دویچه وله: سازمان عفو ​​بین الملل اتحادیه اروپا را به همدستی با قاچاقچیان و مسئولان اردوگاه های غیر انسانی مهاجران در لیبیا متهم کرده است، شما چطور به این نتیجه رسیده اید؟

دالهوئیسن: اتحادیه اروپا برای متوقف کردن ادامه سفر مهاجران درمانده به سمت اروپا و مسدود کردن مسیر فرار آنها از طریق بحیره مدیترانه، با حکومت لیبیا همکاری می کند. یک توافق جامع با گارد ساحلی لیبیا و وزارات داخله این کشور وجود دارد که عمدتا برای جلوگیری از ادامه سفر مهاجران به اروپا، اردوگاه ها را ایجاد کرده است. این مقامات، گارد ساحلی و وزارت داخله لیبیا با طیف وسیعی از قاچاقچیان انسان و سازمان هایی که از مهاجران سوء استفاده می کنند، کار می کنند. اتحادیه اروپا، حکومت ایتالیا و سایر حکومت ها از این امر بسیار خوب آگاهی دارند. اگر شما با گروه های جنایتکار ارتباط برقرار می کنید و چشم خود را در برابر جرایم می بندید، پس تعهدات خود در مورد منع شکنجه را طبق قوانین بین المللی ادا نمی کنید. این امر به ایتالیا خوب صدق می کند.

دویچه وله: به نظر شما آیا حمایت از حکومت لیبیا به نوعی همدستی با آنها است. اغلب در بروکسل این سوال مطرح می گردد که در غیر این کار چه می توان کرد؟ بدیل چیست؟

دالهوئیسن: پاسخ همکاری بد به معنی عدم همکاری نیست. ضروری است که با گارد ساحلی لیبیا و مقامات دیگر این کشور همکاری به یک شکل دیگر صورت بگیرد. خوب است که در ظرفیت های این مقامات سرمایه گذاری شود، که این امر آنها را قادر می سازد تا مردم را در آب ها نجات دهند. فقط آموزش گارد ساحلی کافی نیست، همچنین باید دیده شود که افرادی که به لیبیا انتقال داده می شوند، در آنجا چگونه زندگی می کنند.

وقتی شما می دانید که پناهجویان در اردوگاه ها زندانی اند و به طور سیستماتیک مورد ضرب و شتم  قرار می گیرند و تهدید می شوند که باید به والدین خود به سینگال تلفون کنند و با التماس حینی که پای شان با زنجیر بسته شده و تحت لت و کوب قرار دارند، تقاضای فرستادن پول کنند، پس شما نمی توانید با مقامات چنین یک کشوری همکاری کنید.

اتحادیه اروپا باید مانع این برخورد مقامات در لیبیا شود و فشار وارد کند تا چنین برخوردها باید تغییر داده شوند. در غیر آن مطمئنا به عنوان یک همدست به حساب می آید. باید بر لغو اردوگاه های بازداشتی اصرار گردد و سازمان ملل متحد باید به این اردوگاه های پناهجویان دسترسی پیدا کند. این کار یک مبارزه برای مهاجران خواهد بود. اتحادیه اروپا باید در این مورد اصرار داشته باشد و نباید به هر قیمتی، به قیمت فشار و ستم بر مهاجران و پناهجویان، قراردادها را امضا کند.

دویچه وله: اتحادیه اروپا همیشه به این باور است که حکومت لیبیا تنها به بخشی از کشور کنترول دارد و کنترول این اردوگاه ها را به دست ندارد. اتحادیه اروپا چه می تواند بکند تا به این اردوگاه ها دسترسی داشته باشد؟

دالهوئیسن: اگر آدم یک بودجه ۴۶ میلیون یورویی در دست داشته باشد، که در مورد قضیه لیبیا چنین مبلغی وجود دارد، پس می شود از آن به عنوان ابراز فشار در صحبت با مقام های آن کشور استفاده کرد. به عنوان مثال، چنین نیست که ایتالیا به هیچ وجه وسیله فشار در دست نداشته باشد. در بعضی موارد انسان به این نتیجه می رسد که نمی توان با بازیگران خاصی همکاری کرد، زیرا آنها فاسد اند و یا با انسان ها بدرفتاری می کنند. اگر به مساله مهاجرت در مجموع نظر بیاندازیم، به این نتیجه می رسیم که اروپا نمی تواند مشکل مهاجرت را در کشورهای ترانزیتی حل کند.

