رپر ایرانی که زمانی حامی تندروها بود با اعدام روبرو است
۱۴۰۴ خرداد ۱۸, یکشنبه
خالکوبیهایی که صورت تتلو، رپر ایرانی را پوشانده اند، در مقابل لباس خاکستری زندان خودنمایی میکنند، در حالی که او در انتظار اعدام است. تصویری که از او دیده میشود، اوج فراز و فرود سیاست یک دهه گذشته سیاست ایران را به تصویر میکشد.
امیر تتلو، که نام کاملش امیرحسین مقصودلو است، پس از محکومیت به اتهام «توهین به مقدسات اسلامی» با حکم اعدام روبرو است.
موسیقی تتلو در میان جوانان ایرانی محبوب است، زیرا در جریان اعتراضات مردم در برابر مرگ مهسا امینی، اجراهای او حکومت دینی ایران را به چالش میکشید.
پس از مرگ مهسا امینی در سال ۲۰۲۲ و موج اعتراضات سراسری پس از آن، اشعار این رپر به طور فزایندهای سیاسی شد.
او همچنین در موزیک ویدیوهایی ظاهر شد که از مقامات انتقاد میکردند.
علی همدانی، خبرنگار پیشین «بیبیسی» که در سال ۲۰۰۵ با این رپر مصاحبه کرده بود، گفت: «وقتی چهره اش را در یک موزیک ویدیو نشان داد و گفت: هی، من اینجا هستم و به محدودیتهای شما اهمیتی نمیدهم. این کار شجاعانهای بود.»
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
دیوان عالی ایران ماه گذشته حکم اعدام او را تأیید کرد. اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه این کشور ماه گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی به خبرنگاران گفت: «این حکم اکنون تأیید شده و آماده اجرا است.»
فعالان، اعدام قریبالوقوع او را محکوم کرده و پس از آنکه گزارش شد او در زندان اقدام به خودکشی کرده است، نگرانی خود را در مورد امنیت او ابراز کرده اند.
حمایت از برنامه هستهای تهران
تتلو فعالیت موسیقی خود را در سال ۲۰۰۳ به عنوان بخشی از یک ژانر زیرزمینی موسیقی ایرانی آغاز کرد که سبکهای غربی رپ، «ریتم اند بلوز» و راک را با اشعار فارسی ترکیب میکند. اولین آلبوم او که در سال ۲۰۱۱ منتشر شد، مخاطبان را دو قطبی کرد. او هرگز در ایران اجرا نکرده است، زیرا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی همه کنسرتها را کنترل میکند.
تتلو در سال ۲۰۱۵ در یک موزیک ویدیو ظاهر شد که از سپاه پاسداران ایران و برنامه هستهای تهران حمایت میکرد، برنامهای که مدتهاست توسط غرب به دلیل نگرانی از اینکه ممکن است به جمهوری اسلامی اجازه دهد بمب اتمی تولید کند، هدف قرار گرفته است. اگرچه او هرگز در مورد انگیزه پشت این کار صحبت نکرد، اما به نظر میرسید که این رپر امیدوار بوده تا نظر حکومت دینی را جلب کند یا شاید ممنوعیت سفر به خارج علیه او لغو شود.
در ویدیوی «انرژی هستهای»، تتلو یک تصنیف پرانرژی را در مقابل نگهبانان تفنگدار و سپس در عرشه کشتی کوچک ایرانی دماوند در دریای خزر میخواند. این کشتی بعداً در سال ۲۰۱۸ در اثر طوفان غرق شد.
تتلو در این آهنگ خواند: «این حق مسلم ماست: داشتن خلیج فارس مسلح.»
تتلو حتی در سال ۲۰۱۷ از ابراهیم رئیسی که از رهبران تندرو ایران بود، حمایت کرد. در آن سال، این دو نفر به عنوان بخشی از مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری ناموفق رئیسی علیه حسن روحانیِ نسبتاً میانهرو، در یک برنامه تلویزیونی حضور یافتند. رئیسی بعداً در سال ۲۰۲۱ به ریاست جمهوری رسید، اما در سال ۲۰۲۴ در یک سانحه هلیکوپتر کشته شد.
