شمار زیاد زایرانی که در روزهای حج به طواف کعبه می پردازند، با دوستان خود در بیرون از کعبه آنلاین در ارتباط هستند. حتا برخی آنها با کسانی که در اطراف و نزدیکی شان قرار دارند، از طریق این شبکه ها ارتباط برقرار می کنند. تکنولوژی به آنها کمک می کند که با دوستان شان در ارتباط باشند.

مقام های محلی نیز از وسایل جدید تکنولوژیکی برای ارایه خدمات بهتر به زایران استفاده می کنند. مهمانخانه های زایران حج و دفاتر رهنمایی نیز صفحات تویتر و فیس بوک خود را دارند که هدف آن فراهم ساختن سهولت برای مراسم حج و زایران است.

به این ترتیب، برگزاری مراسم حج، بزرگترین گردهمایی مذهبی در جهان اسلام، وارد عصر دیجتال قرن 21 گردیده است.

تقاضای بخشش از طریق تویتر

در میان حاجیان کسانی هستند که از صفحه تویتر برای طلب عفو از دوستان شان استفاده می کنند. مانند مرد جوانی که در مراسم حج با استفاده از صفحه تویتر از دوستان خویش تقاضا می کند تا اگر زمانی از او آسیب و تقصیری دیده باشند، او را مورد عفو قرار دهند. او در تویترش نوشته است: «فردا در شهر مقدس مکه خواهم بود. اگر گاهی از من رنجیده باشید یا شما را اذیت کرده باشم، از من قهر نباشید».

در گذشته مسلمانان پیش از رفتن به حج از مردم و نزدیکان خود طلب عفو می کردند که اکنون نیز رایج است. اما اکنون تویتر و دیگر صفحات اجتماعی انترنتی، برای این زایران این فرصت را مساعد می سازد که به سادگی از آنهایی که قبلا ندیده اند، طلب عفو کنند. به سادگی، با یک جمله پیام خود را به همه کسانی که در لیست فیس بوک و تویتر خود دارند، انتقال می دهند.

یکی از زایران به زبان عربی در یکی از شبکه های انترنتی نوشت: «همه شما در صلح زندگی کنید. من اکنون در شهر مقدس مکه هستم. تازه از کعبه برگشته ام».

برخی از این زایران حج حتا ویدیوهایی از برخورد زایران و صحنه های جالب در جریان مراسم حج را در یوتیوب به اشتراک گذاشته اند. یکی از ویدیوها تحت عنوان «کوچک ترین حاجی جهان در مکه» حاجی ای را نشان می دهد که تقریباً یک متر قد دارد.

بعضی حاجیان دیدگاه های سیاسی و اقتصادی خود را از طریق شبکه های مجازی به اشتراک گذاشته اند. یک خانم حاجی نوشت: «فکر می کنم مکه باید شهری برای همه مسلمان ها باشد. درآمد حج باید به همه کشورهای اسلامی توزیع گردد و نباید به یک کشور برود. پول حج باید در پروژه هایی مصرف شود که بتواند به طور مثال مردم سومالیا را کمک کند».

علمای دینی و تویتر

استفاده ملاها و واعظان دینی از تویتر و فیس بوک برای خیلی ها عجیب است، زیرا آنها مشوره های مذهبی را اغلباً از طریق منبر و مساجد و یا رسانه های سنتی انجام می دهند. اما حالا وضعیت تغییر کرده است. ملایانی که برای حاجیان در جریان مراسم حج مشوره می دهند، نیز از تویتر استفاده می کنند. شیخ عاید القامی که به زایران حج مشوره می دهد، در تویتر نوشته است: «حاجیانی که قبلاً مراسم حج را انجام داده اند، نباید دوباره به مکه بروند. در عوض، آنها باید پول های خود را به کسانی بدهند که توانایی ادای مراسم حج را ندارند».

صفحات فیس بوک حاجیان اروپایی پر از عکس ها و متن هایی است که آنها از مراسم حج به اشتراک گذاشته اند. آنها به این ترتیب هر لحظه صفحات خود را به روز می سازند. حاجیان در مراسم حج به کعبه، منا، عرفات و مزدلفه می روند و برخی آنها از طریق فیس بوک و تویتر هرلحظه موقعیت خود را به روز می سازند.

برعلاوه این ها، وب سایت «آیفون اسلام» شرکت اپل تقاضای تیلفون های هوشمند مجانی را برای حاجیان پیشکش می کند. برخی از این آیفون ها به چندین زبان قابل دسترس است و حتا راهنمایی های دینی را در فایل های صوتی دارا می باشد.

دویچه وله/ عارف فرهمند

ویراستار: رتبیل شامل آهنگ