محمد عباس سپاهی، رییس اتحادیه صنعتگران افغانستان می گوید سیاست نادرست دولت در تجارت بازار آزاد و عدم جلوگیری از واردات بی رویه مشابه باعث شده است که خیلی از پیشه های افغانی در این کشور شدیداً در خطر نابودی قرار بگیرند.

برای شنیدن برنامه خاص بازسازی در این زمینه اینجا کلیک کنید.

او می گوید این اتحادیه در حال رایزنی با مقامات وزارت تجارت و صنایع و وزارت مالیه می باشد تا بتواند به گونه ای از پیشه های در حال رکود در این کشور نگهداری کند.

در ولایت هرات در غرب افغانستان زمانی تعداد زیادی از مردم مشغول پیشه های کوچکی بودند که برای آنان تنها منبع در آمد محسوب می شد. اما اکنون خیلی از آنها بی کار هستند. مثلا با واردات بی رویه ابریشم مصنوعی از چین و پاکستان تعداد زیادی از کارگاه های تولید ابریشم بسته شدند و تولید ابریشم در این ولایت به شدت کاهش یافت. به دنبال آن واردات ابریشم مصنوعی و پارچه های تولید شده از آن نیز در بازارها رایج شد؛ تا جایی که اکنون دستمال ها و تکه های ابریشمی هرات فقط به عنوان یک "سوغاتی" استفاده می شوند.

محمد ناصر، در هرات دستمال بافی می کند، او می گوید: «قبلا 500 دستگاه در این ولایت مشغول کار بودند و ابریشم هرات نیز به وفور تولید می شد. اما اکنون 20 دستگاه باقی مانده و این ها هم در حال رکود هستند. چرا که کسی دستمال ما را نمی خرد، دولت باید از ما حمایت کند، در غیر آن بیکار می مانیم».

آقای سپاهی در این راستا می گوید که اتحادیه پیشه وران در تلاش است که صنعت ابریشم را دوباره در ولایت هایی که در گذشته ها تولیدات بیشتر داشته اند، دوباره احیا کند. اما به گفته او برای این کار زمان و توجه جدی دولت نیاز است. کاری که به عقیده او تا کنون دولت افغانستان انجام نداده است.

قاری محمد صابر، در ولایت بلخ بوت دوزی می کند، او هم از این که حرفه اش کم رونق است شاکی می باشد. او دوران خوبی را به یاد دارد که همه مردم از بوت داخلی استفاده می کردند، اما حالا پریشان است که چطور می تواند با تولیدات خارجی و ارزان رقابت کند. او می گوید: «پدران ما از صدها سال در این راستا کار می کردند و از همین درک نان می خوردند، حالا این حرفه در حال رکود است و خیلی از بوت دوزان بیکار شده اند، نمی دانم دولت برای حمایت از ما چه برنامه ای دارد؟»

اتحادیه پیشه وران افغانستان بوت دوزی و تولید چرم را در محراق توجه قرار داده است و تلاش هایی را برای احیای چند کارخانه تولید چرم در این کشور انجام داده است.

آقای سپاهی می گوید: «ما برای حمایت از پیشه وران و صنعتکاران کوچک صندوق حمایتی را گذاشته ایم و با حمایت کننده های ملی و بین المللی در تلاش هستیم که پیشه هایی همچون تولید چرم و ابریشم را دوباره احیا کنیم، چرا که هر کدام از این پیشه ها که مواد خام را تولید می کنند چند پیشه دیگر را نیز تقویت می کنند»

به گفته او خود پیشه وران و صنعت کاران نیز باید از انگیزه کاری خوب برخوردار باشند و مطابق با معیارهای روز کارشان را برابر سازند. او می افزاید: «اتحادیه رایزنی کرده و دولت تلاش می کند تا بر واردات تولیدات چرمی و بوت تعرفه های گمرکی بیشتری وضع کند تا جلو واردات بی رویه آنها را بگیرد. اما تولید کننده های داخلی باید کیفیت تولیداتشانبلند ببرند و معیارهایی را که امروزه مورد پسند مردم قرار دارند، در نظر بگیرند. آنها همچنان باید تولید با دست را متوقف کرده و از وسایل مدرن استفاده نمایند تا تولیداتشان ارزان تر تمام شود و در بازار جای خود را پیدا کند».

همچنان مسگری نیز روزگاری در افغانستان به ویژه در غزنی رونق داشت و از قدامت تاریخی برخوردار می باشد. اما درحال حاضر این صنعت در این کشور رونقی ندارد و شماری از مسگران که باقی مانده اند از این ناحیه سخت رنج می برند.

