشترک امریکا و پاکستان یک مساله جدید است: «در گذشته نیز ارتش های پاکستان و ایالات متحده امریکا باهم همکاری کرده اند. حالا که روابط پاکستان و امریکا باید بهبود یابد، این عملیات نظامی مشترک بسیار اساسی است».

ناظران می گویند که توافق به عملیات نظامی مشترک علیه شبکه حقانی نتیجه گفتگوهای طولانی میان مقام های پاکستانی و امریکایی است و به سادگی به دست نیامده است. به گفته تحلیلگران، مقام های پاکستان خصوصا سازمان استخبارات نظامی این کشور به جنگ علیه شبکه حقانی بی میل اند و این گروه را «سرمایه استراتژیک» برای ابقای نفوذ خود در افغانستان می دانند.

طلعت مسعود، دیگر تحلیلگر مسایل نظامی پاکستان به دویچه وله گفت که عملیات مشترک نظامی علیه شبکه حقانی «به نفع همه جوانب است». او افزود: «پاکستان همیشه گفته است که عملیات نظامی علیه شبکه حقانی را در زمان درست اش انجام می دهد». به گفته او، حالا آن زمان رسیده است که باید علیه شبکه حقانی اقدام شود.

تغییر سیاست؟

پیش از سفر ظهیرالاسلام به واشنگتن، برخی تحلیلگران در پاکستان انتظار داشتند که رییس جدید "آی اس آی" از سلف اش جنرال شجاع پاشا متفاوت تر به قضایا بنگرد و سیاست اش در قبال گروه حقانی را تغییر دهد.

به گفته انور اقبال، خبرنگار امریکایی در پاکستان، ریچارد السون که به عنوان سفیر جدید امریکا در اسلام آباد نامزد شده است و شیری رحمان، سفیر پاکستان در واشنگتن به تغییر سیاست های پاکستان اشاره کرده اند.

اقبال به دویچه وله گفت: «ریچارد السون و شیری رحمان اشاره کرده اند که پاکستان در چندین دهه سیاست "عمق استراتژیک" خود در افغانستان برای مقابله با نفوذ هند در منطقه، تجدید نظر می کند». به گفته این خبرنگار، به نظر می رسد که نظامیان پاکستان به جای حمایت از طالبان آماده جستجوی گزینه های دیگری برای ابقای نفوذ شان در افغانستان می باشند.

اما علی چشتی، تحلیلگر مسایل سیاسی پاکستان در کراچی می گوید وقتی در این کشور مسایل دولتی مطرح باشد، جا به جایی چهره ها تغییری ایجاد نمی کند. او می افزاید: «ارتش پاکستان یک نهاد است، بنابراین اگر تغییری در فرماندهی ایجاد شود، در سیاست های آن تغییری به وجود نمی آید».

شامل شمس/ عارف فرهمند

ویراستار: مهرنوش انتظاری