امضای این توافقنامه بعد از ظهر روز شنبه در یکی از مجلل‌ترین هوتل‌های شهر دوحه، مهم‌ترین حادثه در جنگ ۱۸ ساله افغانستان عنوان می‌شود.

هنوز جزئیات مشرح این توافقنامه نشر نشده، اما مقام‌های امریکایی گفته اند که این توافقنامه زمینه خروج نیروهای امریکایی از افغانستان را فراهم می‌سازد و طالبان در عوض تعهد می‌کنند که از خاک افغانستان علیه امریکا و دیگر کشورها برای حملات تروریستی استفاده نمی‌شود.

مقام‌های امریکایی گفته اند که در هفته‌های بعد از امضای این توافقنامه شمار سربازان امریکایی از ۱۳ هزار کنونی به ۸۶۰۰ تن کاهش می‌یابد و خروج باقی سربازان وابسته به شرایطی است که طالبان باید آن را عملی سازند.

مرتبط:  رهبری طالبان از جنگجویانش خواسته اند هیچ حمله ای نکنند

علاوه بر این، قرار است بعد از امضای این توافقنامه، در ظرف دو هفته مذاکرات بین‌الافغانی شروع شود و در مورد آینده نظام سیاسی افغانستان بحث شود. در این مذاکرات طالبان، حکومت افغانستان و دیگر جوانب افغانی سهم خواهند داشت.

در مراسم امضای این توافقنامه نمایندگان حدود ۳۰ کشور به شمول برخی وزرای خارجه حضور خواهند داشت. مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده امریکا نیز بعد از این مراسم در یک کنفرانس خبری شرکت می‌کند، اما معلوم نیست که از جانب امریکا این سند را چه کسی امضا می‌کند. 

از افغانستان نیز یک هیئت برای برقراری تماس مقدماتی با طالبان در دوحه به سر می‌برد، اما معلوم نیست که موفق به گفتگو با نمایندگان طالبان می‌شوند یا نه. سهیل شاهین، سخنگوی دفتر سیاسی طالبان به دویچه وله گفت که آن‌ها این هیئت را دعوت نکرده اند و اگر جانب امریکایی آن‌ها را دعوت کرده باشد، مربوط به طالبان نمی‌شود.

مرتبط:  آیا طالبان با نمایندگان دولت افغانستان در دوحه دیدار خواهند کرد؟

نمایندگان دفتر سیاسی طالبان در حاشیه این مراسم در دوحه در صحبت‌های غیررسمی با خبرنگاران از آنچه «ختم اشغال» افغانستان می‌خوانند با افتخار صحبت می‌کنند، اما در مورد این که آیا با حکومت افغانستان نیز به توافقی دست خواهند یافت، به وضاحت صحبت نمی‌کنند.

عبدالحق وثیق، یکی از اعضای دفتر سیاسی طالبان در قطر در حاشیه این مراسم به خبرنگاران در پاسخ به این سوال که آیا با حکومت افغانستان نیز به توافق خواهند رسید، گفت: «در این زمینه تا حالا هیچ توافقی نشده است، چونکه یک قوت خارجی در افغانستان حضور دارد. بعد از ختم حضور قوت‌های خارجی، در این زمینه در مذاکرات بین‌الافغانی صحبت می‌شود.»

نمایندگان طالبان می‌گویند بعد از این امضای این توافقنامه یک مرحله اعتمادسازی آغاز می‌شود که آزادی حدود پنج هزار زندانی طالبان نیز بخشی از آن است.

نمایندگان طالبان در دوحه تاکید می‌کنند که «صلح می‌آید»، اما با توجه به این که نوعیت نظام آینده و بسیاری موارد دیگر مانند ارزش‌هایی چون آزادی بیان و حقوق زنان در مذاکرات بین‌الافغانی مطرح می‌شود. به نظر می‌رسد که بخش پیچیده و دشوار این مذاکرات هنوز باقی است.

مرتبط:  ناتو: توافق صلح امریکا با طالبان، گامی مهم برای تامین صلح پایدار خواهد بود

تنش‌های سیاسی در افغانستان که در پی برنده اعلام شدن اشرف غنی از سوی کمیسیون انتخابات به میان آمده است، بر دشواری این مذاکرات خواهد افزود. در صورت ادامه این تنش‌، تشکیل یک هیئت جامع از سوی افغانستان مشکل خواهد بود.

علی چشتی، تحلیلگر مسایل امنیتی در پاکستان می‌گوید: «متاسفانه نه امریکا و نه دیگر کشورهای منطقه به حکومت افغانستان به عنوان یک بازیگر اصلی می‌نگرند. مطمئناَ در این زمینه غنی یک مقام بی‌صلاحیت است، اما توافق طالبان و امریکا بیشتر مربوط امریکا، طالبان، و پاکستان می‌شود.»

این نگرانی نیز وجود دارد که طالبان بعد از امضای این توافقتنامه و خروج نیروهای امریکایی به عنوان یک فرصت استفاده کرده و به بلندپروازی‌های خود ادامه بدهند.

عارف فرهمند، دوحه