وزیر دفاع روسیه در جریان بازدید پوتین از تاجیکستان، روز جمعه (14 میزان 1391/ 5 اکتوبر 2012) توافقنامه تمدید اجاره پایگاه نظامی خود تا سال 2042 را با مقام های تاجیکستان امضا کرد. در عوض روسیه به کارگران تاجیک اجازه می دهد که در این کشور کار کنند و به اقتصاد شکننده کشور شان کمک نمایند.

روسیه تاجیکستان را به عنوان خط اصلی دفاعی اش در مقابل نفوذ اسلام گرایی افراطی و همچنان قاچاق مواد مخدر از افغانستان انتخاب کرده است. مسکو بر ازبکستان و ترکمنستان، همسایگان تاجیکستان که با افغانستان مرز مشترک دارند، نفوذ کمتری دارد.

بیشتر از شش هزار سرباز روسی در سه شهر تاجیکستان مستقر می باشند که بیشترین رقم سربازان روسی مستقر در خارج می باشد. یوری یوشاکوف، مشاور رییس جمهور روسیه در امور خارجی گفت: «ما به این پایگاه ضرورت داریم و تاجکستان نیز به این پایگاه ضرورت دارد».

یوشاکوف افزود که روسیه در برابر تمدید اجاره پایگاه نظامی اش در تاجیکستان به صورت نمادین مبلغی پول پرداخت می کند. قرارداد قبلی این دو کشور به تاریخ اول جنوری سال 2014 میلادی تکمیل می گردد و در همین سال، نیروهای ناتو افغانستان را ترک خواهند کرد.

پوتین که از بسیاری اقدام های ایالات متحده امریکا و ناتو انتقاد کرده است، تاسف اش را از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان ابراز داشته و همچنان از همکاری روسیه با ناتو در ماموریت افغانستان حمایت کرده است.

رییس جمهور روسیه در تلاش گسترش حضور خود در آسیای میانه است، در حالی که چین و ایالات متحده امریکا نیز با ارایه حمایت سیاسی و معاملات تجارتی برای گسترش نفوذ شان در این منطقه باهم رقابت می کنند.

اما برای امام علی رحمان، رییس جمهور تاجیکستان، به ویژه کمک های اقتصادی و نظامی روسیه اهمیت دارد، زیرا حکومت او در سال های 1992 تا 1997 توانست به کمک مسکو در جنگ علیه صفوف مخالفان اش پیروز گردد.

رؤسای جمهور تاجیکستان و روسیه در یک بیانیه مشترک گفتند که آنها «توقف تهدیدها از ناحیه تروریسم و قاچاق مواد مخدر از افغانستان را به عنوان یکی از اولویت های شان در تلاش برای ابقای ثبات منطقه یی» در نظر می گیرند.

تفنگ، تحفه سالروز تولد

امام علی رحمان که در زمان اتحاد جماهیر شوروی پیشین رییس یک مزرعه پنبه بود، روز جمعه شصت ساله شد، در حالی که همتای روسی اش دو روز قبل به شصت سالگی پا گذاشت. پوتین به امام علی رحمان یک تفنگ ساخت روسیه را به عنوان تحفه سالگره تقدیم کرد.

رییس جمهور تاجیکستان که 20 سال می شود بر سر قدرت است، در انتخابات نوامبر سال 2013 برای یک دور هفت ساله دیگر وارد مبارزات انتخاباتی می شود. پوتین در ماه می همین سال دوره ریاست جمهوری شش ساله اش را شروع کرد.

اما فقر مزمن، گسترش اسلامگرایی افراطی و در مواردی هم وقوع خشونت در تاجیکستان، حکمروایی امام علی رحمان را تضعیف کرده است و او در این اواخر آزادی های مذهبی و آزادی رسانه را محدود کرده است.

رویترز/ عارف فرهمند

ویراستار: رسول رحیم