دومین سالگرد تصرف قدرت؛ جشن طالبان، انتقاد مخالفان
اسحق اکرمی
۱۴۰۲ مرداد ۲۴, سهشنبه
طالبان دومین سالروز تصرف قدرت در افغانستان را در حالی جشن گرفتند که افغانستان هنوز در بحران بشری و اقتصادی قرار دارد. سازمانهای حقوق بشری و مخالفان سیاسی طالبان از وضعیت موجود انتقاد دارند.
اعلانات بازرگانی
طالبان روز پانزدهم آگست را به مناسب تصرف قدرت رخصتی عمومی اعلام کرده و جشن گرفتند. پرچمهای اداره این گروه در بسیاری پستهها در کابل نصب شده و مقامهای این گروه در محفلی به این مناسب از جنگ ۲۰ ساله نیروهای شان در برابر نیروهای بینالمللی و حکومت ساقط شده جمهوری ستایش کردند.
طالبان با نشر اعلامیهای گفته اند که پیروزی شان «زمینه استقرار یک نظام اسلامی را در افغانستان فراهم کرد.»
در اعلامیه طالبان آمده است: «فتح کابل ثابت کرد که هیچ کسی نمیتواند ملت غیور افغانستان را کنترول کند و به هیچ متجاوزی اجازه داده نمیشود که آزادی و استقلال ما را تهدید کند.»
طالبان که در دو سالگی تصرف قدرت از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است، بیتوجه به خواستهای جامعه بینالمللی به سیاستهای سختگیرانه خود، خصوصاَ در برابر زنان و دختران، ادامه داده اند.
عبدالسلام حنفی، معاون اداری ریاست الوزرای طالبان در این محفل در کابل در ستایش از نیروهای این گروه گفت: «مجاهدین قیام کردند، بمبها را در سینهها بستند و در مقابل نیروهای خارجی انفجار دادند و آنان را از وطن خارج کردند.»
مقامهای طالبان در این محفل همچنین به آنچه دستآوردهای دو سال حاکمیت خود میخوانند پرداختند. طالبان از مبارزه با مواد مخدر، فساد اداری و جمعآوری گداها به عنوان دستآوردهای خود یاد کردند و گفتند که پروژههای بزرگ ملی را مثل کانال قوشتپه و بازسازی شاهراه سالنگ آغاز نموده اند.
این در حالی است که براساس برآورد ملل متحد، حدود ۲۸ میلیون نفر در افغانستان به کمکهای غذایی نیاز دارند و زنان و دختران از ابتداییترین حقوق شان محروم اند.
طالبان همچنین تلاش کردند به کشورهای خارجی اطمینان دهند که از خاک افغانستان علیه هیچ کشوری استفاده نخواهد شد. این در حالی است که در طی دو سال گذشته برخی کشورها و نهادهای بینالمللی از حضور پررنگ گروههای تروریستی در افغانستان مثل داعش، القاعده و طالبان پاکستانی اظهار نگرانی کرده اند.
عبدالسلام حنفی گفت که افغانستان برای هیچ کشور همسایه، منطقه و فراه منطقه تهدید نمیباشد: «از کشورهای خارجی روابط حسنه میخواهیم، ترقی و پیشرفت وطن را در خرابی همسایهها نمیخواهیم.»
معاون ریاست الورزای طالبان از چهرههای سیاسی و جوانانی که در کشورهای خارجی زندگی میکنند خواست که به وطن برگردند و هرکسی انتقاد و مخالفت دارد، دیدگاههای شان شنیده میشود.
حنفی گفته است که آزادی بیان در افغانستان تامین است، «اما هرکسی خلاف منافع ملی و به مقدسات توهین کنند و عمل نماید، از سوی نیروهای امنیتی بازداشت میگردند.»
این در حالی است که در افغانستان سانسور گسترده حاکم است و سازمانهای حقوق بشری از سرکوب آزادی بیان و رسانهها شدیداً انتقاد میکنند.
