آمار وزارت زراعت و مالداری افغانستان نشان می‌دهد که حدود 85 درصد مردم مصروف زراعت اند، ولی با وجود آن هم این کشور سالانه حدود دو میلیون متریک تن گندم از خارج وارد می‌کند. این وزارت از کمبود بودجه شکایت داشته و می‌گوید تنها سه درصد بودجه ملی به این عرصه اختصاص می‌یابد.

لطف الله راشد، سخنگوی وزارت زراعت افغانستان می‌گوید که زراعت در این کشور از سال 1381 هجری شمسی به این سو پیشرفت تدریجی داشته است، اما هنوز هم حاصلات زراعتی نیازمندی‌های این کشور را مرفوع نمی‌کند: «براساس نیازسنجی‌ها، افغانستان سالانه حدود هفت میلیون متریک تن گندم نیاز دارد که قادر است پنج میلیون متریک تن آن را تولید کند.»

برای اکثر مردم زراعت پیشه افغانستان کشت و کار به مفهوم تامین کردن مواد غذایی سالانه شان است و کشت ماشینی هنوز در ابتدای کار قرار دارد. دهقانان سنتی این کشور حدود 9 ماه تمام با وسایل سنتی به کشت و کار مصروف اند تا بتوانند خوراکه خانواده خود را تامین کنند.

ماشینی سازی زراعت

با وجود این، تلاش‌ها برای ماشینی ساختن زراعت افغانستان شروع شده است. برخی سازمان‌های خارجی نیز در این عرصه کمک کرده اند، از جمله اداره انکشاف بین المللی ایالات متحده امریکا از سال 2002 به بعد به یک میلیون دهقان کمک نموده است. به گزارش این اداره امریکایی، بیش از 75 درصد مردم افغانستان برای تامین معیشت و نفقه خانواده های شان به زراعت متکی می‌باشند و این سکتور 25 درصد عواید ناخالص داخلی این کشور را تشکیل می‌دهد.

وزارت زراعت و مالداری افغانستان می‌گوید که در نتیجه کمک‌های بین المللی، حدود 30 تا 35 درصد زراعت افغانستان ماشینیزه شده است. سخنگوی وزارت زراعت می‌گوید تا حالا حدود 7850 عراده تراکتور توسط این وزارت و گروه‌های بازسازی ولایتی (پی آر تی) به دهقانان و کوپراتیف‌های زراعتی توزیع شده است و تا چند هفته آینده کشور چین نیز حدود 3000 عراده تراکتور جدید زراعتی به افغانستان کمک می‌کند.

زعفران و سویابین

گندم مهم‌ترین گیاه زراعتی در افغانستان است. اما گیاهان زعفران و سویابین که در حدود یک دهه می‌شود به زراعت افغانستان افزوده شده اند، اکنون به یک قلم زراعتی مهم و پرآوازه مبدل شده اند.

راشد در این مورد به دویچه وله گفت: «زعفران افغانستان خوشبختانه در انستیتوت تعیین ذایقه دنیا برای سومین بار در سال 2015 لقب بهترین ذایقه دنیا را گرفت و سرتیفیکت طلایی ممتاز را به دست آورد. در کشور بلجیم در میان 370 ذایقه دنیا همیشه این نمایشگاه برگزار می‌شود.»

زعفران که تلاش می‌شود جایگزین کشت کوکنار گردد، ابتدا از ولایت هرات به سایر ولایت‌های افغانستان ترویج گردید. در سال گذشته در 26 ولایت افغانستان کاشت زعفران رایج شد که جمعاً در حدود 4000 کیلوگرام زعفران برداشت صورت گرفته است.

در سال روان خورشیدی برنامه ترویج زعفران در 34 ولایت افغانستان روی دست گرفته شده است که تقریباً تاکنون 160 متریک تن پیاز زعفران توزیع شده است.

همچنین سویابین که یک گیاه سرشار از پروتین و ویتامین‌های مورد نیاز بدن انسان است، در افغانستان از اهمیت ویژه برخوردار است، زیرا مردم فقرزده این کشور با کمبود ویتامین و پروتین مواجه اند.

به گفته کشت سویابین که در سال 2003 آغاز شده بود، در سال 2010 به 34 ولایت افغانستان گسترش یافت و اکنون سویابین در سراسر افغانستان کاشته می‌شود. در سال گذشته خورشیدی در حدود 2700 متریک تن سویابین در افغانستان حاصل برداری شد.

