پس از سقوط رژیم طالبان، چندین موسسه ماین پاکی فعالیت‌های شان را در مناطق مختلف افغانستان آغاز کردند و بسیاری مناطق از وجود ماین‌ها و مواد منفجرناشده پاک شد. اما با آغاز حملات دوباره طالبان، این گروه بار دیگر از ماین‌های کنار جاده علیه نیروهای خارجی و دولتی افغانستان استفاده کردند.

ویس احمد برمک، وزیر دولت در امور رسیدگی به حوادث روز دوشنبه در کنفرانسی که در رابطه به روز جهانی آگاهی از خطرات ماین برگزار شده بود، گفت: «از آدرس حکومت افغانستان صدا می کنیم که لطفا برنامه ماین پاکی را کمک کنید تا ما بتوانیم زمین افغانستان را برای زیست، سرمایه گذاری و تطبیق برنامه‌های توسعه‌ای مصوون بسازیم.»

حکومت افغانستان می‌گوید از نظر منابع انسانی برای پاک کاری ماین مشکلی وجود ندارد؛ اما مشکل اصلی کمبود بودجه است. براساس اظهارات مقام‌های حکومتی، بودجه ماین پاکی پس از سال ۲۰۱۱ کاهش یافت. در حالی که افغانستان سالانه حدود ۸۰ میلیون دالر برای ماین پاکی ضرورت دارد، در سال ۲۰۱۶ تنها ۳۵ میلیون دالر برای برنامه‌های ماین پاکی اختصاص داده شده بود.

با کاهش بودجه ماین‌پاکی، شمار ماین پاکان نیز کاهش یافته است. براساس آمار حکومتی، پیش از سال ۲۰۱۱ شانزده هزار نفر در این عرصه مصروف بود در حالی که حالا شمار ماین پاکان به ۹ هزار نفر کاهش یافته است.

ماین‌ها مانع انکشاف پایدار

حکومت افغانستان در نظر دارد پروژه‌های کلان اقتصادی را در این کشور تطبیق کند. پروژه پایپلاین تاپی و کاسا یک هزار دو برنامه کلان اقتصادی حکومت افغانستان است؛ اما تطبیق عملی این پروژه‌ها زمانی ممکن است که مسیر این پروژه‌ها از وجود ماین پاکسازی شود.

آقای برمک تاکید کرد که رسیدن به اهداف توسعه پایدار تا زمانی ممکن نیست که برنامه ماین پاکی به صورت موفقیت آمیز عملی شود: «باور ما این است که بحث حوادث و کاهش خطرات طبیعی دو سکتور مهمی است که رسیدن به اهداف انکشاف پایدار را ممکن می‌سازد. بدون در نظر گرفتن این دو اصل، رسیدن به توسعه پایدار ناممکن است.»

مقام‌ها در حکومت افغانستان گفتند که پس از سال ۲۰۰۶ گروه‌های مخالف مسلح دولت از ماین‌های خطرناک کنار جاده استفاده کردند؛ اما نیروهای بین المللی و افغان نیز تلاش کردند تا با استفاده از تکنالوژی جدید، این ماین‌ها را کشف و خنثا کنند.

حکومت افغانستان تلاش کرد تا از ورود موادی که می‌تواند به ماین‌های کنار جاده تبدیل شود، جلوگیری نماید؛ اما با آن‌هم این نوع ماین‌ها در افغانستان کاربرد دارد و سبب تلفات افراد ملکی نیز می‌شود.

نصیر احمد اندیشه معاون وزارت خارجه در این کنفرانس از کشورهای همسایه خواست تا از ساخت و صدور مواد کیمیاوی که در ساخت ماین‌ها استفاده می‌شود، خودداری کنند: «از تمامی کشورهای جهان به خصوص کشورهای همسایه تقاضا می‌کنیم تا از فروش و قاچاق ماین‌ها و مواد منفلقه ای که در ماین‌های کنار جاده استفاده می‌شود جلوگیری به عمل آورند.»

توبی لنزره معاون نماینده خاص سرمنشی سازمان ملل متحد در افغانستان گفت که در نتیجه فعالیت موسسات ماین پاکی، در حدود ۱۹ میلیون ماین و مواد انفجاری کشف و خنثا شده اند. او افزود که در سال گذشته ۲۰ حمله مشخص بر ماین روبان انجام شده که ۱۹ کارمند تنها در سال گذشته کشته شده‌اند.

این مقام ملل متحد افزود که کارمندان نهادهای ماین پاکی عملا مصروف ماین پاکی هستند. او گفت که کشورهای کمک کننده به کمک‌های شان ادامه خواهند داد. اقای لنزره تاکید کرد که هیچ فرد غیرنظامی باید در سایه ترس زندگی نکند.

حکومت افغانستان می‌گوید پلان استراتژیک مشخصی به منظور حمایت از موسسات و نهادهای ماین پاکی وجود دارد و در این پلان بودجه این نهادها نیز مشخص شده است.

موسسات ماین پاکی می‌گویند که در نتیجه کمبود بودجه، فعالیت‌های ماین پاکی نیز کاهش یافته است. اما این نهادها وعده کرده‌اند که برای برنامه‌های ماین پاکی در افغانستان به کمک‌های شان ادامه خواهند داد.

انجنیر محمد شهاب حکیمی رییس موسسه ماین پاکی ام دی سی به دویچه وله گفت که ۸۰ درصد ماین‌ها پاکسازی شده و تنها ۲۰ درصد دیگر باقی مانده است. آقای حکیمی افزود در صورتی که کشورهای کمک کننده برای پاکسازی ماین‌ها همکاری کنند، این ماین‌ها پاکسازی خواهند شد ولی در غیر آن صورت همین ۲۰ فیصد می‌تواند خطراتی را متوجه مردم افغانستان کند.

حسین سیرت - کابل