کمتر بیماری ای وجود دارد که بشر از آن به حد سرطان ترس داشته باشد، بیماری ای که آفت بشریت محسوب می شود. اما درسال های اخیر پیشرفت های عرصه طبابت و روش های جدید درمانی همچنان به روزنه امیدی در علاج این بیماری مبدل شده اند.
اعلانات بازرگانی
براساس آمار بنیاد کمک به مبارزه با سرطان در آلمان (Deutscher Krebshilfe) از هر دو شهروند این کشور یک تن در طول عمر خود به نوعی از بیماری های سرطانی مبتلا می شود. این بیماری توموری بعد از بیماریهای قلبی-عروقی، دومین عامل مرگ و میر در این کشور به شمار می رود و میزان ابتلا به سرطان در حال افزایش است.
آمار این بنیاد می رساند که رقم مبتلایان به سرطان در این کشور به حدود چهار میلیون تن می رسد. به گفته گیودیون برینان، مسئول بخش مطبوعاتی بنیاد کمک در مبارزه با سرطان، در صورتی که خانواده ها، اقارب و دوستان این بیماران را نیز در کنار آنان محاسبه کنیم، تقریباً همه شهروندان این کشور به صورت مستقیم یا غیرمستقیم متأثر از بیماری سرطان اند.
اما با آنهم براساس منابع این بنیاد، در روزگار کنونی شانس علاج بیماری های سرطانی بیشتر شده است.
انلالین بلیکمن، رئيس مرکز بیماریهای توموری در غرب آلمان با توضیحات در این زمینه می گوید که گزینه های درمانی افزایش یافته و مدت حیات بیماران سرطانی نیز طولانی تر شده است. به طور مثال میزان نجات یا زنده ماندن پنج ساله در میان زنان مبتلا به سرطان روده ۶۴ درصد و در میان مردان ۶۲ درصد است.
همچنان در زمینه سرطان خون نیز پیشرفت هایی صورت گرفته اند. علاوه بر این، همچنان نحوه زندگی به شمول تحرک بیشتر، استفاده از غذاهای متناسب و حفظ وزن عادی بدن نیز می توانند در علاج این بیماری تأثیرات خوبی داشته باشند.
چگونه میتوانیم از ابتلا به سرطان جلوگیری کنیم؟
همه انواع تومورهای سرطانی غیر قابل پیشگیری نیستند. دانشمندان میدانند که دقیقاَ چه چیزهایی باعث بروز بیماری سرطان میشود و هر کسی میتواند کارهایی برای جلوگیری از افتادن در دام این بیماری انجام دهد.
عکس: Imago/Science Photo Library
سگرت نکشید!
دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که میتوان از حدود نیمی از سرطانها جلوگیری کرد. عامل تقریباَ یک پنجم سرطانها سگرت کشیدن است. دود زهرآگین سگرت نه تنها باعث سرطان شش، بلکه انواع دیگر سرطان نیز میشود. اما سگرت تنها عامل سرطان نیست.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Stratenschulte
اضافه وزن
دومین عامل سرطان اضافه وزنی است. چرا چاقی عامل سرطان است؟ به این دلیل که افزایش میزان انسولین در بدن خطر همه انواع سرطان به ویژه سرطان کلیه یا گرده، کسه صفرا و مری را بلند میبرد. زنان دچار اضافه وزنی، به مراتب بیشتر هورمونهای جنسی زنانه در بافت چربی بدن شان تولید میکنند و این خود خطر سرطان سینه و رحم را افزایش میدهد.
عکس: Colourbox
حذر از غذای ناسالم و بیشتر کردن فعالیت بدنی
کسانی که غذای ناسالم صرف میکنند و تحرک ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند. تحقیقات نشان داده است که تحرک از سرطان جلوگیری میکند، چون تحرک و فعالیت بدنی میزان انسولین بدن را کاهش میدهد و از چاقی نیز جلوگیری میکند. قرار نیست ورزشهای سنگین انجام بدهیم، بلکه فعالیتهایی مانند پیاده روی و بایسکلرانی نیز کمک میکند.