باغ‌داری

افغانستان کشور میوه هاست و جغرافیای این کشور دارای اقلیم‌های گونه‌گونی است که انواع مختلف میوه‌ها را نیز دارا است. وزارت زراعت مدعی است که در سال‌های اخیر تلاش های زیاد برای ایجاد و ترویج باغداری در سطح کشور نیز صورت گرفته است.

توزیع صدها عراده تراکتور باغی بخش دیگری از برنامه میکانیزه سازی وزارت زراعت افغانستان بوده است که این نو ع تراکتورها با قابلیت‌های خاصی که دارند در میان درختان میوه و زمین های شیب دار قابل استفاده اند.

به گفته سخنگوی وزارت زراعت، تا کنون بیش از 50 هزار باغ جدید میوه‌های مختلف در سراسر افغانستان ایجاد شده اند و هزاران باغ کهنه که به شکل سنتی مدیریت می‌شدند دوباره اصلاح زراعتی شده وا کنون حاصلات بیشتری می‌دهند.

وی علاوه می‌دارد: «تنها در پلان بهاری سال جدید خورشیدی 120 هزار جریب زمین به باغ تبدیل شده و قرار است در پلان خزانی امسال نیز به همین مقدار باغ جدید دیگر ایجاد گردد.»

سردخانه‌ها، بسته بندی و پروسس

برخی از میو‌ه‌ها در افغانستان در فصل‌اش بسیار ارزان می‌شود و دلیل آن هم این است که زمینه‌های صادراتی و پروسس آن به اندازه کافی مهیا نیست. اما اخیراً هشت سردخانه بزرگ عصری هرکدام به ظرفیت 500 هزار متریک تن میوه در شش ولایت افغانستان احداث شده است که بعضاً اکمال شده و برخی هم در حال اکمال شدن است.

به گفته مقام‌های وزارت زراعت، تا کنون بیش از 500 سردخانه اقلیمی کوچک در ولایت بامیان اعمار شده اند و بیش از 200 سردخانه اقلیمی کوچک دیگر در سایر ولایت‌های سرد‌سیر افغانستان مثل بدخشان نیز اعمار شده اند.

سخنگوی وزارت زراعت علاوه می‌کند: «خوشبختانه 13 مرکز بسته بندی و پروسس در هفت زون کشور در هفته آینده افتتاح شده و به بهره برداری می‌رسند که هر مرکز ظرفیت 15 متریک تن محصول زراعتی و ظرفیت خشک ساختن 250 کیلوگرام میوه را در یک روز دارا می‌باشد.» به قول او قرار است شش مرکز بسته بندی و پروسس دیگر تا ماه سنبله به پایه اکمال برسند.

ایجاد کوپراتیف‌های دهقانی، آموزش و تشویق دهقانان

وزارت زراعت می‌گوید که هم اکنون در سراسر افغانستان بیش از 2800 کوپراتیف دهقانی و باغداری فعالیت دارند که در حدود 10 درصد اعضای آن‌ها را زنان تشکیل می‌دهند.

هدف اساسی این کوپراتیف‌ها همکاری نزدیک با دهقانان در توسعه و انکشاف زراعت می‌باشد. این کوپراتیف‌ها مکلف اند که از برنامه‌های سودمند وزارت زراعت، دهقانان و زمین داران را آگاه ساخته و در اصلاحات زراعتی آن‌ها را کمک کنند.

راشد می‌گوید «تا کنون بیش از 100 هزار دهقان آموزش‌های مسلکی شیوه‌های جدید زراعت و باغداری را سپری کرده اند که تعدادی از آنان را زنان تشکیل می‌دهند.»

توزیع تخم‌های اصلاح شده، کود کیمیاوی، ادویه زراعتی و ترویج استفاده از تراکتورهای زراعتی که وزارت زراعت در اختیار کوپراتیف‌ها قرار داده است، از دیگر مسئولیت‌های این کوپراتیف‌ها می‌باشد.

محمد داد، یکی از باغداران شکردره کابل می‌گوید: «در سابق ما میوه را در چیزهای بی ارزش مثل پلاستیک می چیدیم. حالا شکر همه چیز خوب شده و حکومت به ما کارتن و چیزهای لازم داده است. ما از حکومت خود خیلی خوش هستیم و خدا کند که حکومت ما دیگر هم ترقی کند.»

همچنین سید علی، معاون کوپراتیف قریه کتوای در ولایت بامیان از افزایش محصولات کچالو صحبت می‌کند. او می‌گوید از زمین‌هایی که در گذشته تا 800 سیر کچالو می‌دادند، به دلیل شیوه‌های جدید زراعتی حالا تا یک هزار سیر کچالو برداشت می‌شود.