نیروهای شوروی سابق پس از 9 سال جنگ در بیست و ششم دلو سال 1367 از افغانستان خارج شدند. در نتیجه این جنگ، صدها هزار افغان کشته و زخمی شدند و میلیون ها تن دیگر راه مهاجرت را در پیش گرفتند. این جنگ ویرانی گسترده ای به جا گذاشت.

با خروج نیروهای شوروی، مجاهدین به پیروزی رسیدند و برای رسیدن به قدرت جنگ های کوچه به کوچه به راه انداختند. جنگ بین گروه های مجاهدین بر ویرانی ها در افغانستان افزود. سران مجاهدین حالا نگرانند که به حاشیه رانده شده اند.

رهبران مجاهدین روز یک شنبه (26 دلو/ 15 فبروری) با تجلیل از سالروز خروج نیروهای شوروی، تلاش کردند تا ویرانی ها و جنگ های شان را توجیه کنند. عبدالرب رسول سیاف از رهبران مجاهدین در سخنرانی خود در خیمه لویه جرگه گفت: «ما را می گویند جنایتکاران جنگی، ما را می گویند ناقض حقوق بشر. برای اولین بار مخالف غیرمسلح را در این خاک کی کشت؟ کشتارگاه هایی که توسط بلدوزرها تپه ها از آن جور شد، این را کی کرده، این را مجاهدین کرده؟»

«اعلامیه ملاعمر در کابل نوشته می‌شود»

برخی از سران مجاهدین که در حکومت وحدت ملی به مقامی نرسیده اند، حالا صداهای مخالفت بلند کرده اند. محمد اسماعیل وزیر پیشین انرژی و آب بارها از سهم ندادن مجاهدین در قدرت انتقاد کرده است.

آقای سیاف در سخنرانی خود گفت که پس از این مجاهدین به صورت هماهنگ، موقف شان را اعلام خواهند کرد. او گفت مردم افغانستان به زودی شاهد اتحاد مجاهدین خواهند بود. سیاف گفت داعش نمی تواند در افغانستان جای پا داشته باشد زیرا مجاهدین آماده اند تا در برابر این گروه ایستادگی کنند. او داعش یا گروه "دولت اسلامی" را دشمن اسلام خواند و تاکید کرد که این گروه، نسخه تازه استخبارات منطقه به جای طالبان است.

سیاف هشدار داد که جاسوس ها عامل اصلی جنگ و بدبختی در افغانستان هستند. او گفت اسنادی دارد که نشان می دهد اعلامیه های ملا محمد رهبر طالبان در وزیر اکبر خان کابل نوشته می شود: «بیانیه هایی که به نام ملاعمر چاپ و پخش می شوند، به مناسبت های مختلف در همین کابل در وزیراکبر خان نوشته می شود. به لحاظ خدا ما سرحدات را قایم می کنیم، در حالی که در زیر ریش ما جاسوس نشسته و بیانیه ملاعمر را نوشته و پخش می کند.»

هشدار به تغییر استراتژی

رهبران مجاهدین نسبت به تغییر استراتژی حکومت افغانستان هشدار دادند. اخیراً حکومت وحدت ملی تلاش کرده تا مناسبات خود با پاکستان را نزدیک کند و از این طریق به صلح دست یابد. برای نخستین بار چند تن از افسران افغان برای آموزش های نظامی به پاکستان فرستاده شدند.

این در حالی است که دو کشور در سیزده سال گذشته روابط پرتنشی داشته و حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان تقاضای پاکستان برای آموزش افسران افغان در آن کشور را رد کرده بود.

بسم الله محمدی، وزیر دفاع پیشین افغانستان و از فرماندهان سابق مجاهدین در سخنرانی خود گفت: «ما صمیمانه خواهان صلح و ثبات هستیم. ما صلح عادلانه و با عزت می خواهیم نه صلح ذلیلانه به قیمت از دست دادن عزت خود و دست آوردهای سیزده ساله در عرصه های حکومت داری، حقوق بشر، آزادی بیان و مردم سالاری.»

از خروج شوروی تا خروج ناتو

خروج نیروهای شوروی، افغانستان را از یک جنگ وارد جنگ دیگری کرد. نظام حکومت از هم پاشید، اردو و پولیس ازبین رفت و جنگ قومی، زندگی را بر مردم افغانستان تلخ کرد.

تحلیلگران می گویند افغان ها در حال حاضر همان نگرانی را دارند که 26 سال پیش داشتند، یعنی سقوط افغانستان به هرج و مرج و آغاز دوباره جنگ های داخلی.

نیروهای ناتو ماموریت رزمی خود را پایان داده اند و قرار است نیروهای باقی مانده برای آموزش نیروهای افغانستان نیز تا دو سال دیگر این کشور را ترک کنند. آگاهان مسایل سیاسی می گویند اگر افغانستان بار دیگر فراموش شود، فاجعه ای که با خروج شوروی رخ داد، یک بار دیگر تکرار خواهد شد.

شاه حسین مرتضوی، روزنامه نگار در کابل می گوید، امنیت هنوز آسیب پذیر است، داعش در کنار طالبان قد بلند کرده و اختلاف قومی همچنان به قوت خود باقی است و در صورتی که افغانستان حمایت جهان را نداشته باشد، بار دیگر شاهد بحران دیگر خواهد شد.

این روزنامه نگار می افزاید: «کمپ های بزرگ نیروهای امریکایی وقتی خالی می شوند که نیروهای امنیتی توانایی پر کردن این ظرفیت ها را ندارد. تهدیدات به صورت جدی وجود دارد، طالبان به قوت خود باقی است و داعش نیز در حال ظهور است، در کنار این گروه ها، شانزده گروه تروریستی در حال عبور و مرور به سوی آسیای میانه هستند.»

در همین حال امیدواری هایی نیز وجود دارد. افغانستان با امریکا و ناتو موافقتنامه همکاری های امنیتی امضا کرده که براساس آن حمایت های مالی از این کشور ادامه خواهد یافت و ناتو ماموریت "حمایت قاطع" خود را آغاز کرده است.