عکس: Fotolia/runzelkorn
زیاد الکول ننوشید!
الکول تومورها را در جوف دهن، گلو و مری تقویت میکند. به خصوص ترکیبی از الکول و سگرت بسیار خطرناک است و خطر ابتلا به سرطان را صد برابر میکند. داکتران میگویند هرچند نوشیدن مثلاَ یک گیلاس واین در روز صحی است و به سیستم قلبی-عروقی کمک میکند، در عین زمان در مورد زیادهروی در نوشیدن الکول هشدار میدهند.
عکس: picture alliance/dpa/empics/A. Devlin
بیش از اندازه گوشت سرخ نخورید!
خوردن بیش از حد گوشت سرخ میتواند منجر به سرطان روده شود. دلیل اصلی آن مشخص نیست، اما تحقیقات طولانیمدت نشان داده است که ارتباط قابل ملاحظهای میان مصرف گوشت سرخ و سرطان روده وجود دارد. گوشت گاو به صورت خاص خطرناک عنوان شده است. اما تحقیقات نشان داده که ماهی از سرطان جلوگیری میکند.
عکس: dapd
کباب؟
هرچند تحقیقات روی حیوانات نشان داده است که با کباب کردن گوشت، مواد کیمیایی سرطانزا تولید میشود، اما تحقیقات روی انسانها چنین چیزی را تاهنوز ثابت نتوانسته است. شاید قضیه روی خود گوشت باشد، نه در مورد چگونگی پختن و آماده کردن آن.
عکس: picture-alliance/dpa/D. Maurer
از خوردن غذاهای آماده خودداری کنید!
دانشمندان خوردن غذاهای آماده «فاست فوود» را توصیه نمیکنند. رژیم غذایی مرکب از سبزیجات، میوهجات و «فیبرهای غذایی» در جلوگیری از ابتلا به سرطان کمک میکند. تحقیقات بلندمدت اما نشان داده است که تاثیر غذای سالم در جلوگیری از سرطان ناچیز است و در نهایت احتمال ابتلا به این بیماری را تا ۱۰ درصد کاهش میدهد.
عکس: picture-alliance/dpa
نور آفتاب هم بیضرر نیست!
اشعه ماورای بنفش آفتاب میتواند به ژنوم (ماده ژنتیکی یک زندهجان) رخنه کرده و آن را تغییر دهد. کریم ضد آفتاب از سوختگی جلد جلوگیری میکند. به هر اندازهای که پوست بدن در زیر آفتاب رنگ خود را به سرعت تغییر بدهد، به همان اندازه میزان بیشتر اشعه را جذب میکند.
عکس: DW/K. Ben Belgacem
مخاطره طبابت مدرن
معاینه «ایکسری» نیز برای ژنومها مضر است. البته اشعهای که در یک معاینه عادی رادیوگرافی بر بدن میتابد، ناچیز است، اما قضیه در توموگرافی فرق میکند و این معاینه تنها در صورت ضرورت باید انجام شود. گرفتن عکس موسوم به «تشدید مقناطیسی» از بدن بیضرر است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Schutt
مصونیت کامل؟ نه!
اما هرگاه همه موارد توصیه شده را مراعات کنیم، نمیتوانیم کاملاَ در برابر سرطان مصون باشیم. حدود نیمی از موارد ابتلا به سرطان به دلیل ژنهای غلط یا صرفاَ کهولت سنی است. به خصوص احتمال این که کسی سرطان مغزی را به ارث ببرد، بیشتر است.
عکس: Imago/Science Photo Library
10 عکس1 | 10
به گفته بلیکمن، سرطان یکی از بیماری های است که علایم آن به زودی شناسایی نمی شوند و به همین دلیل اکثراً خیلی دیر تشخیص می شود. اما علایم هشدار دهنده ای به شمول ضعیفی رنگ پوست یا «رنگ پریدگی»، دردهای دوامدار، تب های بدون عفونت، بی اشتهایی و باختن وزن می توانند از جمله موارد بروز احتمالی سرطان به شمار روند. او افزود: «هر قدر بیماری سرطان زودتر شناسایی شود، به همان پیمانه احتمال درمان آن نیز بیشتر می باشد. ما روز تا روز در روش های شناسایی تومور بهتر و بهتر می شویم.»
