دهقان که یک افسر پیشین پولیس بود، در سال ۲۰۱۴ از افغانستان فرار کرد و در اتریش درخواست پناهندگی نمود. این مرد که در اواسط سی سالگی می‌باشد، پنج سال بعد از اقامت اش در اتریش به گونه اجباری از این کشور اخراج شد. او حالا در کشورش به عنوان یک "اخراج شده از اتریش" رنج می‌برد. در برخی موارد، اخراج شده (دیپورتی) به هدف کنایه گویی یا تحقیر یک فرد به کار برده می‌شود.

نزدیکان دهقان شکایت گونه می‌گویند: «در این سال ها در اتریش چه کار کردید؟ هیچ چیزی را به دست نیاوردید.»

دهقان یکی از ۱۶ پناهجویی اخراج شده از اتریش است که با گروه محققان موسسه دیالوگ و همکاری بین المللی (VIDC) مصاحبه کرده است. علی احمد، رهبری این گروه محققان را به عهده دارد و مقر آن در شهر ویانا می‌باشد. یافته های تحقیق این گروه در ماه جنوری سال ۲۰۲۱ به نشر رسید. بسیاری از کسانی که در "تحقیق احمد" سهم گرفته بودند، مانند دهقان به گونه اجباری و بدون رضایت شان از این کشور به افغانستان پس فرستاده شده اند.

اخراج بخشی از زندگی من را ویران کرد

اتریش مانند آلمان، روند اخراج پناهجویان پذیرفته نشده را به دلیل همه گیری ویروس کرونا در ماه مارچ سال گذشته به حالت تعلیق درآورد. اما این روند با وجود تاکید گروه های مدافع حقوق بشری، پس از ۹ ماه دوباره از سر گرفته شد. این گروه ها همواره پافشاری کردند که هیچ بخشی در افغانستان برای بازگشت پناهجویان مصون نیست. اتحادیه اروپا هم با مشروط سازی کمک های مالی میلیارد یورویی، فشارهای بیشتر را از طریق توافقات "راه مشترک به جلو" بالای افغانستان اعمال می‌کند که شهروندان پذیرفته نشده اش را قبول کند.

از سال ۲۰۱۵ تا اواسط ۲۰۲۰ حدود ۴۷ هزار افغان از جمع ۱۹۴ هزار پناهجو از کشورهای مختلف، در اتریش درخواست پناهندگی کرده اند. از ماه جنوری تا اکتوبر سال ۲۰۱۹، نزدیک به ۴۵۰۰ پناهجو از اتریش اخراج شده اند که در میان آن ها ۲۳۵ شهروند افغانستان نیز حضور داشته اند.

دورو بلانکی، مسئول سازمان (Fairness Asyl) در ماه جولای سال ۲۰۲۰ در مصاحبه با دویجه وله گفته بود، رقم شهروندان افغان که پرونده پناهجویی شان در سال گذشته در اتریش رد گردیده است، به حدود پنجاه درصد می‌رسید. به این معنا، بسیاری از افرادی که پاسخ منفی نهایی را دریافت می‌کردند، ناپدید می‌شدند.

علی احمد در گفتگوی تلفونی با انفومایگرانتس افزود، هنگامی که اتریش روند اخراج را به حالت تعلیق درآورد، أفغان ها احساس آرامش کردند. اما در ماه دسمبر، این امر در میان کسانی که از چتر محافظت بیرون می‌باشند، به یک وحشت مبدل گردید.

هیچ یک از کسانی که برای این تحقیق مصاحبه کرده بودند، داستان خوبی برای بازگشت به کشورشان ندارند.

دهقان به دلیل تهدیدی که از سوی یک فرمانده محلی گروه طالبان در برابرش قرار داشت، مجبور شد که افغانستان را ترک کند. این مرد افغان گفته است که تقاضای پناهندگی و درخواست تجدید نظر او به دلیلی در اتریش رد شد که متعلق به قوم پشتون می‌باشد. از زمانی که او به کشورش اخراج شده است، دور از محل بود و باش خود، به گونه پنهانی زندگی می‌کند.

افشار یک جوان دیگر افغان است که از اتریش به أفغانستان اخراج شده است. او در ایران متولد شده و تمام زندگی اش را در این کشور همسایه سپری کرده بود. افشار، ایران را به دلیلی ترک کرد که جایگاهی را در جامعه این کشور به خود پیدا نکرده بود. او در سال ۲۰۱۵ زیر چتر محافظت فرعی در اتریش قرار گرفت. این جوان افغان با وجودی که رگ های دست راست خود را برای جلوگیری از اخراجش، بریده بود اما با آن هم در سال ۲۰۲۰ به کشورش فرستاده شد. او گفت که "اخراج بخشی از زندگی من را ویران کرد."

چالش های اقتصادی

افشار به عنوان یک فرد اخراج شده، واجد شرایط کمک های اقتصادی سازمان بین المللی مهاجرت دانسته نمی‌شد. احمد توضیح می دهد: «زمانی که آن ها پس از مهاجرت در کابل می‌آیند، تنها می‌مانند و هیچ کار اساسی برای شان انجام نمی‌شود. برخی از این جوانان مصاحبه شونده گفته اند که برای دریافت حمایت به وزارت کار و برخی از ادارات دیگر مراجعه کرده اند، اما برای شان گفته شده است که "ببینید شما یک اخراج شده (دیپورتی) هستید" و برای کمک به شما کاری انجام داده نمی‌توانیم.»

