سازمان دهندگان جایزه بدیل نوبل در استکهلم، پایتخت سویدن گفتند: «ما از همه انسان های شجاع و سازمان هایی که برای حل مشکلات بنیادی راه حل های مشخصی ارائه می کنند، تجلیل و حمایت می کنیم».

این جایزه به طور رسمی «Right Livelihood Award» نام دارد و از سال ۱۹۸۰ در اوائل ماه دسمبر اهدا می شود. برندگان امسال از کشورهای عربستان سعودی، گواتمالا، کلمبیا، آسترالیا و بورکینا فاسو هستند.

فعالان حامی حقوق بشر

عبدالله الحمید، محمد فهد القهطانی و ولید ابوالخیر از مشهورترین وکلای حقوق بشر در عربستان سعودی هستند و با اتحادیه حقوق مدنی و سیاسی عربستان سعودی که از اندک سازمان های حامی حقوق بشر در این کشور است، ارتباط بسیار نزدیکی دارند.

در کشوری که خانواده السعود در اتحاد بسیار نزدیک با روحانیان بسیار محافظه کار وهابی حکمرانی می کند، این سه تن هیچگاه از تلاش برای اعمال اصلاحات دست برنداشته اند.

آن ها پیوسته و به طور صلح آمیز درخواست های شان را در زمینه رعایت حقوق بشر، تاسیس سلطنت مشروطه و برابری زن و مرد مطرح کرده اند. حالا این سه وکیل در نتیجه فعالیت های شان به ده تا ۱۵ سال حبس محکوم شده اند و در حال حاضر در زندان به سر می برند.

در بیانیه سازمان دهندگان جایزه «بدیل نوبل» آمده است که آن ها «به خاطر تلاش های الهام آفرین و شجاعانه شان برای اصلاح سیستم حکمرانی مستبد در عربستان سعودی» نامزد دریافت این جایزه و برنده شده اند.

مبارزان با فساد و رشوه خواری

ایوان ولاسکویز از کلمبیا و تلما الدانا از گواتمالا جزو مشهورترین مبارزان با فساد و رشوه خواری در جهان هستند. این دو از سال ۲۰۱۴ ریاست کمیسیون بین المللی مخالفت با معافیت از پیگرد قانونی را در گواتمالا بر عهده دارند. این کمیسیون مستقل که بخشی از سازمان ملل به شمار می آید، از سال ۲۰۰۶ موظف به پیگیری جنایات سنگین در گواتمالا است. 

الدانا و ولاسکویز در کشوری که هنوز هم از پیامدهای جنگ طولانی مدت داخلی (بین سال های ۱۹۶۰ و ۱۹۹۶) رنج می برد، معیارهای جدید تطبیق قانون را ایجاد کردند که با تلاش های خستگی ناپذیر آن ها تا امروز بیش از ۶۰ سازمان خلافکار به چنگ قانون افتاده اند. بیش از ۳۰۰ تن محکوم و ۳۴ قانون برای مبارزه با فساد و رشوه خواری اصلاح شده است.

بازداشت اُتو پِرِز مولینا، رئیس جمهور وقت گواتمالا و رکسانا بالدیتی، معاون اش در خزان سال ۲۰۱۵ نشان داد که ولاسکویز و الدانا از پیگیری جنایات شخصیت های پرنفوذ سیاسی نیز هراس ندارند. لغو مصونیت قضایی رئیس جمهور گواتمالا و معاون اش که با تلاش این دو تن انجام شد، در تاریخ گواتمالا بی سابقه بود. 

در بیانیه کمیته جایزه «بدیل نوبل» آمده است، از این دو تن «به خاطر تلاش خلاقانه برای افشای موارد سوء استفاده از قدرت، تعقیب عاملان فساد و رشوه خواری و به این ترتیب جلب دوباره اعتماد مردم به نهادهای دولتی» تجلیل می شود.

دانشمند علوم زراعت

تونی رینودو، دانشمند علوم زراعت ده ها سال است که در افریقا زندگی و کار کرده است. او با جنگل زدایی شدید و خشک شدن «منطقه ساحل» مبارزه می کند. 

رینودو تکنیکی ایجاد کرده که با استفاده از آن می توان از ریشه های درهم پیچیده درختان در زیرزمین درختان جدیدی را ایجاد کرد.

موفقیتی که او با استفاده از این روش کسب کرده بسیار جالب توجه است: فقط در کشور نیجر در طول سال های گذشته ۵۰ هزار کیلومتر مربع زمین با بیش از ۲۰۰ میلیون درخت دوباره احیا شده است.

در بیانیه کمیته جایزه «بدیل نوبل» آمده است که او «به خاطر توانایی موثرش در تبدیل مناطق فراخ و خشک شده به زمین های حاصل خیز و بهبود کیفیت زندگی میلیون ها انسان» برنده این جایزه شده است.

دهقانی که «جلوی گسترش بیابان را گرفت»

از او به حیث مردی یاد می شود که «جلو گسترش بیابان را گرفت». یاکوبا ساوادوگو از کشور افریقایی بورکینا فاسو در سال ۱۹۸۰ تصمیم گرفت یک زمین بی آب و علف به مساحت  ۴۰ هکتار را به یک منطقه جنگلی تبدیل کند.

امروز در این زمین بیش از ۶۰ نوع درخت و بوته وجود دارد و بدون شک جزو یکی از جالب ترین جنگل های منطقه ساحل است. ساوادوگو در کنار کشت درخت، گندم نیز می کارد و این دلیل موفقیت او است. 

در زبان مردم بومی از این روش او به حیث «زای» یاد می شود. با ریشه های درهم پیچیده درختان آب باران به مدت طولانی تری در زمین حفظ می شود و از گندمی که این گونه به دست می آید می توان برای تعذیه چهارپایان و پرورش آن ها استفاده کرد. 

ساوادوگو در آغاز با مشکلات بسیاری روبرو بود. مردم او را «دیوانه» می خواندند و مزارع اش را به آتش کشیدند. اما او هیچ وقت فکر تسلیم شدن را به سرش راه نداد.

اکنون او در کشورهای بورکینا فاسو و نیجر سمینار برگزار می کند و به هزاران دهقان کمک کرده که از زمین های شان دوباره استفاده کنند. روش «زای» می تواند صرف نظر از کمک به دهقانان به یک ابزار مهم برای مبارزه با دلایل مهاجرت و ایجاد صلح دائمی (در این قاره) تبدیل شود. 

در بیانیه کمیته جایزه «بدیل نوبل» آمده است، ساوادوگو «موفق شده است زمین های بیابانی و بی آب و علف را به جنگل تبدیل کند و به دهقانان می آموزد که می توانند زمین های شان را با یک ایده نوآورانه دوباره بازسازی کنند».

دانیل هاینریش/م. ا.