مدتی است که میان طالبان و مولوی مهدی، تنها فرمانده این گروه از قوم هزاره، تنش ایجاد شده است. مولوی مهدی در پی نارضایتی‌اش از طالبان به بلخاب رفته و منطقه را در کنترول خود دارد.

جاهد ارسلان، یکی از نزدیکان مولوی مهدی به دویچه وله گفت که جنگ میان نیروهای مولوی مهدی و نیروهای اعزامی طالبان در منطقه «قم کتل» رخ داده است.

او گفت: «از چند روز به این طرف نیروهای طالبان در حال نزدیک شدن به ولسوالی بلخاب هستند، اما جنگ تنها در یک مسیر منتهی به این ولسوالی رخ داده است و در دیگر مسیرها جنگ صورت نگرفته است.»

ولی بلخابی، یک باشنده ولسوالی بلخاب نیز به دویچه وله گفت که جنگ در مسیر قم کتل منطقه دزدان دره که ولسوالی بلخاب را با ولسوالی سانچارک وصل می‌کند، شروع شده است.

ولی گفت: «ساعت دوازده امروز جنگ در یک نقطه شروع شده است، در قم کتل منطقه دزدان دره که آن طرف‌اش شار کلان مربوط سانچارک است.»

سخنگویان طالبان حاضر نشدند به سوال‌های دویچه وله در این رابطه پاسخ بگویند. اما خبرگزاری باختر که زیر کنترول طالبان است، از سفر قاری محمد فصیح‌الدین فطرت، لوی درستیز حکومت طالبان به ولایت سرپل خبر داده است. هدف این سفر او بررسی وضعیت امنیتی ولایت سرپل عنوان شده است.

تلاش‌های بی‌نتیجه برای حل تنش

در هفته‌های اخیر تلاش‌های زیادی صورت گرفته است که این تنش منجر به درگیری نشود. طالبان نیز هیئتی را به منطقه اعزام کرده بودند و گفتگوی این هیئت با مولوی مهدی بی‌نتیجه اعلام شد.

رضا وفایی، یکی از بزرگان محل که در مذاکرات با نمایندگان طالبان برای جلوگیری از جنگ شرکت داشته است، به دویچه وله گفت که بزرگان بلخاب زیاد تلاش کردند که از جنگ جلوگیری کنند اما طالبان به خواسته بزرگان این ولسوالی توجه نکردند.

این متنفذ محلی گفت: «طالبان در تلاش بودند که مولوی مهدی را به کابل انتقال دهند، اما مردم محل مانع این کار شدند و به هئیت طالبان پیشنهاد یک فرد دیگر به جای مولوی مهدی را دادند، اما طالبان قبول نکردند و اکنون نیرو برای جنگ فرستاده اند.»

نگرانی مردم محل از شروع جنگ

با توجه به گزارش‌های تکان‌دهنده‌ای که از وضعیت پنجشیر و دیگر ساحات درگیری نشر شده است، مردم ولسوالی بلخاب از احتمال وقوع جنگ نگران شده و شماری از آن‌ها منطقه را ترک کرده اند.

ولی بلخابی گفت که تعدادی از باشندگان این ولسوالی به مزار شریف، سرپل و بامیان فرار کرده اند، اما اکثر مردم مصروف کارهای زراعتی هستند و نمی‌توانند ولسوالی را ترک کنند.

ولی گفت: «از سه جهت از سمت ولایت بامیان، از سمت ولایت سرپل و از سوی ولایت سمنگان حدود سه هزار نیروی طالبان برای جنگ با مولوی مهدی در مرز ولسوالی آمده اند.»

اسدالله سعادتی، معاون شورای عالی مصالحه ملی حکومت سابق که در تلاش‌ها برای جلوگیری از وقوع جنگ شرکت داشته، به دویچه وله گفت که جنگ راه حل قضیه بلخاب نیست و باید دو طرف از طریق گفتگو این مسئله را حل کنند. او علاوه کرد که اگر جنگی در بگیرد، آسیب اصلی را مردم محل خواهند دید که فعلاً مصروف کارهای زراعتی و برداشت حاصلات اند.

سعادتی گفت: «سیاست ما و نگاه ما بر مخالفت به جنگ بوده و هست و برای همین هم بعضی تلاش‌ها را با بزرگان راه انداختیم که بتوانیم کمک شویم و از جنگ جلوگیری شود. اما حالی فکر می‌کنم که این فرصت از دست رفته و بزرگان مردمی در این راستا کدام کاری کرده نمی‌توانند.»

سعادتی گفت که هرچند این یک تنش درونی طالبان است، اما اگر جنگی صورت بگیرد، تاثیرات «روانی-قومی» خواهد داشت: «ما نمی‌خواهیم جنگ میان مولوی مهدی و نیروهای اعزامی طالبان جنبه قومی به خود بگیرد و امارت اسلامی طالبان نیز به عنوان حکومت نباید به این مسئله جنبه قومی دهد و از نگاه قومی بنگرد.»

وقتی طالبان قدرت را تصرف کردند، مولوی مهدی تنها فرمانده از قوم هزاره در میان این گروه بود. او در ابتدا به عنوان رئیس استخبارات در بامیان مقرر شد، اما مدتی بعد از این مقام برکنار گردید. این قوماندان طالبان سپس به کابل رفت و بعد از مدتی عازم بلخاب شد و نارضایتی خود از طالبان را ابراز داشت.

گزارش‌ها حاکی است که او خواستار سهم بیشتر در قدرت است، اما طالبان به او پیشنهاد داده اند که در کابل به عنوان معین وزارت شهرسازی کار کند.