همه ما به دنبال خوشبختی هستیم و در جویای یافتن آن گاهگاهی موفق هم میشویم. خوشبختی چه هست؟ و کجا میتوان آن را یافت؟ یک نکته تا حدی روشن است که خوشبختی زیاد هم دور نیست.
براساس یکی از تعریفها «خوشبختی نوعی احساسات بسیار قوی و مثبت است.»عکس: picture-alliance/blickwinkel/ADR
اعلانات بازرگانی
چیزهایی که باعث خوشبختی ما میشود، میتوانند بسیار متفاوت باشند. از خوردن آیسکریم گرفته تا تعریف و تمجید شدن، تماشای طلوع آفتاب یا تولد یک نوزاد. هر چیزی میتواند فردی را خوشحال یا خوشبخت سازد. با این حال خوشبختی و سعادت را میتوان بسان هنرمندی دانست که خود را پوشانده است و ما اغلب متوجه او نمیشویم، هرچند در نزدیکی ما قرار دارد. هر کسی که آن را پیدا کند، میتواند خود را به معنای واقعی کلمه خوشبخت عنوان کند.
بر اساس یک تعریف روانشناختی، "خوشبختی نوعی احساسات بسیار قوی و مثبت است. خوشبختی یک وضعیت کامل و پایدار از رضایت شدید است."
خوشبختی مبتنی بر این تعریف ممکن است فلسفی به نظر برسد، اما در واقع قابل اندازه گیری است. کریستوف کسلر، متخصص مغز و اعصاب، محقق و نویسنده، میگوید که خوشبختی با کمک تصویرسازی تشدید مقناطیسی (ام آر ای) از مغز قابل نظارت است.
او میگوید: "ما یک مرکز ویژه به نام سیستم مزولیمبیک در مغز داریم که به مرکز خوشبختی نیز شهرت دارد. وقتی که ما چیزی بسیار قابل توجه و احساسبرانگیز را تجربه میکنیم، مثلا گواهینامهای به دست میآوریم و یا نوزادی تولد میشود، این مرکز فعال میشود و دوپامین در مغز جریان پیدا میکند." کسلر میگوید که دوپامین، که به آن هورمون شادی نیز گفته میشود، مسئول خوشبختی بیش از حد در انسان است.
اعلانات بازرگانی
نشئه خوشبختی
کسی که لحظات خوشبختی را میشناسد، چه در نتیجه کیف بردن از یک غذا، توصیف و یا دستآوردی در زندگی باشد، میداند که خوشبخت بودن چه احساس خوبی است. این احساس نباید متوقف شود و اگر توقف داده شود، به زودی برخواهد گشت. کسلر به این باور است که مفهوم تکاملی این احساسات دقیقاَ در همین نکته نهفته است. او میگوید: «احساس خوشبختی با میل به تکرار آنچه این احساس را ایجاد کرده است، مرتبط است.»
از این رو نشئه خوشبختی ثمره رفتار موفقیتآمیز و نتیجهبخش است و فردی که مست خوشبختی است، تشویق میشود تا عمل قهرمانانهاش را تکرار کند. محققان مغز میگویند که این امر در رشد بشریت اهمیت اساسی داشته است.
کسلر میگوید: "متأسفانه مواد مخدر نیز سیستم شادی را تحریک میکند." هروئین، تنباکو یا الکول ما را به سمت خوشبختی کوتاه مدت سوق میدهد و گذشته از آن ما را به سرعت وابسته یا معتاد میکند. بنابراین او میگوید که تلاش برای یافتن خوشبختی همچنین میتواند ما را به دام بیاندازد.
خوشبختی تا خوشبختی است
یوهانس میشالاک، استاد روانشناسی و روان درمانی در دانشگاه ویتن-هردک میگوید که خوشبختی به اشکال متفاوت پدیدار میشود که "نشئه خوشبختی" شدید اما زودگذر تنها یکی از آنهاست. علاوه بر این، میشالاک محقق «ذهنآگاهی» یا حضور در لحظه نیز است.
ذهنآگاهی همچنین در آموزهها و میدیتیشن بودایی نقش اساسی دارد. در غرب، آموزش در بخش ذهنآگاهی عمدتاً از طریق روشهای مختلف رواندرمانی انجام میشود.
