این نشست دو روزه که با حضور مقامات بلندپایه افغان و نمایندگان نهادها و کشورهای خارجی در کابل دایر شده است، مشکلات مهاجرین افغان در خارج و بیجاشدگان داخلی، فرصت‌ها و چالش‌های بخش مهاجرت را به صورت علمی بررسی می‌کند.

سید حسین عالمی بلخی وزیر امور مهاجرین و عودت‌کنندگان افغانستان روز سه شنبه هنگام سخنرانی در این نشست گفت، در حال حاضر در حدود هفت میلیون افغان در کشورهای مختلف شب ‌و روزهای مهاجرت را سپری می‌کنند که از این میان حدود پنج میلیون آنان، در ایران و پاکستان زندگی می‌کنند.

آقای بلخی گفت: «همت دولت افغانستان این است که تمامی مهاجران افغانستان در خارج از کشور باید برگردند به سرزمین شان، همه دست به دست هم دهیم و سرزمین خود را آباد کنیم.»

این در حالیست که سیاست دولت افغانستان برای برگشت پناهجویان، با انتقادهای جدی نهادهای مدنی مواجه شده است. نهادهای مدنی اخیرا گفتند که حکومت توان حمایت از مهاجران عودت کننده را ندارد و نباید زمینه سرگردانی و بدبختی پناهجویان را با برگشت دادن آن‌ها به افغانستان فراهم سازد.

از سوی دیگر آقای بلخی افزود که بیش از یک میلیون افغان دیگر به دلیل ناامنی‌ها در داخل بیجا شده اند که با فرارسیدن فصل سرما به حمایت و کمک بیشتر نیاز دارند.

وزیر مهاجرین و عودت کنندگان بر حمایت از مهاجران در فصل سرما تاکید کرد: «ما تا اکنون بیشتر از ۶۰۰ هزار عودت کننده داوطلب داشتیم از کشورهای همسایه و از کشورهای اروپایی. ما در نزدیکی فصل سرما قرار داریم و باید در فصل زمستان مهاجرین برگشت کننده را مورد حمایت قرار دهیم تا آنها در سال اول عودت شان با مشکل مواجه نشوند.»

بحران مهاجرت

افغانستان در سال جاری با دو چالش بزرگ در عرصه مهاجرت روبرو است. روابط تنش آلود سیاسی افغانستان و پاکستان سبب شده است تا پاکستان با اخراج مهاجران افغان از آن کشور، بر دولت افغانستان فشار وارد کند.

روزانه از پنج تا هشت هزار مهاجر از پاکستان به افغانستان برگردانده می‌شوند که رسیدگی به همه آنها برای دولت افغانستان کار آسانی نیست. از سوی دیگر حکومت افغانستان موافقت نامه‌ای را با کشورهای اروپایی امضا کرده که براساس آن مهاجرانی که درخواست پناهندگی شان قبول نمی‌شود، دوباره به افغانستان برگردانده می‌شوند.

اما آقای بلخی گفت که افغانستان تلاش دارد تا این چالش را به فرصت تبدیل کند: «سعی کنیم که چالش‌ها را به فرصت‌ها تبدیل کنیم و از آن در راستای تحقق پیشرفت کشور ما و حل مشکلات و معضلات مهاجرت استفاده نماییم.»

آقای بلخی افزود برای مصونیت زندگی مهاجرین، حکومت افغانستان و جامعه جهانی تلاش‌های شان را آغاز کرده و امید می‌رود که از به میان آمدن مشکلات احتمالی در زمستان، جلوگیری شود.

این در حالی است که اداره سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر و بیجاشدگان داخلی، اخیرا گفته است، ۵۶ فیصد بیجاشدگان داخلی اطفال اند و احتمال دارد که تا آخر سال روان شمار بیجاشدگان داخلی به چهارصد هزار تن برسند.

قبلاً سازمان ملل متحد برای رسیدگی به وضعیت بیجاشدگان و برگشت‌کنندگان فراخوان ۱۵۰ میلیون دالری را به موسسات و جامعه جهانی داده بود که تا کنون ۴۰ درصد این کمک‌ها صورت گرفته است.

در همین حال انجنیر محمد خان معاون اول ریاست اجراییه در این نشست گفت که مهاجرین زیر ظلم کشورهای رقیب قرار دارند و افغان‌ها باید برای حمایت از برگشت کنندگان دست به دست هم بدهند: «این مکلفیت و مسئولیت حکومت است و ملت هم توقع دارد که دست ظالمان از سر مهاجرین باید کوتاه شود.»

وزیر امور مهاجرین و عودت‌کنندگان ابراز امیدواری کرد که در نتیجه این کنفرانس علمی دو روزه، راه‌های حل عملی بحران مهاجرت افغان‌ها به دست آید.

ناامنی، فقر، بیکاری و زورگویی از عوامل عمده است که خانواده‌های افغان در داخل بیجا شده و یا هم به بیرون از افغانستان به مهاجرت مجبور گردیده اند.

محمد محقق، معاون دوم ریاست اجراییه در این کنفرانس گفت، برای حل بحران مهاجرت افغان‌ها و برگشت مهاجرین به کشور، به سرمایه‌گذاری بزرگ از سوی حکومت و جامعه جهانی نیاز است.

آقای محقق گفت، ابتدا باید در بخش‌های امنیت، زمینه‌های اشتغال، زراعت، صنعت و سایر بخش‌های اقتصادی افغانستان پیشرفت صورت گیرد، تا از یک طرف جلو مهاجرت‌های تازه گرفته شود و از سوی دیگر افغان‌های مهاجر با دیدن وضعیت بهتر، به وطن برگردند.