برخلاف تصورات حاکم در افغانستان، زنان و دخترانی که در میدان‌های تعلیم مصروف تمرینات نظامی هستند، مانند مردان تمرینات دشوار نظامی را به پیش می‌برند. دخترانی که به اردوی ملی می‌پیوندند، امتیازات بیشتری نسبت به مردان دارند. آن‌ها در ساختمان جداگانه و ویژه‌ای زندگی می‌کنند و مطابق به رسوم افغانستان، زندگی جداگانه با سربازان مرد دارند.

شازیه (نام مستعار) یکی از این زنان می‌گوید: «ما همیشه تمرینات داریم. به کوه‌ها می‌رویم و در آنجا تمرین می‌کنیم تا شیوه‌های جنگ را بیاموزیم. ما مانند برادرهای خود تمرین می‌کنیم.» زنانی که در صفوف اردو خدمت می‌کنند از تمام امتیازات برای ورزش و مطالعه برخوردارند و می‌توانند توانایی‌های جسمی و مسلکی خود را بلند ببرند.

فضای مساعد

دخترانی که در صفوف اردو شامل شده‌اند می‌گویند به جز در صنوف درسی که شماری از استادان مرد هستند، زندگی آن‌ها جدا است و زنان مستقلانه در میدان‌های تعلیم، تمرین می‌کنند. شازیه گفت: «بخش خانم‌ها جداگانه است. در تولی ما همه زنان هستند. تنها ۴۰ درصد استادان ما مردان اند. هر مشکلی که پیش بیاید، بریدملان طبقه اناث با ما همکاری می‌کنند.»

زنان افغانستان در زمان طالبان حتا اجازه بیرون شدن از خانه را بدون محرم شرعی نداشتند. آن‌ها از تمام حقوق مدنی شان محروم بودند و مجبور به زندگی در داخل خانه‌ها می‌شدند اما پس از یازده سپتامبر و حضور جامعه جهانی، دیگر حقوق زنان به رسمیت شناخته شد و آن‌ها در عرصه‌های مختلف اجتماع حضور یافتند.

نشر گزارش‌هایی در مورد مناسب نبود فضای کار برای زنان در صفوف نیروهای امنیتی بر دیدگاه‌های منفی که از قبل در این جامعه سنتی وجود داشت، افزوده اند. اما زنان اردو از وضعیت راضی اند.

شازیه گفت: «شنیدن کی بود مانند دیدن. با گوش‌های خود بسیار چیزها را شنیدیم اما زمانی که این‌جا آمدم دیدم که همه چیز درست است و قانون اسلام در این‌جا مراعات شده است. کسانی که سخنان بیهوده می‌گویند، یک بار بیایند این‌جا و از نزدیک تحقیق کنند.»

موانع سنتی

با وجود تلاش‌های وزارت دفاع، هنوز شمار زنان در صفوف اردوی ملی اندک است. هدف وزارت دفاع این است که باید ده درصد کل اردوی افغانستان را زنان تشکیل دهد، اما این وزارت هنوز فاصله زیادی برای رسیدن به هدف خود دارد. به دلیل باورهای سنتی، بیشتر مردم راضی نیستند تا زنان و دختران شان در صفوف اردو خدمت کنند.

در همین حال مقام‌ها در وزارت دفاع می‌گویند شماری از زنان در عملیات‌های ویژه شرکت می‌کنند و دشوارترین ماموریت‌ها را به پیش می‌برند. نبود زنان در بخش کماندو یکی از چالش‌های وزارت دفاع بود اما در حال حاضر زنان در کماندو نیز حضور دارند و در هنگام عملیات‌های شبانه، بجای مردان، زنان وارد خانه‌ها می‌شوند و بازرسی زنان به دوش کماندوهای زن است.

زنانی که در صفوف اردو خدمت می‌کنند از روحیه وطن دوستی و صمیمیت بین اقوام سخن می‌گویند. شبنم (نام مستعار) سرباز دیگری است که شامل اردوی ملی شده و قرار است در آینده در میدان‌های نبرد از وطن و مردمش دفاع کند. او می‌گوید روحیه وحدت ملی در صفوف اردو حاکم است و همه خود را در آن می‌بینند: «در اینجا از هر قوم وجود دارد، پشتون، هزاره، تاجیک و ازبیک در اینجا وجود دارد و با گذشت زمان تعصب در اینجا از بین می‌رود.»

دخترانی که در صفوف اردو خدمت می‌کنند می‌گویند از معاش و امتیازاتی که می‌گیرند توانسته‌اند وضعیت اقتصادی خانواده‌های شان را تغییر دهند و به معیشت خانواده‌های شان کمک کنند.

براساس آمار وزارت دفاع ۱۶۰۰ زن در عرصه‌های مختلف وزارت دفاع فعالیت می‌کنند. علاوه از امتیازات عادی، برای زنانی که تحصیل کرده‌اند و خانواده دارند، امتیازات بیشتری در نظر گرفته شده است.

شماری از زنان در رتبه‌های جنرالی نیز در وزارت دفاع حضور دارند و خدمت می‌کنند اما جلب و جذب زنان در صفوف اردو رضایت بخش نیست و تلاش‌ها جریان دارد تا زنان و دختران بیشتری در صفوف اردوی ملی افغانستان جذب شوند.

زنانی که در صفوف اردو فعالیت می‌کنند می‌گویند در صورتی که شکایتی داشته باشند، به راحتی می‌توانند صدای شان را بلند کنند و در برابر بی‌عدالتی یا آزار و اذیت به نهادهای داخل وزارت و یا کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان شکایت کنند.