تیم ملی فوتبال زنان افغانستان؛ تیمی که هست اما نیست
۱۴۰۲ فروردین ۳, پنجشنبه
بازیکنان پیشین تیم فوتبال زنان افغانستان که در تبعید به سر میبرند، در آسترالیا به بازی ادامه میدهند. اما فدراسیون بینالمللی فوتبال (فیفا) از به رسمیت شناختن آنها به عنوان تیم ملی افغانستان خودداری کرده است.
اعلانات بازرگانی
فاطمه مرسل سادات بازیکن خط دفاعی به دویچه وله گفت این تیم «مانند خانواده دوم در یک کشور بیگانه» میباشد.
یک و نیم سال پیش، زمانی که طالبان تندرو قدرت را بار دیگر در افغانستان تصرف کردند، مرسل سادات بازیکن تیم ملی فوتبال زنان افغانستان بود. او هنوز هم عضو این تیم است. به هر حال این دختر ۲۰ ساله در باشگاه فوتبال ملبورن پیرهن «تیم زنان افغان» را میپوشد.
یک سال پیش، باشگاه آسترالیایی به مرسل سادات و سایر هموطنانش محیط ورزشی جدید اعطا کرد تا «تیم ملی زنان افغان را برای برگشت به فوتبال حمایت کند.» از آن زمان تاکنون، زنان افغان در لیگ هفتم آسترالیا بازی میکنند.
مرسل سادات گفت: «با کمکی که دریافت کردیم، ما به خوبی در آسترالیا مقیم شدیم. زندگی نه زیاد خوب است و نه زیاد بد، زیرا ما همه با قضایای (پناهندگی) خانوادهها و حمایت عاطفی و مالی از آنها دست و پنجه نرم میکنیم.»
تصویر: اعتراض نمادین ورزشکاران زن علیه ممنوعیتهای طالبان
طالبان به علاوه دیگر محدودیتها، ورزش زنان را نیز ممنوع کرده اند. برخی از ورزشکاران زن در اقدامی نمادین با پوشیدن چادری در برابر دوربین خبرگزاری اسوشیتدپرس حضور یافته اند تا به این وضعیت اعتراض کنند.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo
بازیکنان فوتبال با چادری
طالبان بعد از تصرف قدرت در ماه آگست سال ۲۰۲۱، سلسلهای از اقدامات را برای محدود کردن زنان روی دست گرفتند. ممنوعیت ورزش زنان بخشی از سیاست تبعیضآمیز این گروه است. خبرگزاری اسوشیتدپرس شماری از زنان ورزشکار را با برقع عکسبرداری کرده است. این زنان تنها به شرط فاش نشدن هویت و معلوم نشدن چهرههای شان حاضر شده اند با این خبرگزاری صحبت کنند. این در واقع نوعی از اعتراض نمادین این زنان ورزشکار است.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
تهدید به دلیل ورزش
اسکیتباز جوان افغان با برقع. طالبان نه تنها همه ورزشها را برای زنان و دختران منع کرده اند، بلکه با تماسهای تلفونی و بازدیدهای آزاردهنده، آن زنان و دخترانی که به ورزش ادامه میدهند، مورد ارعاب و تهدید قرار میدهند.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
مسابقات بوکس زنان
نورا، ورزشکار ۲۰ ساله، روزی را که طالبان قدرت را تصرف کردند دقیقاً به یاد دارد. او آن روز در یک مسابقه در کابل اشتراک داشت. وقتی که تماشاچیان خبر شدند که طالبان به حومههای کابل رسیدند، همه این مسابقه را ترک کردند. این آخرین مسابقه نورا بود.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
مبارزی در حال فرار
نورا یک مبارز است. او در یک محله فقیرنشین کابل بزرگ شده و همواره در مواجه با چالشها سربلند به در آمده است. اما وقتی طالبان او و خانوادهاش را تهدید کردند، او برای چند هفتهای به ولایت زادگاهاش رفت. او به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفت: «از وقتی طالبان برگشته اند، احساس میکنم مرده ام.»
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo
منزویسازی سیستماتیک زنان
بسیاری زنان افغانستان مانند این بایسکلسوار از محدودیتها متاثر شده اند. طالبان به صورت سیستماتیک آنها را از اساسیترین حقوق شان محروم کرده اند. زنان و دختران از رفتن به مکاتب متوسطه و لیسه، دانشگاهها و پارکهای عمومی منع شده و کار آنها در بیرون از خانه نیز شدیداً محدود گردیده است.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
پایان بازی
زنان بسکتبالباز نیز از این ممنوعیتها مستثنی نیستند. سخنگوی کمیته ملی المپیک طالبان گفته است که مقامها در تلاش ایجاد مکانهای جدید برای ورزش زنان اند، اما چنین اظهاراتی در مورد دیگر ممنوعیتها، مانند مسدود شدن مکاتب متوسطه و لیسه، نیز صورت گرفته است و تا حالا هیچ نتیجهای نداشته است.