هرکسی که معتقد باشد خوشحالی تنها وقتی پیدا میشود که هورمون دوپامین در مغز به بالاترین میزاناش جریان پیدا کند، بسیار وابسته به شرایط بیرونی است. چنانچه همه میدانیم، زندگی عاری از دشواری و مشکلات نیست و زیاد طولانی هم نیست.
«هرکسی آهنگر خوشبختی خود است»، خوشحالی و خوشبختی در زبان آلمانی
زبان آلمانی غنی از ضربالمثلها، جملات و عبارتهایی در مورد خوشحالی و خوشبختی است که بخشی از آن را در این آلبوم عکس میتوانید بخوانید. به نظر شما خوشحالی و خوشبختی چیست؟
عکس: Inderlied/Kirchner-Media/picture alliance
«هرکسی آهنگر خوشبختی خود است»
ترجمه تحت الفظی ضربالمثل آلمانی (Jeder ist seines Glückes Schmied) میشود «هرکسی آهنگر خوشبختی خود است». یعنی این که شما خوشبختی تان را مانند یک آهنگر خودتان میسازید. سرنوشت تان را خودتان آهنگری میکنید و معمار خوشبختی تان هستید.
عکس: Inderlied/Kirchner-Media/picture alliance
«خوشبخت کسی است که فراموش کند، آن چه را که نمیتواند تغییر دهد»
Glücklich ist, wer vergisst, was nicht mehr zu ändern ist
معنای این اصطلاح قافیه دار و خردمندانه: «خوشبخت کسی است که فراموش کند، آن چه را که نمیتواند تغییر دهد». یعنی این که مردم میتوانند خوشبخت شوند، در صورتی که آن را چه که نمی توانند تغییر دهند فراموش کنند و به جلو حرکت کنند. یک نسخه بیعیب و نقص برای خوشبختی!
عکس: picture alliance/Design Pics/D. Pitcher
«خوشبختی تنها چیزی است که وقتی با دیگران تقسیم کنی دو برابر می شود»
Glück ist das Einzige, das sich verdoppelt, wenn man es teilt
«خوشبختی تنها چیزی است که وقتی با دیگران تقسیم کنی دو برابر می شود». این جمله را به البرت شوایتسر (۱۹۶۵ - ۱۸۷۵) دانشمند فرانسوی- آلمانی علوم الهیات، فلسفه و طب نسبت میدهند. این گفته تاکیدی است بر این که اجتماعی بودن انسانها به خوشبختی آنها میافزاید.
عکس: picture-alliance/F. May
«خوشحالی تقسیم شده با دیگران، دو برابر میشود»
جمله (Geteilte Freude ist doppelte Freude) به جمله قبلی شباهت دارد و معنی آن این است که «خوشحالی تقسیم شده با دیگران، دو برابر میشود.» لغت آلمانی «Freude» به معنای خوشبختی، لذت و خوشحالی است.
عکس: picture-alliance/PhotoAlto/S. Olsson
«سمارق خوشبخت»
ترجمه تحت الفظی (Ein Glückspilz sein) میشود «یک سمارق خوش شانس». اما این را در مورد افرادی می گویند که شانس زیادی در زندگی آورده اند. این عبارت معمولاً با این نوع سمارق سمی ارتباط داده میشود که تاثیرات روانگردان هم دارد. منظور این است که خوشبختی مثل سمارق است و می تواند یک شبه سر از خاک به در کند.
عکس: Fotolia/Ideen
«بخت بیشتر از هوش»
ترجمه تحت الفظی عبارت (Mehr Glück als Verstand) میشود «بخت بیشتر از هوش». یعنی این که، اگر به مغزتان هم فشار بیاورید، همه چیز به شانس بستگی دارد. این اصطلاح نشان می دهد که «شانس» و «خوشبختی» چگونه به هم ارتباط دارند. در آلمان از نعل اسب، کفشدوزگ و شبدر چهاربرگ به عنوان اشیایی یاد میشود که شانس می آورند.
