علی یاور هوشمند یک شهروند افغانستان است که در زمان برگشت از مهاجرت در مسیر میان ایران و افغانستان با ماین برخورد کرد. او هر دو پایش را از دست داد و زندگی اش برای همیشه دگرگون شد.

ماین گذاری در افغانستان از زمان جنگ علیه قشون سرخ شوروی سابق شروع شد. بعداً در زمان جنگ های تنظیمی ماین گذاری ادامه یافت و حالا نیز ماین گذاری تاکتیک اصلی گروه طالبان در جنگ علیه دولت و نیروهای خارجی است.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تاریخ هشتم دسمبر سال 2005، چهارم اپریل را به عنوان روز آگاهی دهی در مورد ماین و همکاری در ماین پاکی اعلام کرد. بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد امسال در پیامش به مناسبت این روز گفته است که سازمان ملل به همکاری های وسیع اش در این بخش به میلیون ها انسان از افغانستان گرفته تا سودان، ادامه می دهد.

مرکز هماهنگی موسسه های ماین پاکی در افغانستان (ماکا) می گوید که به استثنای ولایت دایکندی، در همه ولایت های افغانستان مناطقی فرش شده از ماین های ضد پرسونل، ضد وسایط و دیگر انواع مهمات منفجر نشده وجود دارند. هفت موسسه ماین پاکی بشردوستانه، 24 موسسه ماین پاکی تجارتی افغانی و پنج موسسه تجارتی بین المللی در افغانستان مصروف ماین پاکی اند، اما تاهنوز فقط 121 ولسوالی از 360 ولسوالی افغانستان از ماین پاکسازی شده اند.

بررسی های مرکز "ماکا" نشان می دهد که 47 درصد قربانیان ماین ها را کودکان پسر، 45 درصد مردها، پنج درصد دخترها و سه درصد دیگر را زنان تشکیل می دهند. بیشتر این افراد در هنگام کارهای روزمره قربانی ماین شده اند.

محمد الدین قانع، رییس امور معلولان در وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین، می گوید که شمار افراد معلول در افغانستان به 800 هزار تن می رسد که بیشتر آنها قربانی انفجار ماین و مواد انفجاری بوده اند.

او می افزاید: «آماری که در ریاست شهدا و معلولین در 34 ولایت ثبت شده، متفاوت است. در برخی ولایت ها بیش از 70 درصد معلولان در اثر انفجار ماین قربانی شده اند و این گراف در بعضی ولایت های دیگر پایین تر است. اما به طور میانگین، 60 درصد این ها قربانی ماین هستند».

به گفته مسوولان ماین پاکی در افغانستان، ولایت قندهار بیشتر قربانیان ماین را داشته است. کابل، هرات، پکتیا، لوگر، کنر، فراه و میدان وردک ولایت های دیگری اند که به ترتیب بیشترین قربانی ماین را داشته اند.

مرکز هماهنگی موسسه های ماین پاکی در افغانستان می گوید که تاکنون بیش از 655 هزار حلقه ماین ضد پرسونل، بیش از 27 هزار حلقه ماین ضد وسایط و نزدیک به 16 میلیون مهمات منفجر کشف و خنثا شده است.

ماین روب ها نیز قربانی می دهند

کار ماین پاکی پرخطر است. براساس اطلاعات "ماکا"، 774 تن از کارمندان سازمان های ماین پاکی در افغانستان از سال 1989 تاکنون جان شان را از دست داده اند. کارمندان موسسه های بشردوستانه بیمه 24 ساعته دارند، اما کارمندان سازمان های تجارتی فقط در جریان کار بیمه هستند.

مردم شکایت دارند که برای پاکسازی ماین ها کار زیادی صورت نمی گیرد. نثار الله احسان، باشنده ولایت میدان وردک می گوید: «همین حالا در همه ولسوالی های میدان وردک، از سوی مخالفان مسلح دولت ماین گذاری می شود. در این خصوص چه کاری صورت می گیرد؟». سازمان های ماین پاکی می گویند در جاهایی فعالیت می کنند که جنگ و درگیری وجود نداشته باشد.

سازمان ها و شفاخانه های مختلف قربانیان ماین ها را کمک می کنند. صلیب سرخ، هندیکپ انترنشنل، کمیته سویدن و سازمان های افغانی مانند ابرار، سرف، آلسو و وزارت شهدا و معلولین به آسیب دیدگان ماین ها کمک می کنند. جاپان، ایالات متحده امریکا، اتحادیه اروپا، کانادا و امارات متحده عربی حامیان عمده مالی در این بخش اند.