عکس: Ebrahim Noroozi/AP Photo/picture alliance
6 عکس1 | 6
پس از آنکه طالبان در آگست ۲۰۲۱ قدرت را تصرف کردند و زمانی که کابل در هرج و مرج فرورفت، حکومت آسترالیا بازیکنان بینالمللی افغان را تخلیه کرد. چهار ماه بعد، خانواده فاطمه سادات به ایران فرار کرد.
خانوادههای بسیاری بازیکنان تیم فوتبال در حال حاضر در بیرون از افغانستان هستند، ولی برخی از خانوادهها توانایی مالی بیرون شدن از افغانستان را نداشتند و با ترس و هراس هنوز در افغانستان به سر میبرند.
ترس از تعقیب و بازداشت وابستگان یک نگرانی همیشگی برای این بازیکنان در تبعید است. سادات میگوید: «همه ما میترسیم که اگر طالبان خانوادههای ما را پیدا کنند، زندگی آنها بخاطر ما به خطر میافتد.» زنان آموزشدیده و دارای اعتماد به نفس مانند مرسل سادات، در جهانبینی طالبان نمیگنجند.
محروم از ردهبندی فیفا
تیم فوتبال زنان افغانستان با پرواز از کابل، از عضویت در فیفا و کنفدراسیون فوتبال آسیا دست کشید. از سال ۲۰۲۲ بدینسو، افغانستان در رده بندی زنان فیفا حضور ندارد. کنفدراسیون فوتبال آسیا نیز اخیراً این کشور را از مسابقات انتخابی المپیک زنان برای پاریس که در ماه اپریل آغاز میشود، بیرون کرد.
دختری که با وجود مخالفتهای اجتماعی فوتبال بازی میکند
03:05
در اخیر ماه فبروری، یک بیانیه فدراسیون فوتبال افغانستان زمانی سروصدا برپا کرد که ایجاد یک تیم جدید فوتبال زنان را اعلام کرد و از زنان افغان مقیم خارج دعوت کرد تا برای عضویت در این تیم، درخواست بدهند. ظاهراً فردی که هنوز رسماً مسئول رسانههای فدراسیون فوتبال افغانستان است و در حال حاضر در آلبانیا زندگی میکند، مسئول این بیانیه بوده و حمایت فیفا را با خود داشته است.
خالده پوپل کاپیتان پیشین تیم فوتبال زنان به دویچه وله گفت: «این بیانیه توسط فدراسیون حذف شد.» او افزود: «فدراسیون در رسانههای محلی اعلام کرد که هیچ کسی در خارج از افغانستان نمیتواند از آنها [تیم ملی فوتبال زنان افغانستان] نمایندگی کند.»
پوپل در سال ۲۰۰۷ اولین کسی بود که کاپیتان تیم ملی زنان افغان شد. در سال ۲۰۱۸ او و حداقل چهار بازیگر دیگر زن، کرام الدین کریم رئیس سابق فدراسیون فوتبال افغانستان را به آزار مکرر جنسی متهم کردند.
در همین حال، پوپل سالهاست در دنمارک زندگی میکند و نهادی زیر عنوان «قدرت دختران» ایجاد کرده تا به زنان مهاجر برای داشتن اعتماد به نفس و استقلالیت بیشتر، از طریق ورزش کمک کند.
تصویر: دومین لیگ برتر فوتبال زنان افغانستان آغاز شد
دومین تورنمنت فوتبال زنان در حاشیه لیگ برتر افغانستان روز شنبه در کابل برگزار شد. در نخستین روز این بازی ها تیم بامیان شکست سختی داشت.
عکس: DW/H. Sirat
این مسابقات توسط کمیته ملی المپیک در میدان اصلی فوتبال افغانستان در کابل برگزار شده است.
عکس: DW/H. Sirat
در دومین روز بازی تیمهای هرات و بلخ باهم صفآرایی کردند.
عکس: DW/H. Sirat
براساس اظهارات مسوولان فدراسیون فوتبال، تیمهای فوتبال کابل، بلخ، هرات و بامیان در این مسابقات حضور دارند.
عکس: DW/H. Sirat
بازی کنان ولایات اطراف بلخ و هرات نیز در تیمهای این دو ولایت بازی میکنند.