زمانی بیش از هفتاد دکان مسگری درغزنی فعالیت داشتند که صدها نفر درآن دکان ها مصروف کار بودند و از این طریق امرار معاش می نمودند اما درحال حاضر تنها دو دکان مسگری دراین ولایت موجود است.

نورگل، از پنجاه سال به این سو مصروف کار مسگری است. او می گوید که درسال های پیش آنان آفتابه لگن، دیگ مسی، غوری و دیگر لوازم مسی را می ساختند اما دراین آواخر لوازم نکلی وچینی جای ظروف مسی را گرفته اند و کار آنان به ساختن قطعی نصوار و قوطعی سگرت زینتی محدود شده است.

اومی گوید «اگر مقام های حکومت در رشد صنعت مسگری تلاش نمایند از یک سو شماری از باشندگان غزنی مصروف کار می شوند و از سوی هم این صنعت مهم دوباره زنده می شود».

عبدالغفار، یک مسگر دیگر غزنی می گوید:«چندین سال مصروف ساختن ظروف مسی بودم اما به علت سقوط صنعت مس به حرفه حلبی سازی رو آوردم و از این طریق امرار معاش می کنم».

رئیس اتحادیه پیشه وران افغانستان نیز رکود حرفه مسگری و بی کار شدن صدها مسگر را تایید می کند و می افزاید که حتی در تولیدات تزیینی از مس نیز مسگران افغانستان نمی توانند با اجناس وارداتی رقابت کنند. به گفته او هم اکنون بازارهای افغانستان را اجناس تزئینی مسی که از هند وارد می شوند پر کرده اند و جایی برای مسگران افغان باقی نگذاشته اند.

آقای سپاهی بر این باور است که برخی از حرفه ها به خاطر به میان آمدن تولیدات مدرن خود به خود از بین می روند و جایشان را به حرفه های جدید می دهند. به گفته وی پیشه وران افغان باید با درک این موضوع به این فکر نباشند که حرفه های قدیمی خود را به همان گونه سنتی حفظ کنند. او در این باره می گوید: «آفتابه و لگن مسی حالا دیگر در جامعه قابل استفاده نیست، جایش را بهنل آب و دستشوی داده است. گادی جایش را به موتر داده است، ما نمی توانیم دولت را محکم بگیریم که تولید گادی را حمایت کند. "پیشه وران" باید مطابق با شرایط پیش بروند و کارشان را مدرن بسازند، ما تلاش می کنیم که با صادرات برخی از تولیدات داخلی این حرفه ها را حمایت کنیم. اما با چه انگیزه ای آفتابه و لگن مسی را صادر کنیم؟».

یکی دیگر از مواردی که به گفته رئیس اتحادیه پیشه وران افغانستان باعث شده است که حرفه های محلی در افغانستان با رکود مواجه شوند، کاهش تقاضا در بازارهای داخلی و جهانی است. این اتحادیه می گوید نداشتن یک نحوه درست حمل و نقل و ممانعت کشورهای همسایه از عبور کالاهای تولیدی افغانستان از خاکشان نیز عامل دیگری است که باعث شده این تولیدات در دیگر کشورها فراموش شوند.

رییس این اتحادیه می گوید: «به گونه مثال قالین و تولیدات ابریشمی افغانستان اجازه عبور از پاکستان را ندارند، خودشان "پاکستانی ها" تولیدات مرغوب افغانستان را از داخل کشور می خرند و به نام خودشان در بازارهای جهانی می فروشند».

این اتحادیه به کمک برخی از موسسات بین المللی مانند "جی.آی.زید" موسسه همکاری های بین المللی آلمان تلاش می کند که برای تولیدت داخلی این پیشه وران نمایشگاه های ولایتی، ملی و بین المللی را ایجاد نموده و به آنها شیوه مدرن سازی و خلاقیت را در پیشه هایشان آموزش بدهد.

بنا بر گفته های رییس این اتحادیه این موسسه آلمانی در شمال افغانستان در زمینه حمایت و رشد صنایع دستی و پیشه های سنتی کارهای قابل ملاحظه ای را انجام داده است و قرار است در سطح وسیعتری در این کشور کار کند.

با این همه اتحادیه پیشه وران افغانستان می گوید که دولت این کشور سیاست شفافی را برای حمایت از پیشه وران در این کشور ندارد و در ده سال گذشته تعداد زیادی از حرفه های این کشور به خاطر غفلت زمام داران امور از بین رفته اند و هزاران نفر بی کار شده اند.