یک روز پس از اعلام سفر زلمی خلیلزاد به کابل و دیدارش با مقامات ارشد حکومت افغانستان، رئیس جمهور غنی تلویحا با تشکیل "حکومت صلح"، برگزاری انتخابات زودهنگام و تعدیل قانون اساسی موافقت کرد.

مرتبط:  کنفرانس استانبول محور اصلی سفر خلیلزاد به کابل بود

وی در پیامی ویدیویی در گردهمایی مردم کوهدامن به منظور "حمیات از جمهوریت" اعلام کرد که نقطه ضروری در تمام مراحل عبور از جنگ به صلح، "مشروعیت" است: «مبدا مشروعیت، قانون اساسی فعلی است و این قانون راه های واضحی را برای تعدیلش در خود دارد. در صورتی که این قانون تعدیل می شود، یا در موردش به نتیجه می رسیم، باید مشروعیت وجود داشته باشد، در غیر آن خطرات بیشتر می شود و ملت هزینه اش را می پردازد.»

در انتخابات نامزد نمی شوم

غنی گفت که "وضاحت طرق و محک مشروعیت" در روند صلح اهمیت ویژه ای دارد: «محک مشروعیت انتخابات است. وعده ما به شما این است که اقدار ملی (ریاست جمهوری) را به جانشین انتخابی خود تحویل می دهیم.»

مرتبط:  دیدگاه‌های متفاوت در مورد طرح صلح رئیس جمهور غنی

محمد اشرف غنی به اتهاماتی اشاره کرد که بر وی و معاونانش وارد می شود: «همه می گویند من و معاونانم تلاش می کنیم به هر قیمتی دوره کاری خود را تکمیل کنیم. ما به همه جهان ثابت کرده ایم که حاضریم از حق قانونی خود برای تکمیل دوره کاری مان گذشته و آن را کوتاه کنیم.» وی افزود: «ما می خواهیم هرچه زودتر انتخاباتی عادلانه تحت نظارت بین المللی برگزار شود تا اقتدار ملی را به جانشین انتخابی تحویل دهیم. من اعلام می کنم که در انخابات نامزد نمی شوم تا مبادا مردم فکر کنند که علاقه ای دیگر دارم». محمد اشرف غنی در دوره دوم ریاست جمهوری اش می باشد و بر اساس قانون اساسی افغانستان رئیس جمهور افغانستان حق ندارد خودش را برای دوره سوم ریاست جمهوری نامزد کند.

لویه جرگه برگزار شود

غنی که تلویحا برگزاری انتخابات زودهنگام را پذیرفت، اضافه کرد: «لویه جرگه باید قبل از دست یافتن به یک توافق سیاسی دایر شود و بر آن صحه بگذارد تا سهم مردم در آن واضح باشد.» وی افزود: «ضروریست که همه ۲۸ قشر تعیین شده در لویه جرگه قبلی (لویه جرگه مشورتی صلح) در مورد نقشه راه برای رسیدن به صلح و سه مرحله اش وجود داشته باشد که رسیدن به توافق سیاسی، تشکیل حکومت صلح و اصولش، حکومت انتخابی براساس اراده مردم اند.» او همچنان از طالبان خواست به منظور "همپذیری اجتماعی" در لویه جرگه اشتراک کنند.

وی همچنان تاکید کرد که باید "میثاق ملی" برای جلوگیری از خطر احتمالی وقوع جنگ قبل یا بعد از انتخابات ایجاد شود. این واژه ای است که امرالله صالح، معاون اول وی برآن تاکید می کند. صالح که در گردهمایی مردم کوهدامن حضور داشت، در مورد آجندای نشست ترکیه گفت: «توافق روی ارزش ها، در آجندای نشست ترکیه پیش بینی شده است. این یعنی چه؟ آیا طالب فکر می کند که می آید و مردم را کیبل (شلاق) می زند و ما خاموش می باشیم؟ هرگز...» وی افزود: «ما در مذاکرات صلح از حقوق اساسی مردمی که در مناطق تحت کنترول طالبان زجر می کشند نیز باید نمایندگی کنیم.»