عکس: Fotolia/K.-U. Häßler
«اگر خوشبخت هستید، نباید آرزوی خوشبختی بیشتر از این را داشته باشید»
Wenn man glücklich ist, soll man nicht noch glücklicher sein wollen
«اگر خوشبخت هستید، نباید آرزوی خوشبختی بیشتر از این را داشته باشید». این در اصل نقل قولی است از تئودور فونتانه (۱۸۹۸- ۱۸۱۹)، نویسنده آلمانی. به عبارت دیگر، به خاطر آن چه که دارید شکرگزار باشید. یعنی قناعت هم میتواند به خوشبختی کمک کند.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Hase
«خوشبختی و گیلاس، چه ساده میشکند»
این که خوشبختی چقدر می تواند زودگذر باشد در این اصطلاح می توان دید (Glück und Glas, wie leicht bricht das). یعنی خوشبختی می تواند مانند شیشه به آسانی «بشکند». اگر ما یاد بگیریم که خوشحالی و خوشبختی موقت است و در هر لحظه ای ممکن است ناپدید شود، می توانیم به این نیز اعتماد داشته باشیم که آن ها دوباره ظاهر خواهند شد.
عکس: ASA/picture alliance
«خوشبختی یکی برای دیگران رنج است»
جمله (Des einen Glück ist des anderen Leid) به این مفهوم است که آن چه که برای یکی خوشبختی است، می تواند برای دیگران به معنای رنج و عذاب باشد. به عبارت دیگر هر کسی خوشبختی را طور دیگری تعریف میکند.
عکس: picture-alliance/PYMCA/Photoshot/L. Chen
خوشبختی و محیط خانوادگی
براساس این مثل آلمانی (Trautes Heim, Glück allein) یک خانه و محیط خانوادگی خوشبختی به ارمغان می آورد. در انگلیسی می گویند: home sweet home!
عکس: Fotolia/W. Heiber Fotostudio
«یک شئی زیبا به معنای خوشبختی ابدی است»
معنای جمله (Ein schönes Ding bedeutet ewige Freude) این است: «یک شئی زیبا به معنای خوشبختی ابدی است». این که زیبایی قابل تحسین ممکن است باعث ایجاد حس خوشبختی شود، از پرل باک، نویسنده امریکایی هم نقل قول شده است. او نخستین زن امریکایی است که در سال ۱۹۳۸ برنده جایزه نوبل ادبیات شد. او گفت: «بسیاری از مردم لذت کوچک را به امید خوشبختی بزرگ از دست می دهند».
عکس: Jens Büttner/dpa/picture alliance
11 عکس1 | 11
میشالاک میگوید خوشبختی همچنین میتواند بیسر و صدا پیدا شود. او توضیح میدهد: «ذهن آگاهی توجه انسان را به تجربیاتی متمرکز میکند که در همین جا و اکنون رخ میدهد، نه به روشی که انتظار بکشیم.»
اگر کودکان را در جریان بازی نظاره کرده باشیم، باید این تصور نزد ما پیدا شده باشد که "بودن در اینجا و اکنون" چه معنی دارد. برای اطفال دشوار نیست که با تمام تمرکز در "زمان حال" غرق شوند. برای آنها گذشته فقط به اندازه آینده نقش ناچیز دارد.
میشالاک میگوید: "با این وجود، ما در زندگی روزمره اغلب مشغول فکر کردن در مورد گذشته یا آینده هستیم، بنابراین به ندرت در لحظهای که واقعاً هستیم، میباشیم.»
خوشبختی به شجاعت نیاز دارد
خوشبختی به شجاعت نیاز دارد، به این معنی که ما دایماً چیزی را از دست میدهیم. میشالاک میگوید: "ثروت یا مزیتی که لحظه اکنون با خود دارد، با تمرکز روی مشکلات از دست میرود." به بیان دیگر، وقتی در هنگام پیاده روی ذهن خود را مصروف رئيس بد، همکاران نه چندان خوب و یا همسر ناسازگار بکنیم، متوجه هوای تازه و خنک پاییز و رنگهای زیبای این فصل نخواهیم شد.
به این ترتیب نه تنها لحظات خوشبختی از دست میروند، بلکه غرق شدن در افکار منفی حتی به افسردگی فرد منجر میشود. در اینجا هم ذهنآگاهی میتواند کمک کند. تمرکز بر لحظهای که در آن هستیم، روند غرق شدن در افکار منفی را قطع میکند. به جای اینکه خود را در خیالهای دلگیرکننده در مورد چیزهای منفی خود غرق کنیم، حواس ما باید روی آنچه در حال حاضر تجربه میکنیم متمرکز شود.
فقط کسانی که وقت خود را برای تمرکز روی لحظه کنونی صرف کنند، میتوانند در پایان توانایی عملکرد داشته باشند. میشالاک توضیح میدهد: «ذهنآگاهی میتواند به تصمیمگیری کمک کند: مثلا آیا رئیس ام آنقدر آزاردهنده است که مجبور به تغییر شغل هستم یا میتوانم او را چنانکه هست قبول کنم.»
