دلیل مسدود شدن واتس‌اپ و تلگرام چیست؟
۱۳۹۶ آبان ۱۳, شنبه
تصمیم حکومت افغانستان مبنی بر مسدود کردن موقت دو شبکه ارتباطی و اجتماعی انترنتی (واتس اپ و تلگرام) با واکنش گسترده کاربران شبکه‌های مجازی مواجه شده است. کاربران منتقد، این اقدام حکومت را آغازی برای «سانسور» خوانده اند.
نجیب ننگیال، سخنگوی وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی روز شنبه در رابطه به دلیل مسدود شدن این دو شبکه اجتماعی به دویچه وله گفت: «به دلیل بعضی از مشکلات تخنیکی که در این اواخر کیفیت واتس اپ و تلگرام خوب نبود و دوم بخاطر کنترول بهتر وزارت بر این دو شبکه، برای مسدود شدن آن‌ها هدایت داده شده است.»
این محدودیت برای ۲۰ روز است و سخنگوی وزارت مخابرات گفت که متوقف شدن فعالیت این دو شبکه از ۱۰ عقرب آغاز و تا اخیر این ماه ادامه می‌یابد.
واتس‌اپ و تلگرام دو کانال ارتباطی مجازی و گروهی است که در این اواخر محبوبیت زیادی در میان افغان‌ها کسب کرده اند.
درز معلومات دردسرساز؟
این توضیح قناعت کاربران شبکه‌های اجتماعی را برآوره نساخته است. عدم توضیح قناعت‌بخش حکومت باعث موجی از گمانه زنی‌ها در مورد دلایل این کار شده است.
برخی نوشته اند که به دلیل ضعف نهادهای دولتی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی، معلوماتی به بیرون درز کرده که حکومت را با دردسرهایی مواجه کرده است.
حداقل دو مورد از درز معلومات در ادارات دولتی حکومت را زیر فشار قرار داده است. یکی متنی که از حساب تلگرام ثواب الدین مخکش، کارمند قبلی اداره امور به رسانه‌ها درز کرد، حکومت را زیر فشار شدید قرار داد.
در روزهای اخیر ویدیویی که از عمل جنسی منسوب به یک مقام نظامی در رسانه‌های اجتماعی دست به دست شد، انتقادهای زیادی را برانگیخت و شفافیت در استخدام و برخورد مقامات دولتی با زنان را زیر سوال برد. برخی کاربران شبکه‌های اجتاعی می‌گویند ممکن است حکومت به منظور جلوگیری از درز کردن چنین فایل‌ها به بیرون دست به محدودیت زده باشد.
دلیل امنیتی؟
از سوی دیگر به نقل از برخی مقام‌های امنیتی گزارش شده است که استخبارات افغانستان یا ریاست امنیتی دستور توقف فعالیت این دو شبکه اجتماعی را صادر کرده و هدف آن نیز «موضوعات امنیتی» است. این نهاد دولتی تا حالا در این رابطه چیزی نگفته است.
آگاهان بخش تکنولوژی معلوماتی (آی تی) می‌گویند که واتس اپ و تلگرام نسبت به تلیفون و سایر ابزارهای مخابراتی از امنیت بیشتری برخوردارند و به سادگی نمی‌توان تماس‌هایی را که توسط این دو شبکه برقرار می‌شوند، شنود کرد.
دلیل اقتصادی؟
از آنجایی که این دو کانال ارتباطی تماس‌های مجانی را ممکن می‌سازد، آگاهان می‌گویند استفاده گسترده از تلگرام و واتس اپ برای تماس‌های تلفونی عاید شرکت‌های مخابراتی را کاهش می‌دهد، به این دلیل ممکن است که شرکت‌های مخابراتی در تبانی با بخش‌هایی از وزارت مخابرات دست به چنین عملی زده باشند.
یک کارشناس آی تی که در یک اداره دولتی مصروف کار است، به شرط فاش نشدن نامش به دویچه وله گفت: «تحلیل من این است که احتمالا مسایل اقتصادی و زد و بندهایی در اترا (اداره تنظیم خدمات مخابراتی) صورت گرفته باشد، زیرا این تصمیم در سطوح پایین‌تر گرفته شده و مقامات عالی‌رتبه دولتی در ابتدا از آن آگاه نبودند.»
سانسور؟
نهادهای حامی رسانه‌ها و آزادی بیان گفته‌اند که حکومت می‌خواهد با مسدود کردن این دو شبکه اجتماعی، نخستین قدم را در راستای سانسور و محدودیت آزادی بیان بردارد. این در حالی است که به نظر می رسد تاثیرگذارترین و رایج‌ترین شبکه اجتماعی در میان افغان‌ها فیس بوک باشد.
صابر فهیم، یکی از مسئولان موسسه غیردولتی «نی، حمایت کننده رسانه‌های آزاد» گفت: «دفتر نی هر اقدامی را که فراتر از قانون باشد نمی‌پذیرد و از حکومت افغانستان می‌خواهد که رفتارش با رسانه‌های اجتماعی را مطابق با قانون بسازد.»
با افزایش انتقادها و گمانه زنی‌ها، شهزاد ایوبی، سرپرست وزارت مخابرات افغانستان در صفحه فیس بوک خود نوشت که دلیل مسدودیت واتس اپ و تلگرام «شریک ساختن یک نوع تکنولوژی جدید» با شبکه‌های مخابراتی است. او تاکید کرده است که مسدود کردن این دو شبکه، محدودیتی بر آزادی بیان وارد نمی‌کند.