افغانستان طالب شدنی نیست

صالح که به لحن تندش در برابر طالبان مشهور است، گفت که طالبان "مجبور" هستند: «به عنوان یک جزء در افغانستان ادغام شده و در کنار دیگر مردم زندگی کنند، چراکه آغوش افغانستان برای شان باز است.» او ادعا کرد که حکومت افغانستان جنگ را نباخته و طالبان منطقه ای را با جنگ تصرف نکرده اند.

این اظهارات وی در حالی مطرح می شود که برخی از متحدان حکومت افغانستان تایید می کنند که قلمرو تحت کنترول طالبان گسترش یافته و به بیش از ۵۰ درصد خاک افغانستان رسیده است. اما صالح تاکید کرد: «تا زمانی که طالبان نپذیرند که جزء هستند و تاکید کنند که کل هستند، مذاکرات یک قدم پیش نخواهد رفت. هروقت طالبان بپذیرند که توان تسلط کامل بر افغانستان را ندارند، دروازه برای ادامه بحث باز می شود.»

آتش بس در محراق توجه کنفرانس ترکیه

معاون اول ریاست جمهوری افغانستان گفت که آتش بس در محراق توجه و موضوعی مهم در آجندای اجلاس استانبول خواهد بود: «پیشرفت در مذاکرات صلح زیر تهدید انتحار و انفجار و کشتار بسیار مشکل است. طالب باید برای جلب حمایت مردم افغانستان از روند صلح، آتش بس را بپذیرد.»

وی همچنان اعتراف کرد "یکی از غلط ترین کارهای ما (حکومت) رهایی پنج هزار زندانی طالبان بود". او افزود: «ما این تصمیم را به تنهایی نگرفتیم، لویه جرگه را دعوت کردیم.» وی گفت آزادی زندانیان طالبان "آزمونی برای این گروه بود"، اما "طالبان نیت صلح نداشت و منافقت کرد: «از همان ۵۵۰۰ زندانی طالبان، نزدیک به ۸۵ درصدشان دوباره به جنگ برگشته و دست به کشتار مردم زدند». وی ادعا کرد که "طالبان نیت صلح ندارند." وی همچنان گفت: »طالب از حکومت می ترسد... من به آنها می گویم اگر آتش بس کنید و دست از کشتار بردارید، از جدیت مذاکرات با شما کاسته نمی شود.«

اخیرا خبرهایی نشر شده که گویا طالبان در مذاکرات صلح دوباره خواهان آزادی هفت هزار زندانی دیگرشان شده اند. اما صالح گفت "آدم هوشیار دو بار از یک سوراخ گزیده نمی شود؛ و افزود: «حکومت افغانستان دیگر هیچ زندانی طالبان را به منظور آزمایش نمودن مجدد این گروه آزاد نخواهد کرد.»

شماری از نمایندگان مردم از جمله امان الله گذر و فوزیه ناصریار نیز در این گردهمایی سخنرانی کرده و به طالبان هشدار دادند "در صورتی که خواسته های مردم را نپذیرند، در برابرشان مقاومت مسلحانه خواهند کرد".

محمدعمر داوودزی نماینده خاص رئیس جمهور نیز گفت: «حالا که دنیا و تمام کشورهای منطقه تصمیم گرفته اند که در افغانستان صلح بیاید، باید محتاط باشیم که دست آوردهای خود را از دست ندهیم... مثلا، حقوق زنان، آزادی بیان و نیروهای امنیتی مان... ما همه از جمهوریت و نظام حمایت می کنیم.» وی افزود: «سر تسلیم خم نکنید، سر میز مذاکره نگذارید در مورد سرنوشت و ارزش های شما معامله کنند.»

در میانه سومین موج ویروس کرونا در افغانستان، هزاران تن در گردهمایی مردم کوهدامن اشتراک کرده بودند. مردم این منطقه با نشر اعلامیه ای خواستار "ختم جنگ و آتش بس فوری" گردیده و از جامعه جهانی خواهان وارد کردن فشار بر شورشیان طالبان برای پذیرش آن گردیدند.