از چندین سال به این سو زنان مسلمانی که چادر می پوشند روز جهانی حجاب را تجلیل می کنند. اما با آنکه پوشش حجاب برای شماری نماد اعتماد به نفس است، برای تعدادی زیادی هم وسیله ای برای سرکوب محسوب می شود.
اعلانات بازرگانی
پس از اعلام روز جهانی حجاب صدها تن همچنان در مخالفت به این اقدام ابراز نظر نمودند، اختلافاتی که همچنان در شبکه های اجتماعی نیز جا باز کرده است.
نظمه خان، زن پاکستانی که در کودکی به ایالات متحده امریکا مهاجرت کرده است، استدلال اش این است که حجاب حفاظت می کند، هویت خلق می نماید و با پوشش بدن زن، آزادی و حرمت به او اعطا می گردد. او با استفاده از روزجهانی حجاب که در سال ۲۰۱۳ برای نخستین بار مطرح گردید، تلاش نمود همچنان از طریق شبکه های اجتماعی با هشتک #WordHijabDay زنان مسلمان را به هم نزدیک نماید.
این کمپاین در میان زنان مخالفان و موافقان زیادی پیدا کرده است.
"حجاب نشان آزادی زنان است"
کریمه المقینی، داکتری که اصلاَ از تونس است و در آلمان زندگی می کند، در گفتگویی با دویچه وله در مورد حجاب گفت: "حجاب بخشی از لباس زنان است که به آنان آزادی می دهد، نه برعکس." به گفته او حجاب به هیچ وجه مانعی در برابر زنان نمی باشد: «من می توانم تمام کارهایی را انجام بدهم که یک زن بدون حجاب هم انجام می دهد. می توانم ورزش کنم، شنا کنم و یک زندگی کاملاً عادی را پیش ببرم.» اما با آنهم، خانم المقینی این را نیز تأیید می کند که این مسأله برای همه عمومیت ندارد. او افزود: "در صورتی که یک زن مجبور به پوشیدن حجاب گردد، در آن صورت حجاب برای او به مفهوم یک بار سنگین می شود."
اما همه پوشیدن حجاب اسلامی را مثل خانم المقینی به دید مثبت نمی نگرند، بلکه به این باور اند که حجاب وسیله ای برای سرکوب زنان است و سبب سلب حقوق زن به عنوان انسان می شود. صوفیه بسیس، یکی از نویسنده های تونسی که در پاریس زندگی می کند، در کتاب "عرب ها، زنان، آزادی" ("Les arabes, les femmes, la liberté") می نویسد: "برای محافظه کاران هویت منطقه عربی بر مبنای مذهب است." او می افزاید: "برای آنان زنان به عنوان ضامن این هویت اعتبار دارند. یعنی هویت مساوی است با مذهب و مذهب مساوی با زن باحجاب. اسلامگرایان درست همین فورمول را به عرب ها پیشنهاد می کنند و شمار زیادی آن را می پذیرند."
اما شمار زیاد زنان چادرپوش در کشورهای غربی خود را مورد تبعیض احساس می کنند. چنانچه به روز چهارشنبه محکمه فدرال امور کار آلمان در شهر ایرفورت این کشور تصمیم گرفت تا شکایتنامه یک فروشنده یکی از فروشگاه های مواد بهداشتی و تنظیف را به دادگاه عالی اروپا ارائه کند.
این زن مسلمان علیه کارفرمای خود که کلاً پوشش حجاب را منع کرده است، اقامه دعوا نموده بود. اکنون قرار است محکمه عالی اروپا فیصله نماید که کلاً و تا چه مرزی یک کارفرما می تواند در مسایل آزادی های دینی کارمندان خود دخالت نماید.
کمپاین مخالف در شبکه های اجتماعی
در حال حاضر اختلافات در مورد مفهوم این پدیده در شبکه های اجتماعی ادامه دارند. در تضاد با روز جهانی حجاب همچنان کمپاین #NoHijabDay و #FreeFromHijab را راه اندازی کرده اند. یکی از منتقدان پرطرفدار این کمپاین انصاف حیدر، همسر رائف بدوی می باشد، منتقد وبلاگ نویس عربستان سعودی که به دلیل انتقاد از حکام مذهبی به ده سال زندان و ۱۰۰۰ ضربه شلاق محکوم گردیده است.
یکی از کاربران دیگر کلاً اسلام را به داشتن موقف ارتجاعی متهم کرده است.
در آلمان نیز این بحث جریان دارد و آنچه در این کشور خیلی متبارز است، این است که کمتر کسی از جمع کاربران زن از حجاب دفاع می کند، بلکه بیشتر آن را مورد انتقاد قرار می دهند.
