خشکسالی در افغانستان؛ مردم روستاها را ترک می‌کنند
۱۴۰۰ آذر ۱۸, پنجشنبه
حاجی ولی جان بشکه های پلاستیکی آب را آورده تا از منبع آب که در مجاورت آنان در قریه کمر کلاغ است با شماری زیادی از ساکنان دیگر این منطقه استفاده کند.
وقتی بالاخره نوبت به او رسید، این مرد ۶۶ ساله یک بشکه را پر کرد و سپس بشکه دومی را. جریان آب نل کمتر می شد. او بشکه دیگری را آورد، ولی قبل از این که بشکه سومی پر شود، جریان آب متوقف شد. این چاه برای یک روز همین قدر آب داشت.
خشکسالی أفغانستان که بدترین خشکسالی در دهه‌های اخیر است و با تغییرات آب و هوایی نیز تشدید شده، اکنون وارد دومین سال شده است. خشکسالی ۲۵ ولایت از ۳۴ ولایت را متاثر کرده است و در سال جاری پیش‌بینی شده که حاصلات گندم ۲۰ درصد نسبت به یک سال قبل کاهش داشته باشد.
در کنار جنگ، خشکسالی سبب شده است تا بیش از۷۰۰ هزار نفر از خانه‌های شان بیجا شوند و شروع زمستان احتمال وقوع فاجعه را افزایش داده است.
دفتر أفغانستان برنامه غذا و زراعت سازمان ملل روز سه شنبه در یک توییت نوشت: «این خشکسالی عمومی بر جمعیت‌هایی که قبلا صدمه دیده بودند، بیشتر اثرگذار است و نقطه عطف دیگری برای یک فاجعه می‌باشد.» در این توییت آمده است: «اگر [زراعت] بدون توجه رها شود، ممکن است ورشکست شود.»
افغانستان مدت ها شاهد خشکسالی‌های منظم بوده است. اما در گزارش سال ۲۰۱۹، سازمان غذا و زراعت ملل متحد هشدار داده شده که تغییرات اقلیمی می‌تواند دوره‌های خشکسالی را بیشتر و شدیدتر کند. خشکسالی سال گذشته پس از آن رونما شد که أفغانستان بدترین آن را در سال ۲۰۱۸ شاهد بود.
در کنار خشکسالی، به دلیل تسلط طالبان در ماه اگست و قطع کمک‌های بین المللی و مسدود شدن میلیاردها دالر دارایی این کشور در خارج، اقتصاد افغانستان سقوط کرد.
بیشتر: خشکسالی: سازمان ملل خواستار کمک فوری به دهقانان افغانستان شد
شغل و معیشت ناپدید شده و خانواده‌ها از یافتن راه هایی برای پیدا کردن غذا ناامید شده اند. سازمان خوراکه و زراعت ماه گذشته گفت ۱۸.۸ میلیون أفغان نمی‌توانند غذای روزانه شان را به دست آورند و در آخر امسال این شمار به ۲۳ میلیون که ۶۶ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهد، افزایش خواهد یافت.
قریه‌های کوچکی مانند کمر کلاغ که قبلا در سال ۲۰۱۸ از خشکسالی صدمه دیده، نمی‌توانند آب کافی برای زنده ماندن داشته باشند.
کمر کلاغ محل زندگی حدود ۱۵۰ خانواده در مجموعه‌ای از خانه‌های خشتی گلی در کوه‌های خارج از شهر غربی هرات است. منبع درآمد آنها حیواناتی مانند شتر و بز می‌باشد و همچنین معاش مردانی که در اسلام قلعه منطقه مرزی ایران کار می‌کنند.
بخش بزرگی از این منبع درآمد نیز خشکیده و منبع اصلی درآمد باشندگان این قریه فروش ریگ است.
در یکی از آخرین روزها عجب گل و دو پسر خردسالش از بستر دریا ریگ کندند و در بوری‌ها پر کردند. در یک روز کاری کامل آن ها معادل حدود ۲ دالر درآمد دارند.
گل در حالی که دستش را بر صورتش می کشید گفت: «اینجا علف‌ها رشد می‌کردند.» او افزود: «زمانی که شترها از میان علف‌ها راه می‌رفتند، شما تنها سر آن را می‌دیدید و آن ۲۰ سال پیش بود.»
اکنون نه علف وجود دارد و نه حیوانات. دوسال پیش چاه اصلی روستا خشک شد، بنابراین ساکنان قریه پول جمع کردند تا آن را عمیق‌تر بکنند. چاه برای مدتی آب داشت، اما به زودی دوباره آب کم شد. قریه‌نشینان برنامه استفاده از آب براساس نوبت را آغاز کردند: نیمی از آنها یک روز و نیمی دیگر روز دیگر باید از چاه آب بکشند.
ولی جان گفت حتا اقدام هم کافی نیست. آب چاه تنها برای ده خانواده در روز کافی است.
ولی جان وقتی نتوانست بشکه‌هایش را پر کند، دو نواسه اش را به سوی یک منبع دیگر آب فرستاد. آنها کار را تبدیل به بازی کردند. برادر بزرگتر که ۹ سال داشت، کراچی را می‌راند در حالی که برادر کوچکترش بر بشکه‌های آب سوار شده بود و هردو می‌خندیدند.
آنها از تپه بالا رفتند و بعد به طرف پایین حدود ۳ کیلومتر آن طرفتر وارد بستر خشک دریای دیگر شدند. آن ها در حالی که به طرف بستر دریا می‌دویدند، پسر بزرگتر که کفش‌هایش بسیار از اندازه پاهایش بزرگ بودند به زمین خورد و کراچی به زمین افتاد. با این حال، آنها به پیش راندند و به حوضچه ای از آب ایستاده در بستر دریا که سطح آن را جلبک‌های سبزرنگ پوشانده بود رسیدند و بشکه‌ها را پر کردند.
بیشتر: وزارت زراعت: ۴۰ درصد افغان‌ها مصونیت غذایی ندارند
زمانی که آنها دوباره به قریه رسیدند، پدر کلان آنها را دید. او لنگی اش را باز کرد و یک سر آن را به دور دسته پیشروی کراچی بست تا پسران را برای رساندن آب از آخرین بلندی کمک کند و به خانه برساند.
افراد مسن و بسیار جوان تقریبا تنها مردان باقی مانده در این روستا هستند. اکثر مردان جوان قریه را برای یافتن کار در جاهای دیگر أفغانستان، ایران، پاکستان یا ترکیه ترک کرده اند.
سمرگل مرد دیگر که حدود ۶۰ سال سن دارد گفت: «شما کس دیگری را در این اطراف یافته نمی‌توانید.» او افزود: «تنها زنان و کودکان در داخل خانه‌ها هستند.»
hs/na (AP)