رواداری: طالبان آزادی و استقلال عمل رسانه‌ها را سلب کرده اند
۱۴۰۳ اردیبهشت ۱۲, چهارشنبه
سازمان حقوق بشری «رواداری» در گزارشی در آستانه سوم می، روز جهانی آزادی مطبوعات، گفته است: «در حال حاضر رسانه‌های فعال در افغانستان که قبلاً نقش مهمی در ترویج آزادی بیان و گردش آزادانه اطلاعات داشتند، استقلالیت و آزادی عمل خود را از دست داده اند و نیز به دلیل فضای ترس و خفقان حاکم بر کشور، حق ابراز نظر آزادانه و انتقادی از شهروندان گرفته شده است.»
طبق یافته‌های «رواداری» طالبان از هیچ قانونی برای ارائه معلومات به مردم پیروی نمی‌کنند و به طور یک‌جانبه و با شیوه‌های عمدتاً غیررسمی تنها معلوماتی را با مردم و رسانه‌ها شریک می‌کنند که خود آن را می‌خواهند و رسانه‌ها بدون اینکه به جزئیات لازم دسترسی پیدا کنند باید همان چیزی را نشر کنند که از سوی طالبان شریک شده است.
به اینستاگرام دویچه وله دری بپیوندید
نهاد «رواداری» در این گزارش که امروز چهارشنبه (۱۲ ثور) نشر شده، وضعیت حق آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات در فاصله زمانی میان نیمه آگست ۲۰۲۱ تا مارچ ۲۰۲۴ را ارزیابی کرده و برای تهیه این گزارش با ۲۶۴ تن به شمول ۶۱ زن در ۲۸ ولایت افغانستان مصاحبه کرده است.
«بازداشت، تهدید و شکنجه»
در گزارش آمده است که طالبان هدفمندانه از انتشار معلومات مرتبط با رویدادهای نقض حقوق بشری نیز جلوگیری کرده اند. «رواداری» مواردی از بازداشت، زندانی و شکنجه شدن شماری از خبرنگاران، شاهدان عینی رویدادها و بستگان قربانیان نقض حقوق بشر به دلیل دادن معلومات و مصاحبه با رسانه‌ها و نهادهای حقوق بشری را نیز مستند کرده است.
«رواداری» در این گزارش گفته است: «طالبان قوانینی را که متضمن حق دسترسی به اطلاعات و حق آزادی بیان بود لغو و تعلیق کردند و اکنون هیچ میکانیسم حقوقی موثر که از رسانه‌ها و خبرنگاران در برابر فشار نابجای گروه حاکم حمایت کند، وجود ندارد.»
این سازمان حقوق بشری از «نظارت جدی» طالبان بر رسانه‌ها و کار خبرنگاران سخن گفته است. در گزارش آمده است که در مواردی جواز فعالیت رسانه‌ها با این پیش‌شرط از سوی طالبان تمدید شده است که این رسانه‌ها تضمین کتبی بدهند که در مورد رویدادهای نقض حقوق بشر گزارش نمی‌دهند.
«رواداری» گفته است که طالبان شیوه‌های مختلفی برای سرکوب رسانه‌ها و آزادی بیان دارند. به گفته این سازمان، مثلاَ طالبان در دایکندی و بامیان کمیته مشترک رسانه‌ها را ایجاد کرده اند و در مورد نحوه فعالیت رسانه‌های محلی تصمیم می گیرند. منابع به «رواداری» گفته اند که در این جلسات مشترک، طالبان به رسانه‌ها می‌گویند که چه برنامه‌هایی را تهیه کنند و از نشر کدام موضوعات خودداری کنند.
یوتیوب دویچه وله دری را دنبال کنید
مقام‌های طالبان تا حالا به این گزارش واکنش نشان نداده اند، اما در گذشته تقریباً همه گزارش‌های انتقادی را رد کرده و گفته اند که «در چهارچوب ارزش‌های اسلامی و ملی» آزادی بیان محفوظ است.
طالبان پس از قدرت‌گیری دوباره در افغانستان در نیمه آگست سال ۲۰۲۱ محدودیت‌های گسترده ای بر دسترسی به اطلاعات وضع کرده اند و خبرنگاران و رسانه‌ها تحت فشار فزاینده قرار دارند. فعالیت صدها رسانه در این کشور متوقف شده و هزاران خبرنگار زن و مرد شغل خود را از دست داده اند و یا برای حفظ جان خود به کشورهای دیگر فرار کرده اند.
pa/af(rawadari)