در درگیری میان نیروهای حاکم در سودان و شبه نظامیان ۵۶ غیرنظامی کشته شدند. در این درگیریها، نزدیک به ۶۰۰ نفر زخمی شده اند.
اعلانات بازرگانی
داکتران در سودان میگویند که "درگیری قدرت" جان ۶۶ غیرنظامی را در این کشور گرفته است. این جنگ میان نیروهای حاکم سودان و شبه نظامیان موسوم به "نیروهای حمایت سریع" جریان دارد. گفته میشود که رقم زخمیان در این درگیریها به ۵۹۵ نفر میرسد.
شاهدان گفته اند که در شهر خرطوم، پایتخت سودان و شهرهای دیگر این کشور در شمال افریقا، از سلاح سنگین استفاده شده است.
ارتش سودان، حملات هوایی را بر یک پایگاه شبه نظامیان در نزدیک پایتخت انجام داده است. جنرال عبدالفتاح البرهان، فرمانده ارتش این کشور از "نیروهای حمایت سریع" خواست که از شهر خرطوم خارج شوند اما این شبه نظامیان به این تقاضا، تمکین نکردند.
هرچند رقم دقیق سربازان و شبه نظامیان جان باخته هنوز مشخص نیست اما انجمن داکتران، رقم تلفات را بالا گفته است. در مراحل ابتدایی، به دست آوردن اطلاعات دقیق از شفاخانهها ممکن نیست. نیروهای هوایی سودان از مردم خواسته اند، تا زمانی که فعالیتهای شبه نظامیان از هوا زیر نظارت گرفته نشوند، در فضای باز نباشند.
ویدیوهایی که در رسانههای اجتماعی دست به دست میشوند، نشان میدهند که جنگندههای نظامی در ارتفاع پایین بر فراز شهر خرطوم پرواز میکنند. در یکی از این ویدیوها به نظر میرسد که حداقل یکی از آنها موشک شلیک میکند.
صدای تیراندازی و انفجارها در پایتخت روز یکشنبه شنیده میشد و وسایط نقلیه زرهی نظامی نیز در این شهر تردد میکردند. بانکها و مراکز آموزشی هم به دلیل درگیریها، مسدود شده بودند.
شاهدان دوباره از شلیک توپخانهها در شهرهای امدرمان و بحری که در نزدیک خرطوم موقعیت دارند نیز خبر دادند. افزون بر این، تیراندازی در شهر بندری بور سودان نیز رخ داده است که پیش از این، هیچ درگیری از این منطقه گزارش نشده بود.
"نیروهای حمایت سریع" روز شنبه اعلام کرده بودند که مقر ریاست جمهوری و اقامتگاه جنرال برهان، دفتر مرکزی تلویزیون دولتی و میدان هوایی بین المللی پایتخت را به تصرف خود درآورده اند. ارتش سودان هم اعلام کرد که این حملات را دفع خواهد کرد.
در حالی که گروههای سیاسی برای تشکیل یک دولت موقت جد و جهد میکنند اما شبه نظامیان با نیروهای ارتش این کشور بخاطر کسب قدرت در حال رقابت اند.
تظاهرات گسترده در سال ۲۰۱۹ منجر به سرنگونگی حاکمیت چند دهه یی عمر البشیر شد. در این امر، ارتش سودان و "نیروهای حمایت سریع" به گونه مشترک سهم داشتند.
احزاب و جامعه مدنی در آن زمان، روی تشکیل حکومت موقت به توافق رسیدند. اما یک کودتاه در ماه اکتوبر سال ۲۰۲۱ رخ داد که در نتیجه آن، رهبری قدرت کامل را جنرال برهان در دست گرفت.
از آن زمان به بعد، مظاهره کنندگان همواره خواستار دور شدن نیروهای ارتش از سیاست شده اند.
ایالات متحده امریکا، روسیه، مصر، عربستان سعودی، سازمان ملل و اتحادیه اروپا خواستار پایان دادن به خشونتها در سودان شدهاند. وزارت خارجه چین هم روز یکشنبه در پیوند به وضعیت این کشور ابراز نگرانی کرد و از طرفهای درگیر خواست که آتش بس کنند.
مبارزه قدرت در سودان؛ وقتی مردم در برابر نظامیان قرار میگیرند
از زمان تخلیه خشونت آمیز یک اردوگاه معترضان در خرطوم پایتخت سودان، تنشها میان تظاهرکنندگان و اردوی این کشور به شدت افزایش یافته است. در اینجا مبارزه قدرت در سودان به صورت تصویری شرح داده میشود.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
اعتراض در برابر وزارت دفاع
تظاهرکنندگان در سودان هفتهها در برابر وزارت دفاع این کشور تجمع کرده بودند. هزاران نفر خواستار ایجاد یک شورای انتقالی هستند که در آن افراد غیرنظامی نیز بتوانند در مورد آینده کشور تصمیم گیری کنند. در اوایل ماه جون، اردو به شدت علیه معترضان عمل کرد. ده ها تن کشته شدند.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
به نام ملت
یک تظاهرکننده با پرچم ملی در نزدیکی مقر مرکزی اردو ایستاده است. این پرچم سمبولی برای تقاضای تظاهرکنندگان تبدیل شده است که خواستار تعیین سرنوشت آینده کشور در تعاملی میان مردم ملکی و نظامیان اند. اگر این تقاضا برآورده شود، گام مهمی در راستای دموکراسی در سودان خواهد بود.