"حجاب حقوق زنان را نابود می کند"
یکی از مخالفان جدی روز جهانی حجاب مینا احدی، رئیس شورای «مسلمان پیشین» است. او در گفتگویی با دویچه وله گفت طبیعی است که در ایالات متحده و یا اروپا زنانی استند که با رضایت خود چادر می پوشند؛ "اما من از این زنان می پرسم که آیا بهتر نخواهد بود تا روزی را به مناسبت مخالفت با حجاب اجباری تجلیل نماییم." زیرا به گفته او میلیون ها زن در ایران، سودان، افغانستان و یا هم عربستان سعودی توسط خانواده خود شان، توسط دین اسلام و نیز ذریعه گروه های تروریستی مجبور گردانیده می شوند تا چادر بپوشند.
خانم احدی همچنان دیدگاه های زنانی را که ادعا می کنند با پوشیدن چادر حرمت انسانی آنان رعایت می گردد، با تردید نگریسته و می گوید که او خودش تجاربی دیگری در این زمینه دارد: "من از ایران هستم. از کودکی تجربه کرده ام که حجاب به عنوان یک پدیده فرهنگی و یا مذهبی چه مفهومی دارد. سپس به عنوان یک وسیله اسلامی با آن آشنا شدم. حجاب به عنوان ابزاری در اسلام، تمام حقوق ما زنان را نامرئی می سازد."
نویسنده: کرستن کـِنِپ
نادیه فضل
تصویر: "مردان باحجاب" ایرانی در اعتراض به حجاب اجباری
عکسهای "مردان باحجاب" ایرانی حالا در بسیاری از رسانههای بینالمللی منتشر شده است. عکسهایی که در قالب یک چالش برای مبارزه با حجاب اعتراضی زنان راه افتاده است. برخی از این عکسها را در این مجموعه میبینید.
عکس: facebook/my stealthy freedom
دو هشتگ"#مردان_باحجاب" و "MenInHijab#" در شبکههای اجتماعی به یکی از هشتگهای پرطرفدار این روزها تبدیل شده است. آنقدر مردان ایرانی با این هشتگ عکسهای خود را در صفحههای مجازی منتشر کردند تا توجه بسیاری از رسانههای بینالمللی بار دیگر به مسئله حجاب اجباری جلب شد.
عکس: facebook/my stealthy freedom
موضوع تازه برای اعتراض به حجاب اجباری در ایران این بار به شکل تازهای در یک چالش پر سر و صدا ظاهر شد. مردان ایرانی به جای همسر، مادر و یا خواهرانشان، چادر به سر کردند؛ بدون ترس از مورد تمسخر قرار گرفتن، عکسها را در دنیای مجازی منتشر کردند و به این شکل بسیاری از آنها معنای واژهای مثل "غیرت" را تغییر دادند.
عکس: facebook/my stealthy freedom
بسیاری از مردان ایرانی در مورد واژه غیرت نوشتند. از اینکه حجاب نداشتن همسر، خواهر یا مادرشان نشانه بیغیرتی آنها نیست. از این نوشتند که حالا میخواهند به جای آنها که ۳۸ سال مجبور به پذیرفتن حجاب اجباری شدند، دقایقی خودشان را جای آنها بگذارند و با ارسال عکسی از خود و زنان بدون حجاب خانوادهشان ثابت کنند، واژه غیرت در فرهنگ ایرانی اشتباه برداشت شده است.
عکس: facebook/my stealthy freedom
مرد جوانی که این عکس را برای این چالش فرستاده، نوشته است: «حجاب اجباری از کثیفترین چیزهایی هست که در چنین قرنی میتوانی درجامعه ببینی. اگر بیغیرتی به این است که هم اندازه خودم (به عنوان مرد) مادرم، خواهرم و دوستانم هم حق داشته باشند، بله من بیغیرتم، اگر باغیرت کسی هست که اجبار میکند کی چه بپوشد و به قوانین متوحش قرنها پیش برگردد بگذارید در آن غیرت غرق شود.»
عکس: facebook/my stealthy freedom
مسیح علینژاد، مبتکر طرح "آزادیهای یواشکی" که از دو سال پیش این کمپاین را برای اعتراض به حجاب اجباری زنان راه انداخت، حالا بار دیگر توجه رسانههای بینالمللی را به مسئله حجاب اجباری جلب کرده است. توجه رسانههای دنیا به این مسئله تا جایی است که مسیح علینژاد در گفتوگو با دویچهوله از این میگوید که خودش هم شگفتزده شده است.
