بزرگ‌ترین شرکت زراعتی آلمان «بی‌وا» ( BayWa) اعلام کرده است که روسیه هنوز هم نمی‌گذارد که گندم‌های صادراتی این کشور و اوکرایین دریای سیاه را ترک کند. گندم تولیدی کشورهای روسیه و اوکرایین بخش مهمی از تدارکات مواد غذایی جهان را تشکیل می‌دهد.

یورگ سیمون ایمرتس، رئیس بخش تجارت غلات در شرکت «بی وا» به خبرگزاری آلمان «دی پی آ» گفت: «در حال حاضر هیچ غله‌ای از بندرهای اوکرایین صادر نمی‌شود، اصلاً هیچ چیزی از این کشور خارج نمی‌شود.او افزود که صادرات گندم از روسیه «بسیار محدود است.»

سازمان دریانوردی پانامه این ارزیابی ایمرتس را تایید کرده و روز چهارشنبه گفت که نیروی دریایی روسیه نگذاشته حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ کشتی دریای سیاه را ترک کنند. بیشتر این کشتی‌ها حامل غلات اند. براساس برخی گزارش‌های دیگر تعداد این کشتی ها به ۱۰۰ عدد می‌رسد.

نوریل اراوز، مدیر سازمان دریانوردی پاناما گفت از زمانی که تهاجم روسیه بر اوکرایین آغاز شده است، سه کشتی که با بیرق پاناما حرکت می‌کردند، هدف شلیک‌های روسیه قرار گرفتند. او گفته است که یکی از این کشتی‌ها غرق شد و دو کشتی دیگر تخریب شدند، اما کسی آسیب ندیده است.

به گزارش روزنامه بریتانیایی «گاردین» از زمان آغاز تهاجم روسیه بر اوکرایین به تاریخ ۲۴ فبروری، به چند کشتی دیگر حمله شده است که کشتی‌های بنگله دیش و استونیا شامل آن‌ها بوده اند. بر اساس این گزارش، این حملات به مرگ یک تن انجامیده است.

روسیه اعلام کرده که به خاطر خطر بالای موجودیت ماین در دریا این کشتی‌ها را متوقف کرده است و مدعی است که این ماین‌ها را نیروهای دریایی اوکرایین کارگذاری کرده اند.

تهدیدی برای امنیت غذایی

به خاطر جنگ در اوکرایین سوالاتی در این باره مطرح شده است که این کشور در سال روان چه مقدار غلات می‌تواند تولید کند. همزمان، روسیه وعده داده است که تحریم‌های غرب را که باعث فلج شدن اقتصادش شده، تلافی کند.

گمان می‌رود که کاهش صادرات گندم و کود در صدر لیست اقدامات تلافی‌جویانه مسکو باشد. این وضعیت می‌تواند پیامدهای بیشتری برای تدارکات غذایی جهان داشته و منجر به افزایش قیمت مواد غذایی خواهد شد.

روسیه سالانه حدود ۸۰ میلیون متریک تن گندم تولید می‌کند و حدود ۳۰ میلیون تن آن را صادر می‌کند. در حالی که اوکرایین حدود ۲۰ تا ۲۵ میلیون تن گندم را سالانه صادر می‌کند.

بیشتر بخوانید: آلمان خواستار کمک‌های فوری علیه قحطی ناشی از جنگ اوکرایین شد

ایمرتس از شرکت «بی وا» گفت که بازار بیشتر به صادرات غلات از اوکرایین چشم دوخته است تا روسیه. چرا که صادرات گندم از اوکرایین ظاهرا بیشتر در معرض خطر است.

ایمرتس در ادامه گفت: «گندم در فصل خزان کاشته شد و حالا باید به آن کود داده شود». او افزود: «جواری تا به حال کاشته نشده است و اگر کاشته نشود، محصولی وجود نخواهد داشت.»

چند روز پس از تهاجم روسیه بر اوکرایین، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکرایین با اصرار از زارعان خواست که در مناطق امن فصل کاشت را به صورت عادی آغاز کنند.

در این میان، «بی وا» اطمینان دارد که دلیلی برای نگرانی نسبت به کمبود گندم وجود ندارد، زیرا در اتحادیه اروپا میزان گندم برداشت شده بیشتر از مصرف آن است.

او افزود: «اتحادیه اروپا سالانه ۳۰ میلیون گندم صادر می‌کند و آلمان نیز در سال‌های عادی صادرکننده گندم است. اما این مساله در مورد همه انواع غلات صدق نمی‌کند. ما به واردات جواری نیاز داریم.»

نیازهای غذایی افریقا آسیب پذیر است

در این میان، یک گزارش جدید کنفرانس سازمان ملل راجع به تجارت و توسعه (UNCTAD) در مورد تاثیرات جنگ اوکرایین بر وضعیت غذایی در افریقا هشدار داده شده است.

در بین سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۲۰ حدود یک سوم گندم وارداتی افریقا از روسیه می‌آمد، در حالی که ۱۲ درصد از آن از کشور اوکرایین صادر می‌شد. 

بر بنیاد گزارش «UNCTAD»، ۲۵ کشور افریقایی به خصوص کشورهایی که از نظر اقتصادی کمتر توسعه یافته هستند، به واردات گندم از روسیه و اوکرایین نیاز دارند.

سازمان ملل متحد هشدار داده است که به خاطر نبود ظرفیت‌های اضافی در افریقا امکانات جبران نارسایی در زنجیره تدارکات مواد غذایی محدود است و هزینه‌های خرید کود باری اضافی بر دوش زارعان است.

در ادامه این گزارش آمده است که هزینه‌های رو به افزایش ترانسپورت با کشتی، خرید غلات و غذاهای اصلی دیگر باعث افزایش قیمت‌ها می‌شوند و بیشترین فشار را بر فقیرترین اقشار جامعه وارد می‌کنند.

نیاز به مسیرهای امن حمل و نقل

سازمان بین المللی دریانوردی ملل متحد (IMO) خواهان ایجاد مسیرهای موسوم به دهلیزهای آبی شده است تا به این وسیله کشتی‌ها اجازه داشته باشند بدون خطر حمله یا برخورد با ماین، دریای سیاه را ترک کنند.

در بیانیه این سازمان که در اوائل این هفته نشر شد، آمده است: «ادامه عملیات نظامی در دریای سیاه و دریای آزوف تهدیدی جدی و مستقیم به امنیت پرسونل و کشتی‌هایی است که در این منطقه حرکت می‌کنند».

سازمان نامبرده در حال حاضر با طرفین منازعه در منطقه «برای سهم گیری در تلاش‌ها در زمینه امنیت حمل و نقل با کشتی» ارتباط نزدیک برقرار می‌کند.

نیک مارتین (ای اف پی، دی پی ای)/م. ا.