در حاشیه سازمان همکاری شانگهای در شهر "اوفا"ی روسیه که روز پنجشنبه (9 جولای) آغاز می گردد، قرار است ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با همتای ایرانی خود حسن روحانی ملاقات کند. ایران عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای است. همه تلاش های این کشور برای به دست آوردن عضویت کامل سازمان همکاری شانگهای ناکام گردیده اند، زیرا کشورهایی که علیه شان تحریم وضع شده است، اجازه ندارند در این سازمان داخل گردند.

گفته می شود که هر دو کشور در نظر دارند تا یک تجارت مخفی را به راه اندازند. طبق گزارش های مطبوعاتی ایران می خواهد به ارزش 20 میلیارد دالر امریکایی نفت به روسیه بفرستد. در مقابل تهران راکت های دافع هوای "اس – 300" به دست می آورد.

نفت روسیه از طریق ایران

بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران به خبرگزاری رسمی تسنیم گفته است که او قبلاً در آغاز ماه جون با الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه در مورد این پروژه مباحثه کرده است. طبق گزارش رسانه های روسی، قرار است ایران روزانه 500 هزار بیرل (بشکه) نفت خام درجه اعلی صادر کند و در مقابل امتعه روسی مانند فلزات، گندم و محصولات نفتی به دست آورد.

کارشناسان معتقد اند که روسیه برای این معاملات صرف پول اندکی می پردازد و یا هیچ پول نمی پردازد تا موضع مسلط اش را در بازار منطقه آسیای میانه، به مثابه بزرگترین صادر کننده نفت توسعه دهد. چین و هند به مثابه بزرگترین مصرف کنندگان خواهند توانست به این ترتیب به طور مثال نفت روسی را خریداری کنند و این نفت از ایران صادر شود، بدون آنکه راه فرعی از طریق روسیه را دور بزنند.

ایالات متحده امریکا و اتحادیه اروپا انتقاد کرده اند که این معاملات نفتی پیش از رفع تحریم ها احتمالاً غیرمجاز است. همچنان بعد از الحاق شبه جزیره کریمیا به روسیه، علیه روسیه نیز تحریم وضع شده است. با اینهم مهرداد عمادی کارشناس اقتصادی که در عین زمان به کمیسیون اتحادیه اروپا نیز مشورت می دهد، به این نظر است که چنین توافقاتی تحریم های بین المللی را نقض نمی کند، زیرا "کالاهای تجاری" ای که صادر می شوند شامل تحریم ها نمی گردند. عمادی می گوید: «در وضع موجود من بسیار خوشبین هستم که روس ها مستقیماً از ایران نفت می خرند».

راکت های دافع هوای اس-300

در جمله آنچه بالمقابل روسیه باید به ایران عرضه کند، راکت های دافع هوای اس -300 شامل می باشد. نیکولای پلاتونوویچ پاتروشیو، رئیس پیشین "اف اس بی" یا دستگاه استخبارات داخلی روسیه می گوید که این راکت ها تنها سیستم دفاعی است، نه سیستم تهاجمی. ایران می تواند این دستگاه ها را برای امنیت ملی اش مورد استفاده قرار دهد، نه اینکه به کشور دیگری آسیب رساند.

پاول فیلگنهاور کارشناس نظامی در مسکو به این نظر است که روسیه با ارسال دستگاه های اس – 300 به ایران، تحریم های ملل متحد را نقض می کند. فیلگنهاور استدلال می کند که اس- 300 تنها یک سیستم دفاعی نیست، بلکه همچنان یک سلاح تهاجمی می باشد که می تواند به صورت اعظمی برد یا ساحه انداخت 150 کیلومتری داشته باشد و با ارتفاع پرواز اعظمی 27 کیلومتر اهدافی مانند کشتی ها، هواپیماها و همچنان اهداف زمینی را ضربت زده می تواند.

در صورتی که اردوی ایران سیستم اس – 300 را در آبراه هرمز مستقر سازد، موضع ایران را در خلیج فارس تقویت می کند. این تنگه تحت کنترول ایران مهمترین مسیر صادرات نفت در سطح جهانی می باشد. در سال 2014 میلادی 40 درصد نفت مورد نیاز جهان از طریق آبراه هرمز انتقال داده شده است.