عکس: DW/H. Sirat
تیمهای هرات و بلخ پس از 90 دقیقه رقابت، یک به یک مساوی شد، طوری که ابتدا دخترانی هراتی گولی را وارد دروازه تیم فوتبال بلخ کرد، ولی دختران بلخی توانستند در همان نیمه اول این گول را مساوی کنند.
عکس: DW/H. Sirat
دختران فوتبالیست با روحیه خوبی وارد میدان شدند و بسیاری از دختران فوتبالیست گفتند که میخواهند در آینده تیم فوتبال زنان افغانستان وارد رقابتهای فوتبال بین کشورهای منطقه و جهان شوند.
عکس: DW/H. Sirat
ورود مردان در استدیوم فوتبال برای تماشای این بازی ها ممنوع بود و تنها خانوادهها میتوانند از این رقابتها دیدار کنند.
عکس: DW/H. Sirat
بیشتر فوتبالیستان دختر میگفتند در ابتدا مشکلاتی در خانواده و اجتماع داشتند زیرا فعالیت آنها به عنوان فوتبالیست، با ممانعتهایی مواجه شده است.
عکس: DW/H. Sirat
ولی این دختران فوتبالیست توانسته اند با منطق و استدلال خانوادههای شان را راضی کنند تا برای تیم های فوتبال ولایت شان بازی کنند.
عکس: DW/H. Sirat
فوتبال دختران در حال حاضر کمتر معمول است. مسابقات فوتبال زنان و دختران در ولایات تنها در مکانهای سربسته ممکن است.
عکس: DW/H. Sirat
10 عکس1 | 10
در سال ۲۰۲۱ پوپل و نهادش تخلیه تیم ملی زنان افغان به آسترالیا را هماهنگ کرد. در ماه جنوری پوپل و ملاله یوسفزی برنده جایزه صلح نوبل از فیفا خواستند تا تیم فوتبال زنان افغان در تبعید را که در ملبورن آسترالیا مستقر میباشد، به عنوان تیم ملی افغانستان به رسمیت بشناسد.
اعلانات بازرگانی
پوپل: «همه برای هیچ بود»
مرسل سادات میگوید: «در صورتی که بتوانیم از فیفا برای کشور ما مجوز بگیریم و پرچم افغانستان را در میان کشور دیگر به اهتزار در آوریم، برای من و تیمم در اینجا ارزش جهانی دارد.»
او افزود: «ما و زنانی که پیش از ما فوتبال میکردند، در این راه قربانیهای زیادی داده ایم... ما این کار را کردیم تا دوباره فوتبال بازی کنیم و به دنیا نشان دهیم که یک دختر افغان میتواند برای رویاها و اهدافش بجنگد.»
از سوی دیگر خالده پوپل مایوس شده است. او میگوید: «به عنوان بازیکنی که از ابتدا با تیم ملی فوتبال افغانستان بازی کرده ام و با سایر بازیکنان سخت رزمیدیم تا تاریخ بسازیم و فوتبال زنان را به بخشی از فرهنگ در جامعه افغانستان تبدیل کنیم، غمانگیز است که ببینیم همه آن [دست آوردها] در حال محو شدن است و آن همه زحمات ضرب صفر میشوند.»
او افزود: «من از از فیفا و نهاد حاکم بر ورزش توقعات زیادی داشتم، اما آنها بار دیگر نشان دادند که فوتبال زنان همیشه دوم است نه در اولویت.»
سکوت فیفا
پوپل به ویژه به این دلیل خشمگین است که فیفا حتا به درخواستهای پیهم تیم فوتبال زنان در آسترالیا و ابتکار او و یوسفزی پاسخ نداده است.
او گفت: «این شرمآور است، سازمانی که خود را حاکم فوتبال میداند هنوز حتا یک بیانیه برای همبستگی با بازیکنان ارائه نکرده است. فیفا با سکوت خود به صورت غیرمستقیم از تصمیم طالبان که میگویند زنان متعلق به آشپزخانه هستند، حمایت میکند.»
درخواست دویچه وله از فیفا برای ابرازنظر در این مورد بیپاسخ ماند. دویچه وله از فیفا پرسیده بود که چرا این سازمان در برابر فدراسیون فوتبال افغانستان موقفگیری نمیکند. ماده چهارم اساسنامه فیفا در کنار موضوعات دیگر در صورت تبعیض جنسیتی یک عضو را به تعلیق و یا حتا به اخراج تهدید میکند.
پیروزی در شکست؛ زنان ایرانی بالاخره به استدیوم راه یافتند
پس از ۴۰ سال، یک بار دیگر زنان ایرانی اجازه یافتند که به استدیوم ورزشی آزادی وارد شوند. هرچند ایران در رقابت های جام جهانی به اسپانیا باخت، اما زنان ایران به پیروزی بزرگی دست یافتند.
