روی تاریک چهره درخشان دبی
۱۳۹۹ اسفند ۴, دوشنبهشیخ محمد بن راشد آل مکتوم سرمایهگذاری هنگفتی کرده است تا امارات متحده عربی را از یک کشور وابسته به نفت در وسط صحرا به یک کشور مدرن، مبتکر، ابرثروتمند و مقصد جذاب برای سرمایهگذاران و گردشگران تبدیل کند. همین یک هفته پیش بود که ماموریت این کشور به کره مریخ به سرخط رسانههای جهان تبدیل گردید.
چند روز بعد باز هم این میلیاردر ۷۱ ساله که از سال ۲۰۰۶ به این سو معاون رئيس دولت و نخست وزیر امارات متحده عربی نیز است، به سرخط رسانهها تبدیل شد، اما به دلیل کاملاً متفاوت. این بار خبر حاکی از این بود که امیر دبی دخترش شهزاده لطیفه را در ویلایی در قید نگهداری میکند. ملل متحد، سیاستمداران بینالمللی و چندین سازمان حقوق بشری توجهات را به سرنوشت شهزاده لطیفه بنت محمد آل مکتوم جلب کردند.
شهزاده لطیفه یکی از حدود ۳۰ فرزند امیر دبی است و دو خواهر دارد. او در سال ۲۰۱۸ با استفاده از یک قایق به سمت هندوستان فرار کرده بود، اما مجبور به بازگشت شد. از آن زمان به بعد او به گفته خودش در یک «زندان-ویلا» به عنوان گروگان نگهداری میشود.
تینا یاوهیاینن و دوید هیگ، مؤسسین کمپاین «لطیفه را آزاد کنید»، شش ماه بعد از این که از شهزاده لطیفه پیامی دریافت نکردند، ویدیوهایی را که به صورت مخفیانه از ویلای محل نگهداری او گرفته شده اند، نشر کرده اند.
یاوهیاینن به دویچه وله گفت: «ارتباط ما با او قطع شده است، اما من مطمئنم که او زنده است.» یاوهیاینن، مربی بدنسازی از فنلند، میگوید که نزدیکترین دوست شهزاده لطیفه است. او امیدوار است که جو بایدن رئیس جمهور ایالات متحده امریکا بر امارات متحده عربی فشار وارد کند تا شهزاده لطیفه آزاد گردد. همکار او دوید هیگ وکیل لطیفه است و برای سازمان غیردولتی (Detained International) مستقر در بریتانیا کار میکند. او از شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان رئیس دولت امارات متحده عربی و ولیعهدش شیخ محمد بن زاید بن سلطان آل نهیان تقاضا کرده که شیخ آل مکتوم را «وادار سازند تا دخترش را که در گروگان نگهداری میکند فوراً آزاد نماید و به زمان وحشتناک سوء استفاده از قدرت والدین و نقض حقوق بشر که وجهه امارات متحده عربی را شدیداً خدشهدار و جهانیان را منزجر کرده است، پایان بدهد».
دومین شهزاده ناپدید شده
عفو بینالملل، دیدبان حقوق بشر، ملل متحد و شمار زیادی از سیاستمداران به این فراخوان پیوسته و از شیخ آل مکتوم خواسته اند که شواهدی از زنده بودن شهزاده لطیفه ارائه کند.
هبه زیادین، کارشناس امور منطقه خلیج فارس در سازمان دیدبان حقوق بشر به این اشاره کرده است که شهزاده شمسه، خواهر بزرگتر لطیفه، نیز «بعد از این که در سال ۲۰۰۰ از روی جاده در کامبریج [توسط پدرش] ربوده شد، دیگر دیده نشده است». در سال ۲۰۱۹ محکمهای در بریتانیا به این نتیجه رسید که شمسه به زور مجبور به بازگشت به دبی شده بود. زیادین میگوید: «محکمه با این فیصله روشنی انداخت که امارات متحده عربی چگونه حاکمیت قانون را هم در داخل و هم در خارج از مرزهایش به صورت فاحش نقض میکند.»
کنیت روت، مدیر اجرایی دیدبان حقوق بشر به دویچه وله میگوید: «دبی از محیط سرکوبگرانه استفاده میکند تا خود را مرکز لیبرالیسم معرفی کند. اما در عقب این نمای درخشان یک واقعیت زشت نهفته است که در آن منتقدان زندانی و حقوق کارگران مهاجر محدود میشود.»
او در توصیف وضعیت علاوه میکند: «واقعیتی که در آن امیر دبی دختر خود را به این دلیل زندانی میکند که میخواست از زندگی زیر کنترول او فرار کند.»
از نمود ظاهری تا واقعیت
دبی با دقت تمام و سرمایهگذاری هنگفت توانسته به عنوان یک شهر میلیونی و لیبرال، بهشت مالیاتی و مرکز مالی جهانی وجهه مثبتی از خود ارائه کند. امارت دبی خود را نسبت به کشورهای همسایهاش مانند عربستان سعودی، عمان و قطر به مراتب لیبرالتر معرفی میکند. هوتلهای مجلل و مناظر جالب و دیدنی، دبی را به یک مقصد جالب برای گردشگران مبدل کرده است. در سال ۲۰۱۹ میلادی حدود ۱۲ درصد تولید ناخالص داخلی آن از مدرک توریسم به دست آمده بود؛ روندی که رو به صعود است.
علاوه بر این، دروازههای دبی برای ستارههای شبکههای اجتماعی (انفلوونسر) باز است و بسیاری آنها میخواهند در این شهر زندگی کنند. اصلاحات قانونی اخیرشرایط زندگی را برای این خارجیها بهبود بخشیده است. براساس این اصلاحات، قتلهای موسم به «قتل ناموسی» مورد تعقیب قضایی قرار میگیرد، زنان و مردان ازدواج نکرده میتوانند باهم زندگی کنند و افراد بالای ۲۱ سال میتوانند الکول خریداری کرده و به خانه ببرند. با وجود این، این اشخاص هرگاه در شبکههای اجتماعی در مورد این کشور گزارش میدهند، باید قوانین این کشور را رعایت کنند. نشر محتویاتی مانند بوسه زدن، دشنام دادن و حمایت از حقوق همجنسگرایان و دگرجنسگرایان (ال جی بی تی) ممنوع است. به همین گونه مطالبی در مورد سرنوشت شاهزاده لطیفه در شبکههای اجتماعی مانند واتساپ راه نمییابد، بالاخره نگهداری یک یا دو شاهزاده در «زندان ویلا» به تصویری که امیر دبی میخواهد از این امارت به جهانیان نشان بدهد، سازگاری ندارد.