روایتی تصویری از زندگی مردم افغانستان زیر سایه طالبان
در پی تصرف قدرت توسط طالبان و سقوط کابل دهها هزار شهروند افغانستان از کشور خارج شدند، هزاران نفر دیگر هم چنین قصدی دارند. عکسهای خبرگزاری آلمان زندگی افغانها در سایه طالبان را به نمایش می گذارد.
عکس: Ahmad Halabisaz/AP Photo/picture alliance
در پی قدرتگیری طالبان بسیاری از مردم قادر به تامین ابتداییترین نیازمندیهای خود نیز نیستند. برخیها حتی برای تأمین نیازهای اولیه خود ناچار شدهاند، دار و ندار خود را در بازارهای خیابانی کابل به فروش بگذارند.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
براساس آمار سازمان ملل متحد، گرسنگی و فقر بیش از ۱۸ میلیون نفر از شهروندان افغانستان را تهدید میکند. حتی در دوره زمامداری اشرف غنی نیز حدود نیمی از مردم افغانستان تنها به پشتوانه دریافت کمکهای مالی خارجی میتوانستند به حیات خود ادامه دهند؛ کمک هایی که حالا قطع شده اند.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
در بازار مکاره کابل اجناس دست دوم خانه فروخته می شوند، از کفش و لباس گرفته تا لوازم آشپزخانه و تختخواب. بسیاری از مردم طبقه متوسط و غنی در افغانستان از ترس طالبان اموال شان را حراج می کنند تا از این کشور بگریزند.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
یکی از فروشندگان در بازار مکاره کابل که در انتظار مشتری نشسته است. بلوکه شدن دارایی های افغانستان در بانک های جهان، نقدینگی را در این کشور کمک کرده و چرخه بازار و اقتصاد را در این کشور جنگزده به شدت آسیب زده است.
عکس: Saifurahman Safi/Xinhua/picture alliance
از زمان روی کار آمدن طالبان در افغانستان چهره شهر تغییر کرده است. در برخی فروشگاهها هنوز هم مانکنهایی پشت ویترین دیده میشوند که یادآور دوران پیش از طالبان هستند، اما حضور زنان و طبیعتا مشتریان زن در خیابانها کاهش یافته است.
عکس: Ahmad Halabisaz/AP Photo/picture alliance
با قدرت گیری طالبان در افغانستان زنان این کشور بسیاری از آزادیهایی را که در طی بیست سال گذشته کسب کرده بودند، از دست دادهاند و دوباره به کنج خانه ها عقب زده شدند.
عکس: Felipe Dana/picture alliance/AP
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد چندی پیش از عهدشکنی طالبان و عدم پایبندی آنها به وعده تضمین حق مشارکت زنان و دختران در امور اجتماعی انتقاد کرده بود. تصویری از زنان متعلق به قوم هزاره در قندهار.
عکس: Bilal Guler/picture alliance/AA
در خیابانها و امکان عمومی کابل دیگر کمتر از شادی و تفریح خبری است. طالبان هرازگاهی در تفریحگاه ها دیده می شوند که از وسایل بازی کودکان لذت می برند.
عکس: Alexandra Kovalskaya/Tass/dpa/picture alliance
تصویری از یک پرنده فروش در بازار کابل که همچنان در انتظار مشتری نشسته و کشیدن سیگار دلخوشی او است. بسیاری از کارها در افغانستان ممنوع شده است، شاید طالبان چندی بعد داشتن پرنده خانگی را نیز ممنوع سازند.
عکس: Oliver Weiken/dpa/picture alliance
مسئله ادامه کمک به افغانستان موضوعی است که جامعه بینالملل را به خود مشغول کرده است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل پرداخت کمکهای مالی به افغانستان را برای جلوگیری از وقوع یک فاجعه انسانی و بحران اقتصادی الزامی دانسته است. تصویری از یکی کبوترفروشها در بازار کابل.
عکس: Oliver Weiken/dpa/picture alliance
طالبان به امریکا و اتحادیه اروپا هشدار داده که درصورت ادامه تحریمها موجی از پناهجویان اقتصادی به سمت غرب به راه میافتد؛ امری که یکی از نگرانیهای اروپا محسوب میشود.