ما باید به کشورهای مبدا در افریقا توجه داشته باشیم، همچنین کشورهای ورودی به اروپا را نباید از نظر اندازیم. لازم است تا مسیرهای امن و قانونی برای رسیدن پناهجویان و مهاجران اقتصادی به اروپا را ایجاد کنیم. همچنین باید راه های امن و قانونی برای بازگرداندن افرادی که حق اقامت در اروپا را به دست نمی آورند، وجود داشته باشد.

دویچه وله: در آخرین نشست اتحادیه اروپا و افریقا، ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، ایده مبنی بر بیرون کشیدن مهاجران از اردوگاه ها و انتقال شان به کشورهای مبدأ را ارائه کرد. این انتقال باید به طور مستقیم از لیبیا با کمک اروپایی ها صورت گیرد. آیا فکر می کنید این ایده کاری خواهد بود؟

دالهوئیسن: عناصری در این طرح کاملا منطقی، بسیار انسانی و ضروری هستند. این ایده به خودی خود بد نیست. اگر این تنها کاری باشد که می توان به انسان های که در اردوگاه ها زندانی اند و در دام افتاده اند، انجام داد. در این صورت با یک مشکل روبرو هستیم. وقتی گفته می شود که فردی که می خواهد درخواست محافظت بین المللی بدهد، پس باید اینجا (لیبیا) بماند و مورد شکنجه قرار می گیرد و یا راه دیگر این است که دوباره بازگردانده می شود و در نهایت در آنجا (کشور مبدا) مورد آزار و اذیت قرار می گیرد. این یک انتخاب واقعی نیست. بنابراین، بازگشت داوطلبانه باید توسط پیشنهادات واقعی اسکان مجدد پشتیبانی شود و هنوز این کار صورت نگرفته است.

دویچه وله: اما همچنین نیاز به همکاری با حکومت لیبیا و دسترسی به مردم در اردوگاه ها می رود؟

دالهوئیسن: بله دقیقا. اما این امر فقط در سیستم اردوگاه سازی کاری نیست. کمیساریای سازمان ملل متحد در امور پناهجویان به صورت بسیار محدود به این اردوگاه ها دسترسی دارد. این سازمان تنها می تواند به پناهجویان از هفت کشور مبدا رسیدگی کند. به این ترتیب، تعداد کمی از مردم فرصت واقعی برای حفاظت دارند. بنابراین اگر اتحادیه اروپا در مورد مساله حفاظت از مهاجران جدی باشد، اصرار می کند که کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان باید در این راستا به طور کامل فعال گردد. هیچ کدام از این ها اجرا نشده است. به همین دلیل است که می گوییم: کلمات بسیار خوب، اما نتایج بسیار بد اند.

دویچه وله: با این حال، کمیسار اتحادیه اروپا در امور مهاجرت این را یک موفقیت عنوان کرده است که تعداد افرادی که از بحیره مدیترانه عبور می کنند، در سال جاری به شدت کاهش یافته است. آیا باز کردن این مسیر می تواند یک بدیل باشد؟ آیا باید برای انسان ها اجازه عبور از این مسیر داده شود؟

دالهوئیسن: تعداد مهاجران از تابستان تاکنون ۶۷ درصد کاهش یافته است. تعداد افرادی که در آب ها غرق شده اند نیز کاهش یافته است. این، البته یک امر خوب و یک موفقیت است. اما نتیجه آن در لیبیا چیست؟ از وضعیت انسان های که به سواحل لیبیا می رسند، به سادگی چشم پوشی می گردد. آیا باز شدن کامل این مسیر بدیلی خواهد بود؟ در غیر آن این تعداد احتمالا به ۱۵۰ هزار پناهجو در سال می رسد. سپس این سوال مطرح می گردد که آیا اروپا می تواند این ۱۵۰ هزار را اداره کند. این یک سوال واقعی است. بنابراین، جاگزین این مهاجرت های غیرقانونی باید مهاجرت های قانونی شود که شامل پناهجویان و مهاجران اقتصادی می گردد. اما پس از آن باید بازگشت مهاجرانی که نمی توانند در اروپا اقامت داشته باشند قانونی و انسانی صورت بگیرد.

جان دالهوئیسن مدیر بخش اروپا و آسیای میانه در سازمان حقوق بشری "عفو بین الملل" است. این حقوق دان بریتانیایی از سال ۲۰۰۸ تاکنون برای سازمان عفو بین الملل کار می کند.

nka, af (Riegert)