اخراج داوطلبانه

ظاهراً دیده می‌شود که وضعیت برای کسانی که مانند عباس به گونه داوطلبانه به کشورشان برگشته اند، خوب تر بوده است. عباس که عضو نیروهای ویژه افغان است، در دانشگاه کابل تحصیل کرده است. او در سال ۲۰۱۵ وارد اتریش شد و تا سال ۲۰۱۸ منتظر تصمیم گیری نهایی در مورد پرونده پناهندگی اش ماند.

عباس سپس تصمیم گرفت به "برنامه بازگشت داوطلبانه" که از سوی سازمان بین المللی مهاجرت به پیش برده می‌شود، بپیوندد. دفتر نمایندگی سازمان بین المللی مهاجرت برای اتریش گفته است که آن ها ۱۳۶۳ پناهجو را مانند عباس، از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ کمک کرده اند تا به کشورشان برگردند.

اما عباس می‌گوید، بسته کمکی که هنگام رسیدن به کابل از این سازمان به دست آورد، نتوانست نه در روند ادغام مجدد و نه هم در بخش کاریابی، او را کمک کند. این پناهجوی بازگشت کننده از اتریش توانسته است که به دلیل روابط اجتماعی و پیوند های مسلکی آموزش های دوباره را فرا بگیرد و به سمت گذشته اش به عنوان سرباز گماشته شود.

از دید عباس: «کسانی که بدون تحصیل یا آموزش حرفوی به افغانستان برگردند، دیوانه اند. اگر شما بدون مهارت به افغانستان بر گردید، انتظار داشته باشید که یا دیوانه خواهید شد، یا از بین خواهید رفت و یا هم به مواد مخدر معتاد خواهید شد.»

تهدیدات امنیتی

تمام این ۱۶ پناهجوی که به افغانستان برگشت کرده اند و گروه محققان موسسه دیالوگ و همکاری بین المللی (VIDC) با آنها مصاحبه کرده است، تهدیدات امنیتی و حملات تروریستی را از بزرگ ترین چالش فراراه خود در افغانستان دانسته اند. افشار گفت: «واقعیت نبود امنیت [...] بدتر از آنچه است که شما در رسانه ها می‌شنوید.»

سیاوش یکی دیگر از این جوانان که از جمع خوشبخت ها بود و توانست با برگشت به افغانستان در حکومت این کشور یک شغل پیدا کند می‌گوید که پیش از این، هرگز سلاح به دست نگرفته بود. او افزود که با برگشت به زادگاهش، وضعیت بسیار بدتر از گذشته شده است. او گفت: «من مجبور هستم که برای زنده ماندن یک تفنگ داشته باشم. حتی اگر پول هم نداشته باشید، ممکن است که برای باجگیری ربوده شوید یا از بین بروید.»

در عین زمان، انفجار ماین های کنار جاده‌ای هیچ تفاوت میان برگشت کنندگان داوطلب و اخراج شدگان اجباری قایل نمی‌شود. احمد توضیح داد، از میان سه فرد بازگشت کننده داوطلب، بالای دو تن آن ها حمله صورت گرفته است. در حالی که عباس به عنوان سرباز فعالیت می‌کرد، مورد تهاجم گروه طالبان قرار گرفت. به قول احمد: «در ماه دسمبر سال گذشته، عباس آماج انفجار یک ماین کنار جاده‌ای قرار گرفت و نزدیک بود که بمیرد. در این حمله، بخش پایینی بدن عباس فلج شده است.»

"بازندگان و جنایت کاران"

اعضای خانواده دهقان، این جوان را متهم می‌کنند که موفق نشد تا در اتریش دست‌آورد داشته باشد و بدنامی موضوع جدی ایست که به اخراج شدگان (دیپورتی‌ها) نسبت داده می‌شود. "بازنده، اخراجی، جنایت کار" کلماتی اند که به اخراج شدگان از کشورهای اروپایی برچسب زده می‌شوند. آنان با سوءرفتار نیز مواجه می‌گردند.

احمد علاوه کرد: «از طریق رسانه ها و روابط میان کشورهای مبدا و میزبان، خبرهایی دست به دست می‌شوند که گویا آن ها جنایت کار، متجاوز جنسی یا قاتل اند.»

بر بنیاد یافته های انستیتوت (VIDC)، نزدیکان دهقان چنین می‌پندارند که گویا این مرد در پیوند به ارتکاب اعمال جرمی از اتریش اخراج شده است. حتی گفته می‌شود که در برخی نهادهایی که او برای دریافت کمک به هدف ادغام مجدد در جامعه مراجعه کرده بود نیز مورد پذیرش قرار نگرفت. از جانب دیگر، این جوان به ویروس کرونا هم مبتلا شده بود اما با جیب خالی نتوانست که به داکتر مراجعه کند یا برای خود ادویه خریداری نماید. شماری از دوستانش که در اتریش هستند، به او پول فرستادند تا خود را معالجه کند.

احمد تصریح کرد که مصاحبه شوندگان در پاسخ به تاثیرات ویروس کرونا گفته اند که این چالش کم تر از تهدید گروه طالبان، مشکلات اقتصادی و نبود امنیت می‌باشد.

با این همه، از بین رفتن روابط اجتماعی، شرمساری و بدنام دانستن پناهجویان اخراج شده از کشورهای عضو اتحادیه اروپا، احتمالاً عواملی دانسته می‌شوند که این افراد بار دیگر اقدام به "مهاجرت مجدد" نمایند و مسیر خطرناک اروپا را در پیش بگیرند.

برگرفته از رسانه همکار ما مهاجر نیوز