در پی ناآرامی های شدید در قزاقستان، تا حال حدود ۵۸۰۰ نفر در سراسر این کشور بازداشت شده اند. حکومت این کشور گفته است که شمار زیاد اتباع خارجی نیز شامل بازداشت شدگان اند.
اعلانات بازرگانی
وزارت داخله قزاقستان صبح یکشنبه در نورسلطان پایتخت این کشور گفته است: «تاکنون حدود ۵۸۰۰ تن در سراسر کشور بازداشت شده اند.» مقامات قزاقستان از بازداشت شمار زیادی از اتباع خارجی در پیوند با ناآرامی های خشونت آمیز نیز سخن گفته است، اما جزئیات بیشتری در این رابطه ارائه نکرده است. به قول وزارت داخله قزاقستان، مقامات قضایی این کشور بازجویی از دستگیرشدگان را به اتهام ارتکاب جرایم مختلف آغاز کرده است.
در اعلامیه وزارت داخله گفته شده است که در جریان ناآرامی ها ۱۶ تن از نیروهای امنیتی کشته شده و حدود ۱۳۰۰ مأمور پولیس، سرباز اردو و دیگر اعضای نیرو های امنیتی در این درگیری ها زخمی گردیده اند. مقامات قزاقستان قبلاً از کشته شدن بیشتر از ۴۰ تن، به شمول نیرو های امنیتی، سخن گفته بودند.
ایرلان زمانبیکوویچ تورگومبایف، وزیر داخله قزاقستان، به رسانه تلویزیونی «خبر۲۴» گفت که بازداشت شدگان از جمله به تخریب بیشتر از ۱۰۰ ساختمان به شمول مغازه ها و بانک ها متهم می باشند. به گفته وی حدود ۴۰۰ وسیله نقلیه در جریان ناآرامی ها، که بیشتر آنها موتر های پولیس بوده اند، از بین برده شده اند.
تورگومبایف افزوده است که مقامات (قزاقستان) در این میان تلاش کردند تا وضعیت عادی را به کشور باز گردانند. به اساس گزارش خبرگزاری تاس، وزارت تجارت روز یکشنبه اعلام کرده است که مواد اولیه غذایی به مناطق دوردست نیز تأمین شده است. وزارت انرژی این کشور خبر داده است که تأمین مواد سوخت و گاز مایع نیز آغاز شده است.
در پی ناآرامی های شدید و قسماً خشونت آمیز چندین روزه در رابطه با بلند بردن قیمت گاز مایع در قزاقستان، قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور این کشور، وضعیت فوق العاده را اعلام کرد و از ائتلاف نظامی به رهبری روسیه خواستار کمک شد. اولتر از همه روسیه سربازان خود را در چارچوب این سازمان به کشور همسایه جنوبی اش اعزام کرد. دفتر ریاست جمهوری قزاقستان گفته است که شماری از تأسیسات استراتیژیک تحت نظارت ائتلاف نظامی «پیمان امنیت جمعی» به رهبری روسیه قرار دارند. از این تأسیسات به طور مشخص نام برده نشده است.
توکایف هرگونه مذاکره با معترضان را رد کرد و آنها را «تروریست» و «راهزن» عنوان کرد. او به روز جمعه به نیروی های پولیس و اردو دستور داد تا در صورت تشدید ناآرامی ها، «بدون هشدار» بر آنها شلیک کنند. ترس از آن می رفت که به ویژه در بزرگ شهر الماتی در جنوبشرق قزاقستان، که به شدت درگیر شورش ها شده بود، شمار زیادی از افراد ملکی کشته شوند.
رهبری در مسکو نسبت به تنش ها و درگیری ها در آنعده از جمهوری های شوروی سابق که به عنوان متحد روسیه باقی مانده اند، بسیار حساس است. روسیه افزون بر قزاقستان، که یک کشور نفت خیز و بزرگترین تولید کننده یورانیم در جهان است، همچنان اوضاع در اوکرایین، بلاروس و منازعات میان ارمنستان و آذربایجان را با دقت زیر نظر دارد.
