در شرایط کنونی عوامل زیادی در افغانستان منجر به اختلالات روانی شده اند. جنگ و خشونت، فقر و ناداری، نبود امکانات اولیه زندگی، خشونت‌های خانوادگی، بیکاری، بازماندن دختران و زنان از تحصیل و کار و همچنین استفاده از مواد مخدر همه می‌توانند تاثیرات منفی بر روان افغان‌ها بگذارند.

در این میان، باورهای نادرست نهفته در مناسبات اجتماعی بر این مشکل افزوده است.

اینستاگرام دویچه وله دری را دنبال کنید

ساز مان جهانی صحت به تازگی اعلام کرده است که نیمی از جمعیت افغانستان با ناراحتی روانی مواجه است.

حنان بلخی، مدیر منطقه‌ای سازمان جهانی صحت برای مدیترانه شرقی گفته است که نیمی از جمعیت افغانستان از نارحتی روانی رنج می‌برند: «‌۵۰ درصد از جمعیت افغانستان با ناراحتی‌های روانی دست و پنجه نرم می‌کنند که بر بهره‌وری و کیفیت زندگی تاثیر می‌گذارد.»

بیشتر بخوانید: زنان رها شده از بازداشت طالبان از آسیب‌های روانی رنج می‌برند

او تاکید کرده است که تنها حمایت‌های محدود از طریق سیستم‌های صحی و مراقبت‌های اجتماعی از طریق اتحادیه اروپا، سازمان جهانی صحت و دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم، دردسترس است.

آیا خدمات درمانی کافی اند؟

بربنیاد معلومات سازمان جهانی صحت، خدمات به افراد مبتلا به مشکلات روانی و اختلال مصرف مواد مخدر از طریق ۲۰ مرکز و ۲۳ تیم اطلاع رسانی در سراسر افغانستان رسیدگی می‌شود.

برخی از روان‌‌شناسان در افغانستان که در این نهاد‌ها فعالیت دارند، به این باور اند که اکثر نهاد‌هایی که در راستای درمان اختلالات روحی و روانی در افغانستان فعالیت دارند، کارهایشان بسنده و مفید نیست.

بیشتر بخوانید: بخش زنان ملل متحد از افزایش مشکلات روانی زنان افغان خبر داد

یکی از این روان‌شناسان که نمی‌خواهد نامش گرفته شود، به دویچه وله می‌گوید:«این پروژه‌ها موقتی اند و پس از ختم پروژه‌ها نتایج کار برایشان مهم نیست.»

 او می‌گوید، اما شماری اندکی از نهاد‌ها هستند که به گونه بنیادی کار می‌کنند و مصروف آموزش مشاوران روانی اند.

این روان‌شناس می‌افزاید که تنها یک شفاخانه دولتی که شفاخانه صحت روانی است در کابل وجود دارد، که از ولایت‌ها هم بیماران روانی به این شفاخانه منتقل می‌شوند.

او علاوه می‌کند: »وضعیت این شفاخانه خوب نیست، بیمارانی که اندکی اختلال روانی دارند را در بین بیمارانی که شدیداً با بیماری روانی مواجه اند، بستری می‌کنند. که مشکل بیمار اگر پنجاه فیصد باشد، صد درصد وخیم‌تر می‌شود.« 

پس از تسلط طالباندر افغانستان و ممنوعیت دختران و زنان از کار و تحصیل در این کشور، بر شمار زنانی که به بیماری‌های روانی دست و گریبان اند، افزوده ‌ده است. شمار زیادی از دخترانی که از آموزش در مکاتب و دانشگاه‌ها محروم شده اند به افسردگی و بیماری‌های روحی و روانی مبتلا شده اند.

روبینا عزیزی، یکی از دانش آموزانی که از مکتب بازمانده است، می‌گوید:«پس از این که از مکتب بازماندم و نتوانستم به درس‌هایم ادامه بدهم، احساس نا‌امیدی شدید برایم دست داد و حتی برخی اوقات منجر به این می‌شد که من دست به خودکشی بزنم.»

اما چگونه می‌توان از مشکلات روانی رهایی یافت؟

شرف الدین عظیمی، یکی از روان‌شناسان در افغانستان به این باور است که راه‌های گوناگونی برای جلوگیری و درمان اختلالات روانی زنان و دختران در افغانستان وجود دارد.

بیشتر بخوانید: افزایش دختران و زنان دچار مشکلات روحی-روانی در هرات

به باور او ایجاد مراکز مشاوره و روان درمانی در شفاخانه‌های دولتی، حمایت اجتماعی از زنان و دختران از سوی خانواده‌ها، سازمان‌های اجتماعی و حکومت، بهبود اقتصادی و شرایط زندگی زنان و مساعد ساختن فضای کاری، می‌توانند زنان را از اختلالات روانی نجات بدهند.

بیشتر بخوانید: افزایش اختلالات روحی و روانی مردم در جریان یک سال حاکمیت طالبان در افغانستان

 وی در صحبت با دویچه وله علاوه می‌کند: «تشویق و حمایت از تصمیم گیری‌های اجتماعی زنان به عنوان همسر، دختر و یا خواهر نیز می‌توانند زنان را کمک کند.»

عظیمی اظهار میدارد که با فراهم‌سازی زمینه آموزش می‌تواند از ابتلای زنان و دختران باز مانده از تحصیل به بیماری روانی، جلوگیری کرد. او می‌افزاید: «حالا که سیستم و سیاست نمی‌گذارد که شرایط آموزشی برای زنان و دختران فراهم شود، ‌باید شیوه‌های دیگر برای آموزش شان مساعد گردد.»

یوتیوب دویچه وله دری را ببینید 

  شرف الدین عظیمی تصریح می‌کند که گروه‌های زنان در شبکه‌های اجتماعی نیز می‌تواند به زنان کمک کنند و از این طریق نیز درمان شوند.

او اشاره می‌کند که در شرایط کنونی تبعیض بین زن و مرد یکی از دلایل دیگر افزایش اختلال روانی در افغانستان است.