در سه هفته گذشته فرماندهان نظامی ایالات متحده با هماهنگی فرماندهان طالبان در بیرون میدان هوایی کابل زمینه تخلیه ۱۲۴ هزار تن از افغانستان را مساعد ساختند. اما این یک موضوع تسهیلاتی برای هر دو طرف بود و الزاماً نمایانگر این نیست که دو جانب می‌خواهند روابط منظم در آینده داشته باشند.

نظامیان امریکایی در خزان ۲۰۰۱ طالبان را از قدرت کنار زدند و ۱۹ سال در برابر این گروه جنگیدند. اکنون که این جنگ به پایان رسیده، گسترده و ماهیت ارتباطات دو طرف یکی از مسایل اساسی است که باید روی آن کار صورت گیرد. فعلاً حضور دیپلوماتیک امریکا از کابل به قطر انتقال یافته است.

جو بایدن، رئیس جمهور امریکا چندین بار اشاره کرده است که طالبان دشمن آشکار گروه "دولت اسلامی" اند. این اظهارات او بیانگر این است که دو جانب در مبارزه علیه این گروه منافع مشترک دارند. در یک نشست خبری پنتاگون با اشتراک لوید آستین وزیر دفاع امریکا، جنرال میلی طالبان را "بی رحم" خواند و افزود: "باید دیده شود که آنها تغییر کرده اند یا نه". به گفته او همکاری مرتب امریکا با طالبان در جریان عملیات تخلیه در میدان هوایی کابل لزوما طرحی برای آینده نیست: «در جنگ، شما به هدف کاهش خطر برای ماموریت و سربازان، آنچه را که باید انجام می‌دهید، نه آنچه را که الزاماً می‌خواهید.»

بایدن پس از حمله هفته گذشته داعش در میدان هوایی کابل که منجر به قتل ۱۳ سرباز امریکایی شد، وعده سپرد که داعش در افغانستان را باز هم هدف قرار خواهد داد. روز شنبه ایالات متحده امریکا گفت که در پاسخ به این حمله داعش دو تن از طراحان این گروه را در کابل هدف حمله با هواپیمای بی سرنشین قرار داده است، اما گزارش ها حاکی است که در این عملیات اعضای یک خانواده کشته شده اند. بایدن روز سه شنبه خطاب به گروه داعش گفت: "کار ما با شما هنوز تمام نشده است."

بایدن: باید از اشتباهات خود در مأموریت افغانستان بیاموزیم

آماج قرار دادن گروه داعش و دیگر گروه های افراط گرا بدون حضور نظامی امریکا در ساحه و نیروهای دولت دوست که بتوانند اطلاعات را شریک کنند، کار دشوار خواهد بود. اما حکومت بایدن تاکید می کند که از پایگاه هایی در منطقه این گروه را نظارت می کند و در صورت نیاز مورد حمله قرار می دهد.

گرچه طالبان با گروه داعش مخالف اند اما هنوز مشخص نیست که پس از بدست گرفتن قدرت در افغانستان این گروه تمایل همکاری با اردو و یا آژانس مرکزی اطلاعات امریکا را خواهد داشت یا نه. جنرال میلی اخیراً تجربه دیدار رو در رو با رهبران طالبان را دارد. او سال گذشته دو بار با آنها نشست داشت که یکی از آنها در ماه دسمبر به منظور کاهش حملات طالبان بالای حکومت تحت حمایت امریکا بود؛ حکومتی که در نیمه ماه آگست سقوط کرد و مسبب روند پر هرج و مرج تخلیه به رهبری امریکا شد.

شاخه خراسان داعش را بشناسید

آستین هم مانند میلی تردید دارد که هماهنگی میان امریکا و طالبان در میدان هوایی کابل نشانه ای از ارتباطات آینده باشد. میلی و آستین که هر کدام در طول ۲۰ سال جنگ افغانستان در مقاطعی فرماندهی نیروها را به دست داشته اند، در این کنفرانس خبری از سربازانی که در افغانستان خدمت کرده یا قربانی داده اند ابراز امتنان کردند. برعلاوه آن از افراد دخیل در روند تخلیه سپاسگزاری کردند که بزرگترین روند تخلیه در تاریخ امریکا را رقم زده اند.

 این دو مقام نظامی امریکایی از کهنه سربازان جنگ افغانستان خواستند که خدمت شان را ارزشمند و مورد تقدیر مردم عامه امریکا ببینند، هرچند اعتراف کردند که خاطرات این جنگ برای کهنه سربازان ممکن است دردآور باشد. جنرال میلی گفت: "جنگ دشوار، بی‌رحم، وحشی و کینه‌جو است. بله! همه ما درد و عصبانیت داریم. آنچه در ۲۰ سال گذشته آشکار شد و اتفاق افتاد، درد و عصبانیت را به میان می‌آورد."

حالا که شمولیت امریکا در جنگ افغانستان پایان یافته و همه نیروهای این کشور از افغانستان خارج شده اند، بایدن با مساله چگونگی ارتباط با طالبان در آینده مواجه است. او انتونی بلینکن وزیر خارجه اش را موظف کرده است تا با هماهنگی شرکای بین المللی، طالبان را به پابندی به وعده شان مبنی بر خروج امن امریکایی‌ها و افراد مایل به ترک افغانستان، متقاعد کنند.

فرانک مکنزی، رئیس فرماندهی مرکزی ایالات متحده ارتباط امریکا، ارتباطات با طالبان در روند تخلیه را "بسیار عملگرا و کاری" عنوان کرده و گفته است که آنها امنیت میدان هوایی را تامین کردند. اما گزارش ها به نقل از مردم محل در افغانستان از تیراندازی، خشونت و اقدام طالبان به جلوگیری از ورود افغان‌های ناامید به میدان هوایی حکایت دارند.

nw/af (AP)