داکتر طاهر القادری، ملای پاکستانی – کانادایی و رهبر سازمان مذهبی «تحریک منهاج قرآن» وعده داده بود که با کشاندن صدها هزار تن از حامیانش به اسلام آباد و راهپیمایی آن ها، در پاکستان یک «انقلاب» به پا می کند و رهبران و سیاستمداران «فاسد» را از پارلمان بیرون می راند.

معترضان مخالف حکومت خواستار کناره گیری مقام های حکومتی و ایجاد یک حکومت موقت شده بودند که توسط اردوی قدرتمند پاکستان حمایت شود. آن ها همچنین خواهان تشکیل دستگاه قضایی جدید و مستقل بودند.

اصلاحات عمده در سیستم انتخاباتی کشور در آستانه انتخابات پارلمانی سال روان نیز از جمله درخواست های القادری بود. این ملای پاکستانی تهدید کرده بود که اگر به تقاضاهایش عمل نشود، به پارلمان هجوم خواهد برد.

روز دوشنبه، قادری که یک ملای معتدل به شمار می آید، با حامیانش راهپیمایی به سوی اسلام آباد را آغاز کرد که آنجا در بیرون پارلمان برای چهار روز خیمه برافراشتند.

بسیاری از پاکستانی ها که به دلیل بی قانونی، بیکاری و تورم اقتصادی در کشورشان دلسرد شده اند، خواهان یک «بهار پاکستانی» مشابه انقلاب ها در کشورهای خاورمیانه شدند.

اما این ملا روز پنجشنبه (28 جدی/17 جنوری) پس از یک دیدار پنج ساعته با ده عضو یک کمیته متشکل از سیاستمداران که توسط راجه پرویز اشرف، نخست وزیر پاکستان ایجاد شده بود، اعلام کرد که به اعتراض هایش پایان می دهد.

ناظران می گویند که القادری با پس گرفتن بیشتر خواسته هایش، هزاران تن از حامیانش را که سه شب را در هوای آزاد به سر برده و در سرما و باران انتظار «انقلاب» را داشته اند، ناامید کرده است. به گفته تحلیلگران، القادری با برپا کردن این اعتراض ها، دست آوردهای ناچیزی داشته است.

سیاست «تغییر و تحول»

با این وجود، برخی دیگر می گویند که قادری کاملا شکست نخورده است. او به هر حال توانست نظر رسانه های پاکستانی را سه هفته تمام به اعتراض هایش جلب کند.

نازش بروهی، یک فعال اجتماعی به دویچه وله گفت: «این راهپیمایی، قادری را به یک بازیگر مطرح تبدیل کرد که در سطح کشور به رسمیت شناخته شده است... او ثابت کرد که در میان مردم از حمایت گسترده ای برخوردار است. من فکر می کنم که این نشانه بروز تغییر و تحول در جامعه است. برخی مسایلی که القادری در اعتراض هایش مطرح کرد، در سطح جامعه بازتاب یافته است».

بروهی می گوید که این یک درس مهم برای احزاب سیاسی پاکستان است که به درخواست های مردم برای آوردن تغییر و تحول توجه نکرده اند. او گفت: «من فکر می کنم که توازن قدرت در پاکستان طی پنج سال گذشته از بین رفته است. این هرج و مرج نتیجه حضور بازیکنان قدیمی و جدید در صحنه است که هرکدام سهم خودشان را از قدرت می خواهند. زیرا موازنه پیشین قدرت به این ترتیب اهمیتش را از دست داده است».

دموکراسی

غازی صلاح الدین، یک خبرنگار سابقه دار در کراچی نیز اذعان کرد که حکومت کنونی در میان مردم به شدت محبوبیتش را از دست داده است و بسیاری خواهان برکناری آن هستند. اما صلاح الدین از راهی که قادری به این منظور در پیش گرفته بود، انتقاد کرد.

صلاح الدین گفت: «حکومت حاکم، طی پنج سال گذشته در وضعیت رقت انگیزی بوده است. کشتار کویته و روشی که حکومت به آن واکنش نشان داد، مردم را خشمگین تر ساخت. این درست است که پایه های حکومت کنونی لرزان است».

طاهره عبدالله، فعال حقوق بشر که در اسلام آباد زندگی می کند، گفت که روند دموکراسی به زمان نیاز دارد و پیشبرد آن تنها با انتخابات ممکن است. او گفت: «ما می دانیم که حکمرانان فاسد هستند. اما مردم می توانند آن ها را با رای دادن در انتخابات کنار بزنند. تنها انتخابات قانونمند است که می تواند، تضمین کننده یک حکومت خوب باشد».