روز جهانی کارگر و کارگران بیکار افغانستان
۱۳۹۵ اردیبهشت ۱۲, یکشنبه
سردار محمد 46 ساله در چهارراهی کوته سنگی منتظر کار است. در حالی که روز از نیمه گذشته او هیچ کاری به دست نیاورده و ممکن است شام با دست خالی به خانه‌اش برگردد. سردار محمد تنها کارگر بیکار در چهار راهی کوته سنگی نیست. صدها کارگر دیگر نیز با سرنوشت همسانی مواجه‌اند.
این کارگر افغان نه از روز کارگر چیزی می‌داند و نه از راهپیمایی‌ها و تظاهرات‌هایی که در کشورهای دیگر در این روز به منظور تامین حقوق کارگران به راه انداخته می‌شود. تمام نگرانی این کارگر پیدا کردن کار است تا در آخر روز دست خالی به خانه بر نگردد.
سردار محمد می‌گوید کارگران فراموش شده‌اند: «من شخصا خبر ندارم که روز جهانی کارگر است. وقتی ارگانی نباشد و کسی نباشد که کارگر را اطلاع دهد ما از کجا بدانیم. نه دولت به فکر کارگر است و نه هیچ ارگان دیگری.»
یافتن کار برای کارگران افغان ساده نیست. سردار محمد می‌گوید این روزها تنها کسانی صاحب کار می‌شوند که شانس طلایی دارند: «مردم ده روز پانزده روز [در یک ماه] بیکار می‌مانند. تنها کسانی که چالاک هستند می‌توانند در یک هفته دو تا سه روز کار کنند. آن‌هم کارگرانی که شانس طلایی دارند می‌توانند سه هفته در روز کار کنند.»
این کارگر افغان هیچ توقعی از دولت ندارد زیرا به باور او نهادهای دولتی هیچ کاری جز وعده‌های بدون عمل برای کارگران انجام نمی‌دهند.
وعده‌هایی که عملی نشدند
حکومت افغانستان وزارت کار و امور اجتماعی را ایجاد کرده تا مسایل مربوط به کار را مدیریت کند. این وزارت نیز بیشتر پالیسی ساز است و بودجه کافی برای ایجاد زمینه‌های کار ندارد.
وزارت کار و امور اجتماعی از روز جهانی کار زیر عنوان «مهارت و اشتغال» تجلیل کرد. نسرین اوریاخیل، وزیر کار و امور اجتماعی گفت این وزارت تا حال در محدوده تشکیل، مقررات، صلاحیت‌ها و امکانات خود، تعداد کثیری از اقشار جامعه را تحت پوشش قرار داده و زمینه کار را برایشان فراهم ساخته است.این وزارت هنوز آمار و ارقام دقیقی در مورد وضعیت کارگران و رقم کارگران بیکار ندارد.
در همین حال کارگران می‌گویند حکومت برنامه‌ای برای اشتغال‌زایی و ایجاد کار ندارد. صفی الله یک کارگر دیگر گفت دولت افغانستان نه تنها زمینه کار را فراهم نکرده بلکه کارخانه‌ها و فابریکه‌هایی که در گذشته زمینه اشتغال را فراهم می‌کرد، فلج شده‌اند: «کارخانه‌ها نابود کردند، ماشین‌ها را ازبین بردند و پرزه‌جات آن‌ها را به پاکستان فروختند. این حکومت نه تنها کاری انجام نداده بلکه کارخانه‌هایی که در گذشته فعال بودند، از کار افتاده است.»
محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان و داکتر عبدالله رییس اجراییه در روزهای کمپاین انتخاباتی به مردم وعده دادند که با پیروزی در انتخابات، با حمایت از سرمایه‌گذاری و راه‌اندازی پروژه‌های بزرگ کاریابی زمینه اشتغال را فراهم می‌کنند.
اما کارگران می‌گویند هیچ یک از این وعده‌ها عملی نشدند. صفی الله می‌گوید: «در کشورهای دیگر در این روز کارگران تظاهرات می‌کنند، حقوق شان بالا می‌رود، برنامه کارش کم می‌شود، برای شان کار داده می‌شود و بیکار وجود ندارد اما در افغانستان یک حکومت مافیایی است و ملت باید هیچ توقعی از یک دولت مافیایی نداشته باشد، چون دولت مافیایی هوش و گوشش طرف جیب خودش است.»
کارگرانی که فقیرتر می‌شوند
کارگران افغان از یک‌سو از بیکاری رنج می‌برند و از سوی دیگر با کاهش ارزش افغانی در برابر دالر، قیمت‌ها در بازار افزایش یافته و مزد روزانه کارگران برای مصارف روزانه خانواده‌های کارگران کافی نیست.
سردار محمد می‌گوید در دو سال اخیر فقیرتر شده و پولی که از طریق کارگری به دست می‌آورد مخارج خانواده‌اش را کفایت نمی‌کند: «طبقه کارگر زیر صفر است. بارها اتفاق افتاده که از خانه برامدم و نتوانستم 10 یا 20 افغانی برای کودکانم بدهم تا قلم و کتابچه بخرند. بسیاری‌ها همین قسم هستند.»
برخی از اتحادیه‌های صنفی کارگری در روز جهانی کارگر با گردهمایی در شهر کابل خواستار توجه دولت به وضعیت کارگران شدند. اما توجه اصلی حکومت افغانستان تامین امنیت است تا ایجاد اشتغال و بهبود شرایط اقتصادی.