قشر جوان در آلمان شانس کمتری برای تعمیل خواست های خود بر جامعه دارد، چون اکثریت رای دهندگان را پدران و پدربزرگان آنان تشکیل می دهند. براساس آماری که در این زمینه منتشر شده، میزان افراد بالاتر از ۶۰ سال که حق رای دارند به ۳۶ درصد می رسد و در مقابل جوانان پایین تر از ۳۰ سال تنها ۱۵ درصد رای دهندگان را تشکیل می دهند.

دموکراسی متقاعدین؟

در انتخابات سراسری قبلی آلمان برای نخستین بار بیش از نیم واجدان شرایط رای دهی را افراد بالاتر از ۵۰ سال تشکیل می دادند. پژوهش های افکار عامه نشان می دهند که بنا بر تغییر نظام جمعیت در آلمان، این معضل در آینده بیشتر خواهد شد. در انتخابات مجلس فدرال آلمان در سال ۱۹۸۰ جوانانی که کمتر از ۳۰ سال عمر داشتند ۲۲،۳ درصد افراد واجد شرایط رای دهی را تشکیل می دادند. در مقایسه با آن میزان رای دهندگان بزرگسال به ۲۶،۸ درصد می رسید که تفاوت خیلی زیاد میان آنان وجود نداشت. با در نظرداشت این آرقام می شود گفت که تنها با رای جوانان برنده شدن در انتخابات پارلمان آلمان ممکن نیست و در این زمینه رای افراد دارای مسن در مقایسه با آن تعیین کننده تر است. توماس هیرسوگ، رئیس جمهور سابق آلمان در سال ۲۰۰۸ زمانی که طرح افزایش حقوق متقاعدین خارج از برنامه تصویب شد، ابراز نگرانی کرد.

او گفت: "من هراس دارم که می بینیم در حال حاضر پیشقراول دموکراسی متقاعدین هستیم. به این معنی که سالمندان همواره بیشتر می شوند و احزاب سیاسی به آنها بیش از سهم شان توجه می کنند.» این سخنان وی انتقادهای زیادی را به دنبال داشت.

ولفگنگ گروندنگر، نویسنده کتاب های "قیام جوانان" و "جمهوری کهن سالان" نگرانی مشابهی را مطرح می کند. وی می گوید: "از هر سه رای دهنده یک نفر شان بیشتر از ۶۰ سال دارد، نصف اعضای احزاب سوسیال دموکرات و دموکرات مسیحی بالای ۶۰ سال عمر دارند. به طور طبیعی در یک دموکراسی سیاست بیشتر روی گروه بزرگتر رای دهنده متمرکز می شود. این مساله را می توان در موضوعات پیکارهای انتخاباتی تشخیص داد. در این پیکارها مسایلی چون آموزش و دیجیتال سازی مطرح نمی شوند."

رای دهندگان بزرگسال نبست به جوانان آینده نگرانه رای می دهند

با این همه یکی از نظرسنجی های که در سال ۲۰۱۴ از سوی انستیتوت راین گولد و بنیاد برتلسمن در آلمان انجام شد، نشان می دهد که رای دهندگان بزرگسال در مقایسه با جوانان با آینده نگری بیشتر رای می دهند. در حالی که جوانان زندگی طولانی تری را در پیش دارند. پیش از این دیدگاهای وجود داشت که گویان کهن سالان با توجه به شرایط حال جامعه رای می دهند.

خانم کرستینا تیلمن، یکی از نویسندگان این تحقیق می گوید: "ما دریافتیم که به ویژه افرادی که با دنیای سیاست بیشتر سروکار دارند، ساده تر می توانند تصامیم درست و طولانی مدت اتخاذ کنند. اما برعکس افراد میان ۱۹ تا ۳۲ ساله یا نسل جوان رای دهنده، با توجه به شرایط زندگی شان هربار تصامیم مختلف می گیرند. این نسل برخلاف بزرگسالان فاقد تصمیم گیری پایدار و هدفمندانه هستند."

آیا حد اقل سن برای حق رای دهی از ۱۸ به ۱۶ سال کاهش یابد؟

براساس آمارهای موجود از سال ۱۹۵۳ بدینسو میزان شرکت جوانان در انتخابات همواره نسبت به بزرگسالان کمتر بوده است. این نه تنها به شرایط جمعیت، بلکه به خود رای دهندگان جوان نیز بر می گردد. بخش بزرگی از جوانان در روز یکشنبه که معمولاٌ انتخابات برگزار می شود، به مراکز رای دهی نمی روند.

این مشکل باعث شده که احزاب سوسیال دموکرات، سبزها و چپ مساله سن و سال رای دهندگان را شامل برنامه های انتخاباتی شان بسازند. این احزاب طرحی را پیشکش کرده اند که براساس آن حد اقل سن رای دهندگان باید از ۱۸ به ۱۶ سال کاهش یابد.

انتون هوفرایتر، یکی از سیاست مداران مطرح حزب سبزها گفته است: "به باور ما حق رای دهی باید برای جوانان از سن ۱۶ سالگی داده شود. جوانان ۱۶ ساله می توانند تصامیم زیادی را برای تعیین سرنوشت خود بگیرند. آنان از ۱۴ سالگی به بعد دیگر کودک نیستند، بلکه دارای مسئولیت جزایی هستند. بسیاری از تصامیمی که گرفته می شوند برای مدت زمانی طولانی شامل حال این افراد نیز می شوند. بنابراین ما به این باوریم که جوانان بتوانند از ۱۶ سالگی رای بدهند. "

ولفگنگ گروندیگر از بنیاد «تعادل میان نسل ها» حتی یک قدم جلوتر گذاشته و خواستار حق رای دهی برای کودکان و نوجوانان شده است.

 به گفته او "هر زمانی که افراد کم سن و سال بخواهند باید حق رای دهی برایشان داده شود. هرچند نوجوانان ابتدا از سن ۱۲ و ۱۳ سالگی حق رای دهی را جدی خواهند گرفت، اما اصولاٌ برای این کار نباید مرز سنی تعیین شود، چون برای بزرگسالان نیز حد اکثر سن رای دهی تعیین نشده است."

کلوس هورل من، پژوهشگر امور جوانان می گوید در رابطه با عدم تعادل جمعیت نمی شود کاری کرد. وی برعلاوه کاهش حداقل سن رای دهی، در زمینه متعادل ساختن انتخابات نظر دیگری نیز دارد. به گفته وی باید افراد بزرگسال را متوجه مسئولیت شان ساخت. آنچنان که هورل بیان می کند، بعضی از آنان حتی نمی دانند که چنین قدرت فوق العاده در تعیین سرنوشت کشور دارند.

زاندرو شرویدر/ ن. ا.