به باور دانشمندان علوم طبی، ایمنی درمانی (ایمونتراپی) روزنه امیدبخشی است که در علاج این بیماری، «انقلابی» برپا کرده است. براساس تجزیه و تحلیل دقیق می توان روش درمانی کاملاً دقیق و مطابق سرطان را توسعه داده و به شکل قرص یا هم روش درمانی تزریقی برای علاج سرطان از آن سود برد.
این روش درمانی سیستم ایمنی بدن را پشتیبانی می کند به جای اینکه بر سلول های تومور تمرکز نماید. با توجه به پیشرفت های مدرن در عرصه های پژوهشی درک عمیقی از ساختار سلول های تومور به میان آمده است که براساس این روش ها می توانند به صورت بسیار هدفمند به سلول های سرطانی حمله کنند و و مانند روش درمانی کیمیایی که در گذشته معمول بود، به شکل کلی بر تمام بدن تأثیر نمی کند، روش درمانی کلاسیکی که اکثراً با عوارض جانبی شدید همراه بود. به گفته بلکیمن، در کنار درمان طبی همچنان پشتیبانی و حمایت خانواده از بیمار نیز می تواند یک «عامل بسیار اساسی» در کاهش هراس و استرس بیمار باشد و به این ترتیب در علاج او کمک کند.
آلبوم عکس: تحقیقات گسترده در مورد سرطان
تحقیقات در جهان آلمان زبان به شکل وسوسه انگیزی به حد عالی درمان سرطان رسیده است. اما مشکل اینجاست که کسانی که سیستم ایمنی بدنشان آسیب دیده، عواقب فاجعه باری خواهند داشت.
عکس: Universität Tübingen
فقط اضافه کردن آکسیجن
محروم کردن آکسیجن از تومورها یک راه کوچک کردن اندازه آنها است. محققان سویسی سرطان معده در دانشگاه اسپیتال در شهر زوریخ بر خلاف تلاش می کنند که بعد از عادی سازی میزان خون در عروق یک تومور به وسیله مالیکول "آی.تی.پی.پی" آن را تحت فشار بیش از حد آکسیجن قرار دهند. بر اساس آزمایش موفقیت آمیز بالای موش در ایالات متحده امریکا، این شیوه اثرگذاری شیمی درمانی و پرتو درمانی را افزایش می دهد.
آب لیموی گازدار
یک روش غیر معمول دیگر استفاده از آب لیموی گاز دار برای توقف گسترش سرطان جگر است. محققان در دانشگاه روهر در شهر بوخوم از ترکیبات معطر "ترپن" در میوه ها (جزء اصلی اسانس که دارای هایدروکاربن و اُکسیژن است) به عنوان یک کلید برای باز کردن سلول های سرطانی استفاده می کنند. این شیوه موجب ایجاد یک جدار کلسیمی در اطراف سلول های سرطانی می شود و از توانمندی رشد و گسترش آنان جلوگیری می کند.
عکس: picture alliance/David Ebener
ایمن درمانی
نتایج تحقیقات در مورد ایمن درمانی قابل حيرت اند. ایمن درمانی سیستم ایمنی بدن را تحریک می کند تا به سلول های سرطانی پیشرو حمله کند. مشکل این است که سیستم ایمنی بدن ما انسان ها تقریبا 99.9 درصد پروتئین های سرطانی را بی ضرر محاسبه می کند. حالا محققان باید برای سیستم دفاعی بدن بیاموزند که این پروتئین ها را از بین ببرند، اما بدون افراط. در کنار آن باید یک سیستم دفاعی خودکار بدن را فعال سازند.
