مارک کاریمانگینو، جوان 18 ساله رواندایی بعد از ختنه با اعتماد به نفس حرکت می کند و می گوید: «نه، درد نداشت». ختنه او 15 دقیقه به طول انجامید. حالا او در پیش روی شفاخانه نظامی در کیگالی، پایتخت رواندا، ایستاده و در پشت سرش تابلویی راه "مرکز خته مردان" را نشان می دهد. این جوان قبلاً از ختنه هراس داشت، اما تجربه کرد که درد ندارد: «مردان زیادی بودند. اما داکتری که من را ختنه کرد، خیلی مهربان بود و با من صحبت می کرد. آنها بسیار خوب ختنه کردند».

کاهش ابتلا به ایدز

مارک یکی از 200 هزار مرد در رواندا است که در چوکات یک برنامه حکومتی ختنه شده اند. این شمار کمی از دو میلیون فردی است که حکومت برنامه ریزی کرده بود تا پایان امسال ختنه شوند. این برنامه از سوی مرکز دولتی "بیو میدیکال" رواندا به پیش برده می شود. داکتر سابین نسانزیمانا، رییس شعبه "ایچ آی وی/ ایدز" در این مرکز می گوید: «ما در شروع این برنامه خیلی اهداف بلند پروازانه داشتیم». این داکتر می گوید همه کمپاین ها برای مبارزه با ایدز نتیجه واقعی در پی نداشته اند و سنجشی وجود ندارد که چه تعداد از کاندوم استفاده می کنند. اما او به این نظر است که با ختنه مردان، وضعیت تغییر کرده است: «این کار به سادگی صورت می گیرد، ارزان است و نیاز به تکرار ندارد».

محققان در شرق افریقا دریافته اند که خطر ابتلا به بیماری "ایچ آی وی/ ایدز" در مردان ختنه شده 60 درصد کمتر است. همچنان سازمان های بین المللی مانند برنامه ملل متحد در زمینه "ایچ آی وی/ ایدز" (UNAIDS) و سازمان صحی جهان نیز انجام ختنه را توصیه می کنند. جولیس موگابو، کارشناس سازمان صحی جهان در مورد ایدز در رواندا می گوید: «تردیدی در مورد نتایج [این تحقیقات] وجود ندارد و این نتایج به صورت منظم ثابت شده است». در کنیا و اوگاندا نیز برای جلوگیری از ابتلا به ایدز از این روش استفاده می شود. اما این که ختنه به چه میزانی از ابتلا به ایدز می کاهد، هنوز کاملاً واضح نیست. دانشمندان احتمال می دهند که ختنه یا برداشتن بخشی از پوست عضو تناسلی مرد، جایی را که میکروب های زنده جمع می شوند به شکلی تغییر می دهد که فعالیت میکروب ها و باکتری ها را مشکل می سازد.

در شروع این کمپاین در رواندا تنها 13 درصد مردها ختنه شده بودند که اکثر شان مسلمان بودند. اما 90 درصد جمعیت رواندا مسیحی کاتولیک اند. داکتر سابین نسانزیناما می گوید: «کمی وقت گرفت تا مردم را متقاعد کنیم که ما در مورد یک مساله دینی صحبت نمی کنیم. این کمپاین راجع به محافظت و پیش گیری [از ابتلا به ایدز] است».

روش جدید ختنه

از طریق کمپاین های آگاهی دهی حالا آمادگی مردم به انجام ختنه بیشتر شده است. در سراسر رواندا مردها برای ختنه به مراکز صحی مراجعه می کنند. تنها در شفاخانه نظامی کیگالی روزانه تا 25 مرد ختنه می شوند. در آینده قرار است هر هفته یک هزار تن ختنه شوند. داکتر لیون نگروکا در شفاخانه نظامی کیگالی توضیح می دهد که افزایش تمایل مردم به ختنه ناشی از یک روش جدید است که در آن از چاقوی جراحی استفاده نمی شود. این ابزار جدید ختنه "پری پیکس" (Prepex) نام دارد که از یک حلقه پلاستیکی و نوار رابری ساخته شده است. روش استفاده از آن به شکلی است که در اطراف آله تناسلی مرد جاسازی می شود و جریان خون برای آن بخش پوست که در اثر ختنه جدا می شود قطع می گردد. در نتیجه، پوستی که باید توسط ختنه برداشته شود، خود به خود در ظرف یک هفته جدا می شود و می افتد.

قرار است که روش جدید از عوارض جانبی ختنه جلوگیری کند، زیرا در ختنه با چاقوی جراحی، گاهی اتفاق می افتد که آلت تناسلی دچار کبودی شده و مریض باید دوباره به شفاخانه مراجعه کند. البته جنجال برانگیز نبودن زیاد ختنه مردها تنها به این دلیل نیست، بلکه تحقیقات نشان می دهد که چنین کاری خطر سرایت ایدز را آشکارا کاهش می دهد. اما چنین نیست که ختنه کاملاً از ابتلا به ایدز جلوگیری کند.

کاندوم، ابزار بی بدیل

البته ختنه نمی تواند انسان را در مقابل مریضی های ناشی از قرابت جنسی و حاملگی ناخواسته محافظت کند. به این دلیل داکتر نسانزیمانا می گوید که نباید دچار سوء تفاهم شد و ختنه را "کاندوم نامرئی" دانست. او می افزاید: «مردها می آیند و می پرسند که آیا بعد از ختنه هم به استفاده از کاندوم نیاز است». این داکتر علاوه می کند: «اگر مردها ختنه را گواهی بر آزادی در فعالیت جنسی شان بنگرند، ختنه چنین کارکردی ندارد. اگر به این فکر باشید که ختنه از همه چیز محافظت می کند، بیشتر مریض می شوید».

به دلیل این مشکلات است که مردها قبل و بعد از انجام ختنه به مشوره ضرورت دارند تا در مورد تاثیرات آن بر عمل جنسی بیشتر بدانند. مارک اما می گوید که با وجود ختنه، در تلاش محافظت خود از امراض جنسی است: «جوانانی مثل من باید بدون "ایچ آی وی/ ایدز" بزرگ شوند. ما باید برای حفاظت از زندگی خود، در عمل جنسی از کاندوم استفاده کنیم».