شرکت اسپیس‌ایکس که مدیر عامل و مالک آن ایلان مسک، میلیاردر مشهور است، ظاهرا در نامه‌ای به وزارت دفاع ایالات تحده امریکا (پنتاگون) هشدار داده که دیگر قادر به تامین هزینه خدمات انترنت ماهواره‌ای برای اوکرایین نیست.

اندکی پس از شروع تهاجم نظامی روسیه به خاک اوکرایین در ۲۴ فبروری امسال و در پی بروز اختلال در انترنت، ایلان مسک به درخواست معاون نخست‌وزیر اوکرایین پاسخ مثبت داد و سرویس استارلینک را در این کشور فعال کرد.

فرستنده امریکایی "سی‌ان‌ان" روز جمعه ۱۴ اکتوبر گزارش داد که شرکت مسک در نامه ای به پنتاگون گفته دیگر قادر نیست هزینه انترنت ماهواره‌ای برای حکومت و اردوی اوکرایین را بر عهده بگیرد.

در ماه‌های گذشته به جز فعال شدن شبکه ماهواره ای استارلینک برای اوکرایین، شرکت اسپیس‌ایکس هزاران پایانه و ترمینال دریافت سیگنال‌های انترنتی در اختیار این کشور گذاشته که نظامیان اوکرایینی از طریق آن حتی در صورت قطع شبکه تلفون و انترنت نیز قادر به برقراری ارتباط بوده‌اند.

صدها میلیون دالر هزینه انترنت ماهواره‌ای

در نامه شرکت اسپیس‌ایکس به پنتاگون هزینه ارائه خدمات انترنت ماهواره‌ای به اوکرایین تا پایان سال جاری میلادی ۱۲۰ میلیون دالر و برای سال آینده ۴۰۰ میلیون دالر برآورد شده است.

به گزارش "سی‌ان‌ان "در این نامه که ماه گذشته ارسال گردیده تاکید شده که شرکت اسپیس‌ایکس دیگر قادر نیست ترمینال‌های را به طور رایگان برای اوکرایین بفرستد یا به ترمینال‌های موجود همچنان سرویس بدهد.

گفته می‌شود تا کنون ۲۰ هزار رسیور یا دستگاه های گیرنده و پایانه دریافت انترنت ماهواره‌ای به اوکرایین ارسال شده است. فرستنده "سی‌ان‌ان" می‌گوید هزینه کامل یا بخشی از هزینه‌های ۸۵ درصد این پایانه‌ها را کشورهایی نظیر ایالات متحده امریکا، پولند و تشکل‌های بین‌المللی بر عهده گرفته‌اند.

هزینه انترنت ماهواره‌ای شامل بهای پایانه‌ها و دستگاه‌های گیرنده و هزینه ماهانه دریافت خدمات انترنت ماهواره‌ای است که حدود ۳۰ درصد آن از خارج از اوکرایین تامین می‌شود.

یک کارشناس امور امنیتی به "سی‌ان‌ان" گفته است که از آنجا که روسیه زیرساخت‌های ارتباطی اوکرایین را از نخستین روزهای تجاوز نظامی هدف گرفته، امکان استفاده از خدمات استارلینک یک ضرورت غیرقابل اجتناب است.

اتهام تبانی با پوتین به ایلان مسک

در هفته‌های گذشته گزارش‌های درباره اختلال در انترنت ماهواره‌ای در اوکرایین منتشر شد. نشریه فایننشیل تایمز هفته گذشته نوشته بود نیروهای اوکرایینی به شکل روزافزونی از اختلال در انترنت ماهواره‌ای شکایت می‌کنند.

برخی نظامیان اوکرایینی ابراز نگرانی کرده‌اند که علت اختلال‌های اخیر توافق‌های پنهانی میان ایلان مسک و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه باشد.

هفته‌نامه اکونومیست به تازگی احتمال داده که پوتین موفق شده ایلان مسک را قانع کند که ارائه خدمات استارلینک برای اوکرایین را به کلی متوقف کند.

با توجه به آسیب دیدن شدید زیرساخت‌های ارتباطات در اوکرایین، فعال بودن انترنت ماهواره‌ای در این کشور برای ادامه پیشروی‌های نیروهای اوکرایینی در مناطق اشغالی از اهمیت زیادی برخوردار است.

نظامیان اوکرایین در دو ماه اخیر بر سرعت پیشروی خود در مناطق اشغالی افزوده و موفق شده‌اند چند شهر استراتژیک در جنوب و شرق کشور را آزاد کنند.

پاسخ ایلان مسک به همکار دویچه‌وله فارسی

بحث استفاده از خدمات انترنت ماهواره‌ای در ایران نیز با توجه به تحولات هفته های اخیر و اختلال و قطع گسترده انترنت جدی‌تر از پیش مطرح می‌شود.

اختلال در انترنت ایران حدود چهار هفته پیش و با آغاز حرکت‌های اعتراضی در واکنش به کشته شدن مهسا امینی شروع شد و با ادامه اعتراض‌ها تشدید یافته است.

ایلان مسک به تاریخ ۲۰ سپتمبر در پاسخ به پرسش عرفان کسرایی، همکار بخش فارسی دویچه‌وله درباره امکان فنی ارائه خدمات استارلینک در داخل ایران در یک پیام تویتری نوشت: «استارلینک در این زمینه خواستار معافیت از تحریم‌های [ ایالات متحده امریکا علیه] ایران خواهد شد.»

اندکی پس از آن وزارت خزانه‌داری ایالات متحده به ارائه خدمات انترنت ماهواره‌ای در ایران چراغ سبز نشان داده و اعلام کرد صادرات برخی تجهیزات لازم برای این کار نیاز به مجوز ندارد و مشمول تحریم‌ها نمی‌شود.

مسک در واکنش به این خبر گفته بود شبکه استارلینک برای شهروندان ایران فعال می‌شود. او روز پنج‌شنبه در پاسخ به یک کاربر تویتر نوشت چند پایانه گیرنده وارد ایران و فعال شده‌اند.