عکس: picture alliance/AA
تا کنون سیاستمداران مختلفی در مورد خطر موج تازه پناهجویان افغان هشدار دادهاند. انگلا مرکل، صدراعظم آلمان به تازگی خاطرنشان کرد، اگر کل سیستم مالی در افغانستان سقوط کند، هیچ کس از آن نفع نمیبرد و هیچ کمک بشردوستانهای نمیتوان کرد. او تأکید نمود که نباید فقط تماشا کرد که ۴۰ میلیون نفر در هرج و مرج گرفتار میشوند.
عکس: Alexandra Kovalskaya/Tass/dpa/picture alliance
با روی کار آمدن طالبان در افغانستان عرصه فرهنگ و هنر به ویژه موسیقی نیز خاموش شده است. تصویری دیواری از احمد ظاهر، خواننده اسطورهای افغانستان بر یکی از دیوارهای کابل؛ تصویری خاموش که از آن صدایی برنمیآید.
عکس: Alexandra Kovalskaya/Tass/dpa/picture alliance
در حال حاضر آیندهای مبهم، خواه از لحاظ اقتصادی و خواه از لحاظ اجتماعی و حقوق بشر در انتظار شهروندان افغانستان است. تصویری از یک خوراکه فروشی کوچک در کابل که چشمانتظار مشتری است.
عکس: Bilal Guler/AA/picture alliance
در اوایل ماه اکتبر سال جاری در هرات "جشنی" با حضور طالبان به مناسب خروج نیروهای امریکایی از افغانستان برگزار شد. در این جشن شماری از "پهلوانان" زور و قابلیتهای خود را به نمایش گذاشتند، از جمله قابلیت استقامت.
عکس: AA/picture alliance
یکی دیگر از شرکتکنندگان لبخندزنان نمایش میدهد که به راحتی توان حمل یک موتورسایکل را دارد.
عکس: picture alliance/AA
روی دیگر سکه، مشکلات عدیدی است که افغانستان با آن دست و پنجه نرم میکند، از جمله مشکل مواد مخدر و ترک اعتیاد. تصویری از معتادان در یکی از مراکز ترک اعتیاد که منتظرند، سرشان تراشیده شود. طالبان معتادان را به زور مجبور به ترک اعتیاد کرده و با آنان خشونت می کنند.
عکس: Felipe Dana/picture alliance/AP
در برخی از صحنهها نیز میتوان دید که چگونه افغانهای پیر و جوان علیرغم مشکلات و سایه سنگین طالبان میکوشند همبستگی خود را حفظ کنند. اما اوضاع کودکان و زنان بیشتر از دیگران در این کشور نگران کننده است.
عکس: Ahmad Halabisaz/AP Photo/picture alliance
18 عکس1 | 18
واکنش مخالفان سیاسی طالبان
طالبان در حالی از روز پانزدهم آگست تجلیل میکنند که بسیاری افغانهای دیگر از این روز به عنوان یک «روز تاریک» یاد میکنند و اعتراضهایی در کشورهای مختلف علیه طالبان راه اندازی کرده اند.
شماری از چهرههای سیاسی مخالف طالبان نیز به این مناسبت اعلامیه نشر کرده اند و از مواردی چون قتلها، شکنجهها، بازداشتها و محدودیتهای وضع شده علیه زنان و دختران از سوی طالبان انتقاد کرده اند.
«جبهه مقاومت ملی» به رهبری احمد مسعود در اعلامیهای گفته است: «چه جنایاتی که در دو سال اخیر این گروه علیه مردم ما انجام داد و هزاران انسان بیگناه را با وحشت تمام شکنجه و به قتل رساندند.»
نهاد «حرکت ملی صلح و عدالت» به رهبری حنیف اتمر نیز با نشر اعلامیهای گفته است که در دو سال گذشته مردم افغانستان در بدترین وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و بشری قرار گرفته اند.
سازمانهای حقوق بشری به مناسبت دو سالگی تصرف قدرت توسط طالبان از این گروه خواسته اند که فرمانهای محدود کننده حقوق و آزادیهای مردم را فوراً لغو کنند و دروازههای مکاتب و دانشگاهها را به روی زنان باز کنند.