درد بخشی از آن است
ذهنآگاهی فقط به معنای این نیست که زیباییهای جهان، گلهای شگفته، آواز پرندگان یا غذاهای خوشمزه را مورد تمرکز قرار بدهیم. وقتی کسی تمرکز ذهنی داشته باشد بیشتر خود را احساس خواهد کرد و این میتواند در پهلوی دیگر مسایل دردآور هم باشد. میشالاک میگوید، درک خشم یا اندوه خودی یک جنبه اساسی ذهنآگاهی است. بخش بزرگی از بدبختی بشر این است که ما با احساسات ظاهراً منفی خود در جنگ هستیم، به جای اینکه بگذاریم این احساسات منفی بیاید و دوباره ما را ترک کند.
بنابراین خبر خوب این است، کسانی که ذهنآگاهی دارند، در همه جا خوشبختی را پیدا میتوانند. نکته بد این است که راه به سوی سعادت و خوشبختی لزوماً بدون درد نیست. البته هنوز هم امکان پیدا کردن یا حفظ احساس خوشبختی وجود دارد، مثلا در رابطه جنسی یا سکس.
اما خوشبختی همیشه یکسان نیست. میشالاک میگوید: "مطالعات نشان داده است که کودکان در ابتدا تأثیر منفی بر رضایت والدین از زندگی شان دارند." مثلا کمخوابی، استرس و احساس این که دیگر در زندگی برای خود وقت ندارند، باعث میشود والدین زندگی روزمره در کنار کودک را کمتر راحت احساس کنند و بیشتر باعث نارضایتی شان شود. او میافزاید که با وجود این "احساس داشتن یک زندگی معنادار در فرد افزایش مییابد."
یادداشت: این گزارش در سال ۲۰۱۹ نشر شده بود و به مناسبت روز جهانی خوشحالی تجدید شده است.
ده توصیه برای زندگی شادتر
خوشبختی ماشین زندگی است. مردم خوشبخت احتمالاً طولانیتر زندگی میکنند. خوشبینی و احساسات مثبت از انسان در برابر بیماریهای قلبی نیز محافظت میکند و باعث مقاومت بدن در برابر بیماریها میگردد.
عکس: Lev Dolgachov/Zoonar/picture alliance
با انسانهای دیگر در ارتباط باشید!
مناسبات نقش مهمی در خوشبختی دارند. کسانی که مناسبات اجتماعی گسترده و متنوع دارند، شادتر، سالمتر و طولانیتر زندگی میکنند. روابط نزدیک با خانواده و دوستان موجب محبت و معنی در زندگی میشود، احساس حمایت را بیشتر و اعتماد به نفس را تقویت میکند. روابط خود را تقویت کنید و ارتباطات جدید ایجاد کنید. این برای شادی و خوشبختی در زندگی بسیار ضروری است.
عکس: Colourbox/yanlev
کاری برای دیگران انجام دهید
غمخورشی از دیگران برای شادی و خوشبختی ما نقش اساسی بازی میکند. کمک به دیگران باعث میشود که ما نیز شادتر و سالمتر باشیم. سخاوتمندی در برابر دیگران ارتباطات را تقویت میکند و به ایجاد یک جامعه خوشبختتر برای همه کمک میکند. در اینجا فقط پول مطرح نیست، ما میتوانیم وقت، ایدهها و انرژی مان را در اختیار دیگران قرار بدهیم. بنابراین، اگر میخواهیم احساس خوبی در زندگی داشته باشیم، باید کارهای خوب کنیم.
عکس: Colourbox/Kuzma
مراقب بدن خود باشید!
جسم و روان با هم در ارتباط هستند. فعال بودن باعث خوشبختی میشود و برای سلامت جسمی ما خوب است. اگر ما خلق و خوی مان را بهتر میسازیم، حتی ممکن است بتوانیم خود را از افسردگیهای روانی نجات بدهیم. چیزهایی ساده است که میتوانیم هر روز انجام دهیم. به عنوان مثال، بیشتر از قبل بیرون بروید و مطمئن شوید که به اندازه کافی خواب میکنید.
عکس: Colourbox
هدف واقعبینانه برای خود تعیین کنید!
