بزرگترین نگرانی این نهادها تکرار جنایت های بشری، ناآرامی، نقض حقوق بشر و آوارگی مردم پس از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان است.

رحیم جامی، مسئول برگزاری کمپاین "عدالت در گذار" روز چهارشنبه (9 دلو/ 29 جنوری) در نخستین روز این کمپاین در کابل گفت: «در حال حاضر ما در حال جنگ قرار داریم. برای این که ما از جنگ گذار کنیم، به امن و به یک آتش بس آنی نیاز داریم.»

این نهادها با پخش اعلامیه ای گفته اند که پس از سال 1357 افغانستان شاهد «وحشیانه ترین جنایت های جنگی، جنایت های ضد بشری، و تخطی های گسترده حقوق بشری بوده و حقوق بشری مردم افغانستان هنوز هم نقض می شود.»

در اعلامیه آمده است که در ده سال اخیر با تداوم فرهنگ معافیت و سلطه ناقضان حقوق بشر در نهادهای دموکراتیک و سکوت در برابر جنایت ها وضعیت را به نفع افرادی تغییر داده است که متهم به نقض حقوق بشر اند.

آقای جامی گفت: «ما توسط دادخواهی و حرکت های مدنی خود باید با تیم جدید و حکومت جدید از نزدیک کار کنیم تا مانع قانون شکنی ها شویم و نگرانی هایی که را که در رابطه به نقض حقوق بشر وجود دارد با تیم جدید شریک سازیم.»

پیشنهادها

این نهادها پیشنهادهای مشخصی را برای دولت، کمیسیون مستقل حقوق بشر، جامعه جهانی و مخالفان مسلح دولت افغانستان مطرح کرده اند. خواست آن ها از دولت افغانستان این است که قانون «عفو عمومی و مصالحه ملی» را لغو کند و کسانی که به نقض حقوق بشر متهم اند به عدالت سپرده شوند. این قانون توسط نمایندگان پارلمان تصویب شد که براساس آن همه کسانی که در جنگ های گذشته دست داشته اند، عفو می شوند.

پیشنهاد دیگر این نهادها حفظ و نگهداشت نشانه ها و آثار جنایات گذشته به خصوص گورهای دستجمعی است. این نهادها گفته اند که یک کمیسیون مستقل از حقوق دانان ملی و بین المللی، نهادهای مدنی و عالمان دین ایجاد شود تا راهکارهای مناسب و عملی تامین عدالت و رسیدن به صلح را جستجو کند.

اجمل بلوچ زاده از برگزار کنندگان دیگر این کمپاین گفت با آن که در ده سال گذشته افغانستان حکومت دموکراتیک داشته، ولی کرسی های حکومتی خلاف اصول و ارزش های دموکراسی به زورسالاران تعلق گرفته است: «دیده می شود که کرسی های حکومتی یا به زور غصب شده، یا توسط پول غصب شده یا کشتارهایی صورت گرفته و افراد حذف شده اند. همه این ها بر می گردد به سیاست ها و مصلحت های نادرست.»

نهادهای مدنی در کمپاین یک هفته یی خود از مخالفان مسلح نیز خواسته هایی را مطرح می کنند. آنان از مخالفان مسلح می خواهند که از قریه جات به عنوان سپر انسانی استفاده نکنند و با حملات انتحاری خود غیرنظامیان را قربانی نکنند.

خواست دیگر این نهادها از مخالفان مسلح این است که از قتل و شکنجه مردم افغانستان دست بردارند، مکاتب را آتش نزنند و کارمندان نهادهای کمک کننده را به قتل نرسانند.

در این کمپاین از مردم افغانستان خواسته شده تا به افرادی رای دهند که بار دیگر افغانستان را به سوی جنگ، ویرانی و تخطی های حقوق بشری نبرد. نهادهای مدنی این کمپاین را در کابل و شماری از ولایت ها به راه انداخته و پیشنهادهای شان را به مردم و نهادهای حکومتی و غیرحکومتی می رسانند.