عکس: picture-alliance/AA/F. Bahrami
تیم ملی فوتبال ایران بازی را با نتیجه یک بر صفر به حریفش اسپانیا در استدیوم شهر کازان واگذار کرد؛ اما در استدیوم آزادی تهران غوغای دیگری برپا بود. پس از چهار دهه برای اولین بار زنان ایرانی توانستند به استدیوم ورزشی وارد شوند.
عکس: picture-alliance/dpa/AA/F. Bahrami
هرچند بازی تیم ملی ایران با اسپانیا در روسیه بود، اما زنان و مردان ایرانی، یکجا این بازی را از طریق صفحات بزرگ ورزشگاه تماشا کردند. خبرگزاری ایسنای ایران به نقل از طیبه سیاوشی یکی از فعالان حقوق زنان نوشت: «این واقعا یک پیروزی بزرگ بود».
عکس: Donya e Eghtesad
پس از راه اندازی اعتراضات ملی و بین المللی علیه ممانعت ورود زنان به استدیوم های ورزشی، مقامات ایرانی بالاخره به زنان اجازه دادند که به ورزشگاه دسترسی داشته و این بازی را از طریق صفحات بزرگ تماشا کنند.
عکس: fararu.com
به هر حال، بازهم تصاویر گرفته شده توسط تلفون های همراه نشان می دهد که پولیس ایران در آخرین دقایق نزدیک به آغاز بازی وارد عمل شد تا این تجمع بزرگ را لغو کند. پولیس ایران دلیل این اقدامش را "کمبودهای زیربنایی" عنوان کرده است.
عکس: fararu.com
اما پس از آن که وزارت داخله ایران دستور داد که به همه اجازه ورود به استدیوم داده شود، پولیس تسلیم شد و مرد و زن وارد استدیوم آزادی شدند. یک افسر پولیس در استدیوم ورزشی گفت: «ما همیشه در برابر دو چیز ناتوان هستیم؛ زنان و فوتبال».
عکس: picture-alliance/dpa/AA/F. Bahrami
بسیاری از زنان که این بازی را از طریق صفحات بزرگ داخل استدیوم تماشا می کردند، اولین باری بود که فضای یک استدیوم ورزشی را تجربه می کردند. یکی از این زنان در تویترش نوشت: «نمی دانستم که تماشای دو ساعته یک بازی در این مکان این همه لذت دارد. من نزدیک بود از خوشحالی سکته کنم».
عکس: fararu.com
هرچند اسپانیا بازی را با نتیجه یک بر صفر از ایران برد، اما سرخیو راموس (سفید پوش) ، بازیکن تیم ملی فوتبال اسپانیا، با بازنشر یک عکس زنان در تویترش نوشت: «برنده اصلی بازی زنان ایرانی بودند».
عکس: picture-alliance/S.Grits
فعالان حقوق زنان در ایران این اقدام حکومت را گامی به سوی برداشته شدن کامل ممانعت حضور زنان در استدیوم های ورزشی در جریان مسابقات خواندند. زنان ایرانی پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۹۷۹ دیگر اجازه نداشتند به استدیوم های ورزشی وارد شوند و بازی ها را از نزدیک تماشا کرده و یا تیم دلخواه شان را تشویق کنند. (تابلوی حمایتی تماشاچیان بازی ایران با مراکش از حضور زنان در استادیوم.)
عکس: Reuters/D. Martinez
نمایی از بازی اسپانیا و ایران در جام جهانی ۲۰۱۸ در روسیه. نویسنده: rsh/af (dpa)
عکس: Reuters/J. Sibley
9 عکس1 | 9
پوپل ۳۵ ساله میگوید بازیکنان زن فوتبال هنوز در افغانستان در معرض خطر هستند: «هنوز تیم ملی زیر پانزده سال ما در افغانستان گیر مانده است.»
فاطمه مرسل سادات نیز با بازیکنانی که در افغانستان هستند و از او و پوپل کمک خواسته اند، تماس دارد. او گفت: «وقتی نمیتوانم آنها را کمک کنم، احساس گناه میکنم و بیش از این نمیتوانم کاری انجام دهم. من تلاش میکنم تا صدای آنان باشم و صدای آنان را در جایی بلند کنم که همه جهان ببینند چه چیزی در آنجا جریان دارد.»
او گفت: «من رؤیاهای زیادی برای آینده دارم و مهمترین آن این است که بار دیگر برای تیم ملی فوتبال افغانستان بازی کنم و افغانستان را کشوری ببینم که در آن محدودیت نباشد.»