نگاه مثبت به آینده برای خوشبختی ما مهم است. ما به اهدافی نیاز داریم که به ما انگیزه دهند، اما این اهداف باید دستیافتنی باشند نه رویا. اگر برای خود اهداف ناممکن تعیین کنیم، به ناحق برای خود فشار وارد کرده و در نهایت سرخوردگی ایجاد میکنیم. اهداف بلندپروازنه اما واقعبینانه به زندگی ما جهت میدهد و زمانی که ما به آن اهداف دسترسی پیدا میکنیم، در ما احساس رضایت از خود پیدا میشود.
عکس: Colourbox
متوجه ماحول زندگی خود باشید!
آیا تا به حال این احساس را داشته اید که زندگی باید چیزهای بیشتری به ارمغان بیاورد؟ خبر خوب: چیزهای بیشتری وجود دارند. ما فقط باید به محیط زندگی مان توجه کنیم و آگاهانه با آن برخورد کنیم. توجه بیشتر منجر به افزایش رفاه در تمام حوزههای زندگی میگردد. هر کسی که آگاهانه با ماحول اش برخورد میکند، میتواند از حسرت به گذشته و نگرانی از آینده خودداری کند.
عکس: Colourbox/PathomP
مثبت فکر کنید!
احساسات مثبت مانند شادی، قدردانی و رضایت، نه تنها در کوتاه مدت برای ما خوب است، بلکه مطالعات ثابت کرده که اگر برای مدت طولانی تکرار شود، زندگی ما را به سمت مثبت سوق میدهد. اگرچه ما باید زندگی را با فراز و نشیبهایش واقعبینانه ارزیابی کنیم، اما به ما کمک میکند که به زاویه مثب قضایا تمرکز کنیم. نباید همیشه «نیمه خالی گیلاس» را ببینیم.
عکس: Colourbox/Dmitry
آموختن را متوقف نکنید!
یادگیری تاثیر مثبتی بر سلامت ما دارد. این امر ایدههای جدید در ما ایجاد میکند و به ما کمک میکند که کنجکاو و فعال باشیم. یادگیری همچنین به ما حس تحقق را تقویت میبخشد و به افزایش اعتماد به نفس و انعطاف پذیری ما کمک میکند. راههای زیادی برای یادگیری چیزهای جدید وجود دارد. مثلا یک مهارت جدید، یک زبان جدید یا آواز خوانی، یک ورزش جدید و بسیار چیزهای دیگر.
عکس: Colourbox/Antonio Gravante
برگشتن به زندگی عادی بعد از سختی و اندوه
هر کسی در زندگیاش با سختی یا رویدادهای ناگوار مواجه میشود. همه ما در زندگی افراد نزدیک خود را از دست میدهیم یا وقایعی پیش میآیند که ما را افسرده میکنند. اما این که چگونه با این سختیها و ناملایمتهای زندگی برخورد میکنیم، تأثیر زیادی بر سلامت ما دارد. اتفاقها در اختیار ما نیستند و به همین دلیل نمیتوانیم از آن جلوگیری کنیم، اما میتوانیم بر رفتار خود در مورد اتفاقات تاثیرگذار باشیم.
عکس: Colourbox
از خود تان راضی باشید!
هیچ کس کامل نیست، اما اغلب ما خودمان را با دیگران مقایسه میکنیم. اگر طرز فکر ما چنین باشد که به جای داشتهها به فکر نداشتهها باشیم، بسیار سخت است خوشبختی خود را باز یابیم. اگر ما یاد بگیریم که خودمان را آنچنانکه هستیم پذیریم و با خودمان دوستانهتر برخورد کنیم، حتی اگر اتفاقی منفی هم بیافتد، خوشی برای زندگی کردن نزد ما افزایش مییابد. این امر کمک میکند که دیگران را هم آن چنانکه هستند، بپذیریم.
عکس: Colourbox
به زندگی تان معنی ببخشید!
افرادی که زندگی خود را پرمعنی میدانند، خوشبختتر اند. آنها همچنین کمتر استرس، اضطراب و افسردگی را تجربه میکنند. مسایل زیادی به زندگی ما معنی میدهد، مثل اعتقاد دینی، پدر و مادر، داشتن یک شغل و .... آنچه به زندگی معنی میدهد، برای هر یک از ما شاید متفاوت باشد.
منبع این راهنماییها: www.actionforhappiness.org