عکس: bzga
پروئتین های تغییر یافته
روش دیگر واکسین است. سرطبیب میشاییل پلاتین از کلینیک مغز در دانشگاه هایدلبرگ گفت: «در این روش هدف این است که سیستم دفاعی بدن طوری فعال شود که پروتئین های تغییر یافته (تومورهای مغزی) را شناسایی کند». در مطالعات پلاتین بالای سلول (تی) با شیوه همانند سیستم دفاعی بدن انسان، تومورهای موش آزمایشگاهی کاهش یافته و یا حذف شدند. وی و همکارانش مرحله اول درمان با این روش را بالای 39 بیمار امسال آغاز می کنند.
عکس: Forschungszentrum Jülich
هفت بیمار
روش دیگر ایمن درمانی شامل آنتی بادی می شود. پروفیسور هلموت صالح و همکارانش در دانشگاه توبینگن روش درمانی شان را با استفاده از آنتی بادی بالای هفت بیمار انجام دادند. به طور کلی آنتی بادی ها طوری عمل می کنند که سلول های سالم را در مقابل سلول های سرطانی مسدود می کنند تا از گسترش سلول های سرطانی جلوگیری شود. تحقیقات اولیه نشان می دهد که سلول های سرطانی قبل از اینکه به سرعت بازگشت کنند، محو می گردند.
عکس: Universität Tübingen
پُست کارت از فرانسه
یک قضیه خارج از محدوده. در این عکس "گراف دلخواه" دوکتور صالح دیده می شود که در آن محو سلول های مبتلا به مرض "لوسمی" در یک بیمار 59 ساله فرانسوی به نمایش گذاشته شده است. صالح هنوز هم از خانم این بیمار پُست کارت های سپاسگزاری دریافت می کند. به هر حال محکمه فعلا در حالت انتظار است، تا زمانی که تیم دانشگاه توبینگن تصویب قانونی را برای تولید دواهایش به دست آورد.
قصه موفقیت
زمانی که در گردن لیمپ نودس تومور پیدا شد، به داکتر مراجعه کرد. اول فرض بر یک آنفولانزای معمولی بود، اما بعد مشخص شد که وی سرطان ریه دارد. وی واجد شرایط درمانی مرحله اول شد و حالا از سرطان پاک شده است. تومور وی که به اندازه یک گل کلم بود حالا محو شده است. ایمن درمانی وی یک راز باقی مانده، چون او به یک شرکت دواسازی وابسته است. وی به دویچه وله گفت او ایمن درمانی را به شیمی درمانی ترجیح می دهد.
عکس: NCT Heidelberg
امید برای مریض های سرطانی
ایمن درمانی تجربی معمولا آخرین راه برای درمان مریضان مبتلا به سرطان است. تجویز داروهای متداوم زمانی صورت می گیرد که روش های درمانی سنتی تاثیری نداشته باشند، حتی با تکرار. داکترها و مریضان می توانند با "مرکز معلوماتی سرطان" در آلمان به تماس شوند تا محققان دواهای تاثیرگذار را بالای شان امتحان کنند.
عکس: picture-alliance/dpa
8 عکس1 | 8
به همین دلیل، کمک و پشتیبانی روانی در علاج بیماری سرطان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. خانم امبرا مارکس، رئیس بخش روانی بیماری های سرطان در کلینیک دانشگاهی شهر بن حمایت خانواده و پشتیبانی روانی از بیمار را برای عبور از چنین روزگار دشوار توصیه می کند. یکی از روش های مهم درمانی خود خانم مارکس گشایش و ایجاد «اتاق هایی برای احساسات» می باشد. به گفته او اقارب اکثراً پس از با خبر شدن از ابتلای عضو خانواده شان به سرطان، بیش از حد متأثر شده و نمی دانند که چگونه با چنین بیمارانی برخورد کنند و یا چه بگویند: «این درحالیست که نیاز به گفتن نمی رود، اما همینکه همراه مریض باشند و به او گوش بدهند»، خود خیلی با اهمیت است.