(dpa) / si, nk
اعتراضها در قزاقستان به روایت تصویر
ناآرامیها در قزاقستان که در اعتراض به افزایش قیمت سوخت شروع شد، دهها کشته و زخمی به جا گذاشته است. رئیس جمهور این کشور معترضان را «تروریست» خطاب کرده و به نیروهای امنیتی دستور شلیک داده است.
عکس: Valery Sharifulin/TASS/dpa/picture alliance
تظاهرات گسترده در جاده ها
اعتراضات ابتدا در اعتراض به افزایش قیمت سوخت آغاز شد. اعتراضها در مدت چند روز به سراسر این جمهوری سابق اتحاد جماهیر شوروی پیشین گسترش یافت. این کشور ۱۸ میلیونی غنی از نفت و گاز است.
عکس: Abduaziz Madyarov/AFP
دستور شلیک از سوی رئیس جمهور
برای آرام کردن معترضان قیمت سوخت کاهش یافت. قاسم جومارت توکایف رئیس جمهور روز چهارشنبه کنارهگیری حکومت را منظور کرد. با آن هم تظاهرات سراسری همچنان ادامه دارد. رئیس جمهور روز جمعه معترضان را «تروریست» خطاب کرد و به نیروهای امنیتی دستور داد به آنها شلیک کنند.
عکس: Alexei Nikolsky/Kremlin/REUTERS
اعزام نیروی نظامی به آلماتی
رئیس جمهور توکایف وضعیت اضطراری اعلام کرد که منجر به منع رفت و آمد شبانه در سراسر کشور، محدودیت در تردد مردم و منع تجمعات میشود. توکایف همچنین از سازمان پیمان امنیت جمعی که یک ائتلاف نظامی به رهبری روسیه است، خواستار کمک شده است.
عکس: STR/REUTERS
خشم سرکوب شده و تخریب در مقیاس بزرگ
در روز چهارشنبه هزاران نفر به سالون شهرداری و سایر ساختمان های دولتی در آلماتی یکی از شهرهای معروف و تجارتی قزاقستان هجوم بردند. گزارش شده که چندین ساختمان دولتی طعمه آتش شده اند. تظاهرات کنندگان مدت کوتاهی کنترول میدان هوایی آلماتی را بدست گرفتند.
عکس: Pavel Mikheyev/REUTERS
تلفات
براساس گزارش های دولتی، حداقل ۱۸ نیروی امنیتی کشته شده اند. مقامات همچنین گفته اند که «۲۶ جنایتکار مسلح» کشته شده اند. گزارش شده که بیش از ۱۰۰۰ نفر زخمی شده اند. براساس اظهارات ازهر گینیت معاون وزارت صحت حدود ۴۰۰ نفر در مناطق مختلف کشور در شفاخانه ها برای تداوی بستری شده اند.
عکس: Pavel Mikheyev/REUTERS
ناآرامی نادر
برگزاری تظاهرات های گسترده در قزاقستان که تحت حاکمیت استبدادی قرار دارد، معمول نیست. رئیس جمهور توکایف که در سال ۲۰۱۹ جانشین حاکم دیرینه نورسلطان نظربایف شد، با جدی ترین بحران دوران خود مواجه است. گفته می شود که نظربایف ۸۱ ساله هنوز هم نفوذ قابل توجهی در این کشور دارد و متحد نزدیک ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه است.
عکس: Mariya Gordeyeva/REUTERS
اعزام نیروهای روسی
روسیه قبلا چتربازان (تصویر در حال عزیمت از نزدیکی مسکو) را به عنوان بخشی از یک مأموریت گسترده تر حفظ صلح سازمان پیمان امنیت جمعی اعزام کرده است. سایر کشورهای عضو این پیمان عبارتند از قزاقستان، ارمنستان، بلاروس، قرغیزستان و تاجیکستان. مقامات گفته اند که نیروهای خارجی به حفاظت از ساحات کلیدی دولتی و نظامی کمک خواهند کرد.