شهرت در ترکیه، زندانی شدن در ایران
در سال ۲۰۱۸، تتلو که در ایران با مشکلات قانونی مواجه بود، اجازه یافت کشور را به مقصد ترکیه ترک کند، جایی که بسیاری از خوانندگان و نوازندگان فارسی زبان کنسرتهای سودآور برگزار میکنند.
تتلو همزمان با شهرتش در رسانههای اجتماعی، میزبان جلسات ویدیویی زنده بود و به خاطر خالکوبیهایش که صورت و بدنش را پوشانده است، مشهور شد. در این ویدیوها یک پرچم ایران و تصویری از مادرش در کنار یک کلید و قلب وجود دارد.
پس از آنکه او دختران زیر سن قانونی را برای پیوستن به «تیم» خود برای رابطه جنسی فراخواند، اینستاگرام در سال ۲۰۲۰ حساب کاربری او را غیرفعال کرد. او همچنین به مصرف مواد مخدر اعتراف کرد.
هالی دگرس، پژوهشگر ارشد موسسه واشنگتن برای سیاست خاورمیانه گفت: «با وجودی که تتلو یک رپر جنجالی است، در ایران طرفداران زیادی دارد که با نام «تتلیتیها» شناخته میشوند. در طول این سالها، آنها رسانههای اجتماعی را با پیامهای همبستگی با او پر کرده اند و حتی در گذشته که او به اتهامات جداگانهای بازداشت شده بود، برای آزادی این رپر کمپاین راه انداخته اند.»
موسیقی عصیانگرانه تتلو با روحیه جوانان محروم در ایران که برای یافتن کار، ازدواج و شروع زندگی بزرگسالی خود تلاش میکردند، همخوانی داشت. او همچنین به طور فزایندهای در اشعار خود، به ویژه پس از مرگ مهسا امینی پس از دستگیری اش به دلیل عدم رعایت حجاب مطابق میل مقامات، حکومت دینی ایران را به چالش میکشید.
او در یکی از رپهایش میخواند: «ما گاز اشکآور نمیخواهیم، چون اشک در چشمان همه است.»
اما موسیقی تتلو در اواخر سال ۲۰۲۳ متوقف شد. او پس از انقضای اعتبار پاسپورتش از ترکیه اخراج شد و بلافاصله پس از ورود به ایران بازداشت گردید.
حکم اعدام اعتراضاتی را به دنبال داشت
دادگاه کیفری تهران در ابتدا تتلو را به جرم توهین به مقدسات به پنج سال زندان محکوم کرد. دیوان عالی کشور این حکم را رد کرد و دوسیه او را به دادگاه دیگری فرستاد و این دادگاه او را به اعدام محکوم کرد.
این رپر پیش از این به دلیل محکومیتهای جداگانه، از جمله ترویج فحشا و فساد اخلاقی، با ده سال زندان روبرو بود. محمود امیری مقدم، مدیر گروه مدافع حقوق بشر ایران، در بیانیهای گفت: «تتلو در معرض خطر جدی اعدام است. جامعه بینالمللی، هنرمندان و عموم مردم باید برای جلوگیری از اعدام او اقدام کنند.»
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
تتلو پیش از این در جلسه محاکمه ابراز پشیمانی کرده بود. به گزارش روزنامه دولتی جام جم، او گفته بود: «من قطعاً اشتباهاتی مرتکب شدهام و بسیاری از کارهایم اشتباه بوده است. من از اشتباهاتی که مرتکب شدهام عذرخواهی میکنم.»
عموی تتلو گفت او در حالی که در انتظار اعدام بود، ازدواج کرد. براساس گزارشها، تتلو ماه گذشته اقدام به خودکشی کرد، اما جان سالم به در برد.
حکم اعدام او در زمانی صادر میشود که ایران از نظر سیاسی در وضعیت حساس قرار دارد. عباس میلانی کارشناس مسائل ایران گفت این کشور در "منزویترین دوران خود" بسر میبرد.
او گفت جمهوری اسلامی «به شدت در تلاش است تا ببیند آیا میتواند با ایالات متحده در مورد برنامه هستهای اش به توافق برسد و تحریمها لغو شود.» او افزود که برانگیختن خشم طرفداران تتلو «دردسری است که آنها به آن نیاز ندارند.»