عکس: facebook/my stealthy freedom
به اعتقاد مسیح علینژاد حجاب یک موضوع زنانه نیست. حجاب موضوعی است که تمام جامعه را دربرمیگیرد. موضوعی که به مردان ایرانی هم بازمیگردد. این عکسها و پیامها تایید کننده همین مسئله است.
عکس: facebook/my stealthy freedom
جدا از اینکه موضوع حجاب در ایران زنانه نیست، هر بار با مطرح شدن این دغدغه، فریاد عدهای هم به هوا بلند میشود که دغدغههای مهمتری از حجاب در ایران وجود دارد.
عکس: facebook/my stealthy freedom
زن جوانی که این عکس را فرستاده، مینویسد: «پدرم و پسر مامایم وقتی دیروز در تلویزیون چالش مردان را دیدند تصمیم گرفتند چادر سرشان کنند. اولش خیلی خندیدند، ولی جالب اینجا بود که پدر و پسر مامایم برای یک دقیقه عرق کرده بودند. گفتند چه مصیبتی شماها دارید، میگفتند خیلی سخت است، شماها چه می کشید.»
عکس: facebook/my stealthy freedom
تصویری که دنیا از مرد خاورمیانه و مردان ایرانی دارد این است که چقدر زورگو هستند که زنانشان اجازه ندارند بدون گرفتن اجازه رسمی از آنها سفر کنند، پاسپورت بگیرند یا زنانشان اجازه ندارند لباس تنشان را انتخاب کنند و همیشه هم از مرد استفاده شده تا زنان را سرکوب کنند. پس این حجاب موضوعی زنانه نیست.
عکس: facebook/my stealthy freedom
این عکسها و پیامها روایت آن بخش از مردان ایرانی است که هیچ وقت در رسانههای داخلی سهمی نداشتند تا بگویند از ما استفاده نکنید تا زنان را سرکوب کنید.
عکس: facebook/my stealthy freedom
علینژاد میگوید: «من واقعا شگفتزدهام که چطور مردان ایرانی توانستند وقتی در داخل ایران رسانهای ندارند از طریق یک عکس صدای خودشان را به رسانههای بزرگ دنیا برسانند. برای مثال تایمز لندن، واشنگتن پست و ایندیپندنت گزارشهای مفصلی در این باره نوشتند.»
عکس: facebook/my stealthy freedom
فرستنده: «اين عكس را امروز در سيسنگان گرفتيم. ايشان هم پسر کاکای من هستند، در كنار خواهرشان و مشتاقانه ما را در عكس همراهی كردند. به اميد روزی كه همه مردان ايرانی همراه باشند و زنان حرمت و حق انتخاب داشته باشند.»
عکس: facebook/my stealthy freedom
رسانههای فرانسوی، تلویزیون بلجیم و هالند از این اتفاق گزارش دادند. روزنامه ریپوپلیکا در ایتالیا در این مورد گزارش نوشت. حتی کانال ZDF در آلمان در حالیکه همین روزها در آلمان صحبتها بر سر این بود که یک پسر ایرانی در مونشن دست به خشونت زده، اما در مورد مردان ایرانی که عکسهایشان را با حجاب منتشر کرده بودند، گزارش داد.
عکس: facebook/my stealthy freedom
علینژاد با بیان اینکه نتیجه را شهروندانی میگیرند که آگاهیرسانی میکنند، میگوید: «اگر خودتان حداقل برای عبور از تاریکی شمعی روشن نمیکنید، شمع آن بخش از جامعه را هم خاموش نکنید که میخواهد اعتراض کند، میخواهد شنیده شود و میخواهد بر سانسور غلبه کند.»
عکس: facebook/my stealthy freedom
مرد جوانی که با ارسال عکس با این چالش همراه شده است، مینویسد: «صبح تا شب خواهرم مجبور است در محل كارش با اين شكل ظاهر شود كه من فقط يک لحظهاش را تجربه كردم. اجبار آدم را از خود واقعیاش دور میكند.»
عکس: facebook/my stealthy freedom
این پدر و پسر هم با رسال این عکس برای چالش مردان باحجاب نوشتهاند: «بعضی در فیسبوک نظر دادهاند که غیرت اجازه نداده با همسرم عکس بگذارم. باید بگوییم آن چیزی که شما غیرت مینامید در واقع رذالت است. غیرت یعنی اینکه نسبت به کسانی که دوست دارید حساس باشید و از حقوق و آزادیهاشان دفاع کنید و در رنجهاشان سهیم باشید. ما پدر و پسریم و از ستمی که به همسر، مادر و خواهرمان می رود در رنجیم.»