اعضای سازمان محیط زیستی "گرین پیس" یک خریطه پلاستیکی کهنه و استفاده شده از آلمان را در میان انبوهی از انبارهای زباله در مالیزیا یافتند. این زباله پلاستیکی از موقعیت کنونی اش در مالیزیا با زباله دانی در آلمان حدود ۱۰ هزار کیلومتر هوایی فاصله دارد. شاید مصرف کننده آلمانی این پلاستیک استفاده شده را به نیت بازیافت آن داخل زباله انداخته است، اما سر از مالیزیا درآورده است.

سوال این است که آیا سیستم بازیافت زباله ها در آلمان و استفاده مجدد از آنها ناکام شده است؟ مانفرید سانتن، کارشناس امور زباله های پلاستیکی از سازمان گرین پیس می گوید: "سیستم بازیافت زباله ها در آلمان تا این حد ناکام شده است که همه زباله های پلاستیکی جمع آوری شده واقعا بازیافت نمی شود."

با وجود آنکه آلمانی ها در جداسازی زباله پلاستیکی مثلاً از دیگر زباله ها مانند میوه جات یا کاغذ در سطح جهان قهرمان هستند، با آنهم زباله های پلاستیکی که در زباله دانی جداگانه انداخته می شوند، اغلباَ مورد استفاده مجدد قرار نمی گیرند. این زباله ها غالباً فقط سوختانده می شوند. کارشناس سازمان گرین می گوید که براساس آمارها، در نهایت از ۱۵ درصد زباله های پلاستیکی در آلمان استفاده مجدد می شود.

ارقام واقعبیانه نیست

براساس ارقام رسمی، میزان استفاده مجدد از زباله ها در آلمان ۳۶ درصد است، اما منتقدین می گویند که این محاسبه نادرست است. براساس قانون بسته بندی زباله ها، قرار است تا سال ۲۰۲۲ در آلمان، حتی از ۶۳ درصد همه زباله های پلاستیکی استفاده مجدد شود.

اما از دید پتر کورت، رئیس اتحادیه امور اقتصادی برای دفع فاضلاب و موادخام، هدف تعیین شده توسط حکومت واقعبینانه نیست. او توضیح می دهد که با بسته های شرکت های فروش آنلاین زلاندو و آمازون، ارزان ترین مواد پلاستیکی در زباله دانی های آلمان سرازیر می شود.

کورت یکی از طرفداران بسیاری جدی بازیافت و استفاده مجدد از زباله ها است. او از زمانی که از زرورق های پلاستیکی با کیفیت عالی سخن می گوید که از آنها می توان استفاده مجدد کرد، در سیمایش شور و شوق نمایان می شود.

کورت این را انکار نمی کند که مشکل در اقتصاد دورانی است که هدف اصلی آن سیستم بازیافت زباله در آلمان نیست، بلکه استفاده مجدد از زباله پلاستیکی در تولید مجدد است. او توضیح می دهد: "اگر تنها یگانه بسته یا خریطه از ۲۰ تا ۳۰ مواد  مختلف تولید شده باشد، در این صورت بازیافت آن برای استفاده مجدد پرهزینه است و بعد به مشکل می توان آن ها را به فروش رساند."

آسیای جنوبی: زباله دانی های غرب

کورت می افزاید، اگر از نظر اقتصادی نتوان زباله ها را برای استفاده مجدد بازیافت کرد، در این صورت بخش بزرگ این زباله ها مثلاً در دستگاه های کیمایی یا صنعت سمنت سوختانده می شود، جاهایی که به هر صورت به عنوان مواد سوخت بدیل برای نفت و گاز به کار می روند.

اما مشکل این است که همواره زباله های بیشتر پلاستیکی انبار می شوند که به همه آنها دستگاه های کیمیایی یا صنعت سمنت آلمان نیاز ندارد. کورت می گوید، در صورتی که در آلمان به این زباله ها نیاز نباشد، به آسیا فروخته می شود.

تا دو سال پیش مثلاً زباله های قوطی های پلاستیکی آلمان شاید به چین فروخته می شد. در این کشور سال ها زباله ها از کشورهای غربی صادر می شد تا از آنها مواد خام به دست آید. اما چین در دسمبر سال ۲۰۱۷، یک مرز سختگیرانه را برای زباله های پلاستیکی تعیین کرد و از آن زمان به بعد، این کشور زباله های پلاستیکی با کیفیت بالا را وارد می کند. این اقدام چین در واقع به مفهوم متوقف کردن زباله های پلاستیکی آلمانی نیز است.

در سال ۲۰۱۷  از آلمان بیش از ۳۴۰ هزار تن زباله پلاستیکی به چین صادر شد، در حالی که براساس تخمینات در سال ۲۰۱۸،  فقط ۱۶ هزار تن صادر شد که این یک کاهش ۹۵ درصدی را نشان می دهد.

براساس ارقام  اداره آمار آلمان فدرال، در آغاز سال ۲۰۱۸ صادرات زباله های پلاستیکی آلمان به هند، مالیزیا و اندونیزیا آشکار افزایش یافته است.

Cwienk, Jeannette