مقام‌های امنیتی می‌گویند طالبان به سیستم بایومتریک دسترسی ندارند. مسافرانی که روز سه شنبه پس از گروگان‌گیری رها شدند نیز به دویچه وله گفتند که طالبان به بایومتریک دسترسی نداشتند و تنها با تلاشی، دریافت کارت‌های هویت و محتوای تلیفون‌های همراه می‌کوشیدند تا هویت افراد را تشخیص دهند.

بایومتریک دستگاهی است که جزئیات هویتی یک فرد در آن ثبت می‌شود. روش جلب و جذب افراد در صفوف اردوی ملی و پولیس طوری است که تمام مشخصات آن‌ها در دستگاه‌های بایومتریک ثبت می‌گردد.

مشخصات هویتی مانند عکس چشم، نشان انگشت و سایر معلومات مربوط به نیروهای امنیتی در سیستم‌های بایومتریک موجود است و در صورتی که طالبان به آن دست یافته باشند، به آسانی می‌توانند سربازان اردو و ماموران پولیس را حتا در لباس شخصی و بدون کارت هویت، شناسایی کنند.

اما وزارت‌های دفاع و داخله افغانستان دسترسی طالبان به این اطلاعات را رد می‌کنند. دولت وزیری سخنگوی وزارت دفاع در گفتگو با دویچه وله گفت تمام اسناد بایومتریک سربازان اردوی ملی در داخل این وزارت دفاع محفوظ است: «ما این را رد می‌کنیم. بایومتریک وزارت دفاع بسیار مصوون است. سه سال پیش نیز این مساله مطرح شد اما ما رد کردیم. این کاملا دروغ است.»

وزارت دفاع می‌گوید سال گذشته وقتی کندز به دست طالبان سقوط کرد، هیچ یک از مراکز و پایگاه‌های اردو به دست طالبان نیفتاد. آقای وزیری گفت سیستم بایومتریک به دلیل حساس بودنش در پایگاه‌ها موجود نیست بلکه این سیستم در داخل وزارت دفاع فعالیت می‌کند و به اندازه کافی مصون و غیرقابل دسترس است.

آقای وزیری پذیرفت که در میان مسافرانی که روز سه شنبه توسط طالبان در کندز کشته شدند، بعضی از سربازان اردو نیز بوده ولی طالبان آن‌ها را از طریق کارت‌هویت شان، شناسایی کرده‌اند.

سخنگوی وزارت دفاع تصریح کرد در صورتی که هویت سربازان در قول اردوها ثبت سیستم بایومتریک شود، این معلومات پس از ثبت به وزارت دفاع انتقال داده می‌شود و هیچ سند مربوط به سیستم بای متریک در پایگاه‌ها و مراکز اردو در ولایات موجود نیست.

رد سخنان مقام‌های محلی

این در حالیست که شایعاتی وجود داشت که طالبان در هنگام سقوط کندز، به سیستم بایومتریک دست یافتند و آن را با خود برده‌اند.

اما صدیق صدیقی سخنگوی وزارت داخله این موضوع را روز چهارشنبه رد کرد: «معلوماتی که از طرف برخی مقام‌ها ارایه شده بود به باور ما چون در آن لحظه معلومات کافی در اختیار نداشتند، فقط تصور و شایعه بوده است. معلومات دقیق این است که در تمام ولایات افراد مخصوص برای بایومتریک تعیین کرده‌ایم چون بایومتریک ما سرمایه ملی است.»

آقای صدیقی گفت «دشمنان مردم افغانستان» تلاش دارند تا با برجسته کردن این موضوع که به سیستم بایومتریک دسترسی پیدا کرده‌اند، وهم و هراس را در بین مردم بیشتر کنند: «این مساله را ما کاملا رد می‌کنیم. این بخشی از تبلیغات دشمن است، بخشی از تلاش‌های شان است تا مردم را نگران بسازد. این را اطمینان می‌دهم که هیچ کسی جز مسوولین اصلی دستگاه بایومتریک ما حق استفاده و توان استفاده از بایومتریک را ندارند.»

وزارت داخله در یک اعلامیه نیز گفته است که بخش محلی سیستم بایومتریک که از آن جهت ثبت هویت منسوبین امنیتی و مجرمین استفاده می‌شود، فقط برای ثبت هویت مورد استفاده قرار می‌گیرد و از طریق آن امکان شناسایی هویت‌های ثبت شده موجود نیست.

خطرناک

آگاهان مسایل نظامی می‌گویند در صورتی که طالبان به سیستم بایومتریک دسترسی پیدا کرده باشند، برای نیروهای امنیتی بسیار خطرناک است. عتیق الله امرخیل تحلیلگر مسایل نظامی می‌گوید طالبان سواد و توانایی استفاده از سیستم‌بایومتریک را ندارند.

آقای امرخیل می‌گوید متخصصان پاکستانی در صفوف طالبان فعالیت دارند و آن‌ها در صورت دسترسی به سیستم بایومتریک، می‌توانند نیروهای امنیتی را شناسایی و به جزییات هویتی آن‌ها دست یابند. امرخیل گفت: «به هر اسم و رسمی اگر طالبان از آن [بایومتریک] استفاده کنند، متخصصان پاکستانی از آن استفاده کرده می‌توانند و در این جای شک نیست. زیرا متخصصین پاکستانی همراه آن‌ها است.»

طالبان در ولسوالی‌ها و مناطق ناامن، دست به راه‌گیری و اختطاف می‌زنند. این گروه هرازگاهی وسایط مسافربری را در شاهراه‌ها نیز متوقف می‌کند و پس از بررسی بدنی، مسافران را با خود می‌برد. آقای امرخیل می‌گوید اگر طالبان به این سیستم دسترسی داشته باشند، از آن در مسایل استخباراتی استفاده می‌کنند و در آن صورت ماموران نظامی حتا با لباس ملکی نمی‌توانند در شاهراه‌ها رفت و آمد کنند.

گروگان‌های رها شده: بایومتریک را ندیدیم

در همین حال مسافرانی که روز سه شنبه توسط طالبان گروگان گرفته شدند و سپس آزاد گردیدند، می‌گویند طالبان تنها از طریق تلاشی‌، و بررسی شماره تلیفون تلاش می‌کردند تا هویت گروگان‌ها را تشخیص دهند.

دو تن از مسافران آزاد شده به دویچه وله گفتند که سیستم بایومتریک نزد طالبان موجود نبود. شفیع یک تن از این مسافران می‌گوید طالبان پس از آن‌که مسافران را با خود بردند، آن‌ها را تلاشی کردند: «بایومتریک نبود. آن‌ها کارت‌های بانک، کارت‌های اردو و سایر کارت‌ها را چک می‌کردند.»

شفیع می‌گوید کسانی که کارت اردو با خود نداشتند، پس از تلاشی بدنی و تحقیق در مورد این که «چه کاره هستی و کجا می‌روی» گروگان‌ها رها شدند.