عکس: Reuters
علامت هشدار
در روزهای قبل از کشتار ماه جون، اردو حضور خود را شدت بخشیده بود. بسیاری از تظاهرکنندگان به این نظر بودند که این امر نشان می دهد که اردو احتمالا حاضر نیست از قدرت کنار برود. این در حالی است که کناره گیری اردو از قدرت، آرزوی بسیاری از سودانی ها پس از سرنگونی عمر البشیر بود.
عکس: Getty Images/AFP
پایان یک دوره
عمر البشیراز سال ۱۹۹۳ تا زمان سقوط اش در ماه اپریل سال ۲۰۱۹ رئیس جمهور سودان بود. او علیه منتقدین اش با تمام قدرت عمل می کرد. برای حفظ قدرتش، او حتی در سال ۱۹۹۹ پارلمان کشور را لغو کرد. اسامه بن لادن، رهبر القاعده، نیز در همان زمان پناهگاهی در سودان یافت. نام بن لادن بیشتر از همه با جنگ های جدایی طلبان در دارفور پیونده خورده است.
عکس: Reuters/M. Nureldin Abdallah
دیکتاتور در برابر محکمه
بسیاری از سودانی ها از دیر زمانی این آرزو را داشتند تا روزی عمر البشیر را در برابر محکمه ببینند. عمر البشیر به تاریخ ۱۶ جون در برابر محکمه قرار گرفت. تا حالا او به فساد و نگهداری غیرقانونی اسعار خارجی در نزد خود متهم است. پس از سقوط او، مقامات اجرای قانون در ویلایش بیش از ۱۰۰ میلیون دالر را کشف کردند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Hjaj
صدای زنان
در این اعتراضات شمار زیادی از زنان نیز شرکت دارند. در سودان زنان همیشه از آزادی های نسبتاَ خوبی برخوردار بوده اند. آنها نه تنها از لحاظ کمی تظاهرات را تقویت می کنند، بلکه برای اعتراض ها چهره دیگری نیز می دهند. حضور زنان بیانگر خواسته های بسیاری از شهروندان سودان برای دموکراسی و حقوق برابر است.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
نماد انقلاب
آلاء صلاح، دانشجوی رشته مهندسی به نماد انقلاب سودان تبدیل شده است. هنگامی که او در ماه اپریل روی یک سقف موتر ایستاد و با تظاهرکنندگان صحبت می کرد، یک عکاس از او تصویربرداری کرد. از آن زمان تاکنون این تصویر آلاء صالح در رسانه های اجتماعی بارها به اشتراک گذاشته شده است. عکس هایی از این قبیل به بخش مهمی از انقلاب تبدیل شده اند. این تصاویر دیگران را به شرکت در تظاهرات تشویق می کند
عکس: Getty Images/AFP
همبستگی بین المللی
تظاهرکنندگان در سودان به سرعت پشتیبانی بین المللی به دست آوردند. مثلا در اینجا در ادینبورگ در اسکاتلند. روز دوشنبه وزیران خارجه اتحادیه اروپا نیز در مورد وضعیت سودان با هم صحبت کردند. در بیانیه رسمی وزیران خارجه اتحادیه اروپا آمده است که "اتحادیه اروپا خواستار پایان فوری تمام خشونت ها علیه مردم سودان است."
با این حال، همه سودانی ها در برابر اردو قرار نگرفته اند. بسیاری مردم از اردو پشتیبانی می کنند. آنها به این نظر اند که فقط با داشتن یک حکومت سختگیر این کشور می تواند آینده ای موفق داشته باشد. آنها از همه بیشتر بالای جنرال عبدالفتاح برهان، رئیس شورای نظامی، اعتبار دارند.
عکس: Getty Images/AFP/A. Shazly
در حال انتظار
جنرال محمد حمدان دقلو مرد قوی در صفوف اردو به شمار می رود. او رهبری گروهی را به دست داشت که به اعتراضات در برابر مقر مرکزی اردو پایان بخشید. در جریان جنگ دارفور، او فرمانده شبه نظامیان "جنجوید" بود که به طرز وحشیانه ای بالای شورشیان حمله می کردند. تظاهرکنندگان ترس دارند که او بتواند حاکم جدید کشور شود.
عکس: Reuters/M.N. Abdallah
نگران های کشورهای خلیج فارس
حتی سیاستمداران دیگر کشورهای عربی با نگرانی شدید در مورد انکشاف اوضاع در سودان نگاه می کنند. مثلا محمد بن زاید بن سلطان آل نهیان، ولیعهد امارات متحده عربی و همچنین عربستان سعودی ترس دارند که این اعتراضات به نمونه «انقلاب از پایین» در دیگر کشورها تبدیل شود. به همین دلیل هر دو کشور از اردوی سودان حمایت می کنند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/Ministry of Presidential Affairs/M. Al Hammadi
نگرانی همسایه شمالی
همچنین مصر نیز با نگرانی به سودان می نگرد. حکومت عبدالفتاح السیسی نگران است که اخوان المسلمین که در مصر با همه قدرت علیه آن مبارزه می گردد، در سودان نفوذ پیدا کند. او به این باور است که در صورتی که اخوان المسلمین در سودان نفوذ پیدا کند، می تواند از این طریق در مصر نیز نفوذ خود را گسترش دهد.
عکس: picture-alliance/Photoshot/MENA
اعتراضات پایان ناپذیر
در سودان اعتراضات هنوز هم ادامه دارد. روز جمعه (۱۴ جون)، صدیق المهدی، یکی از شخصیت های که از سال ها به این طرف رهبری اپوزیسیون این کشور را به دست دارد، خواستار تحقیق در مورد تخلیه خشونت آمیز و مرگبار اردوگاه معترضان شد. امکان دارد که تنش ها در سودان به یک مرحله جدید برسد.