قدیمی ترین حزب سیاسی آلمان این روزها با بزرگترین چالش وجودی مواجه است. حدود ۶۰۰ عضو ارشد حزب سوسیال دموکرات (اس پی دی) از ایالت های مختلف، امروز یکشنبه در شهر بن آلمان جمع شدند تا تصمیم بگیرند که آیا این حزب باید وارد مذاکرات رسمی برای تشکیل حکومت با دو حزب محافظه کار دموکرات مسیحی (سی دی یو) و سوسیال مسیحی (سی اس یو) شود یا خیر.

زیگمار گابریل، رهبر پیشین حزب سوسیال دموکرات و وزیر خارجه فعلی آلمان روز چهارشنبه به روزنامه "بیلد" گفت: «اغراق آمیز نیست اگر بگویم جهان روز یکشنبه به شهر بن چشم می دوزد». در همین حال، مارتین شولتس جانشین او و رهبر حزب، با سخنش وضعیت سیاسی را دراماتیک تر ترسیم کرده است. او گفته است که "یک تغییر تاریخی در سیاست اروپا در حال وقوع است".

صدراعظم انگلا مرکل نیز در خانه خود در برلین از طریق تلویزیون نشست امروز را نظاره خواهد کرد. هرچند تصمیم امروز نمایندگان ایالتی حزب سوسیال دموکرات تصمیم نهایی نیست، چرا که ۴۴۰ هزار عضو این حزب نیز باید رای بدهند، با آن هم، آنچه در بن رخ می دهد مسیر اصلی حرکت این حزب را نشان خواهد داد.

اگر جواب حزب سوسیال دموکرات منفی باشد، برای خانم مرکل فقط دو گزینه باقی می ماند که هیچ کدام به مذاق او خوش نیست: یا باید حکومت اقلیت تشکیل دهد یا این که انتخابات جدید اعلام کند.

حزب در وضعیت بحران

حزب سوسیال دموکرات در شرایطی کمتر از وضعیت خطر قرار ندارد. این حزب چپ میانه سال هاست که با بحران مواجه است، اما حالا این بحران بیشتر نمایان شده است. طی هفته گذشته، میزان محبوبیت این حزب در یک نظرسنجی به ۱۸.۵ درصد کاهش یافت که نسبت به زمان انتخابات در ماه سپتمبر دو درصد پایین تر است.

مارتین شولتس که یک سال است رهبری حزب را به عهده دارد، پیش از این اعتراف کرده که ممکن است او افرادی زیادی را در حزب با خودش همنوا نداشته باشد. اندریا ناهلس، رهبر فراکسیون پارلمانی سوسیال دموکرات ها هفته گذشته در یک برنامه تلویزیونی برآورد کرد که تقریبا یک سوم نمایندگان ایالتی حزب هنوز "بی تصمیم" هستند. برخی دیگر، مانند نمایندگی حزب در برلین به صراحت گفته است که جوابش "منفی" است.

ناهلس و دیگر نمایندگان سرشناس حزب مانند گابریل به شدت از پیشنویس ۲۸ صفحه ای سیاست حزب با احزاب محافظه کار حمایت می کنند. احتمالا این سند، نسخه خام مذاکرات برای حکومت ائتلافی باشد.

موضوعات در خطر

اما در سوی دیگر، رهبر شاخه جوانان حزب سوسیال دموکرات موسوم به "سوسیالیست های جوان"، کوین کوهنرت قرار دارد. این جوان ۲۸ ساله و دانشجوی علوم سیاسی نیز قرار است امروز یکشنبه به سخنرانی بپردازد.

کوهنرت همانند بسیاری از اعضای عادی حزب سوسیال دموکرات به این باور است که تشکیل مجدد حکومت ائتلافی و حمایت از مرکل محافظه کار به معنای مرگ حزب است.

مخالفت پر سر و صدای کوهنرت جوان با تشکیل ائتلاف، باعث شهرت او طی هفته گذشته در رسانه ها شد. او پنجشنبه شب در یک برنامه سیاسی در تلویزیون آلمانی "زد دی اف" گفت: «ما نمی توانیم اشتباهات خود را تکرار کنیم». او همانند بسیاری از سوسیال دموکرات ها می گوید که ائتلاف طولانی مدت با محافظه کاران سبب آشفتگی این حزب شده است.

مذاکرات ابتدایی ائتلاف نشان داده است که شاخه چپ حزب سوسیال دموکرات کمی بیشتر به چپ گراییده است. به عنوان مثال درخواست سوسیال دموکرات ها برای افزایش مالیات بر درآمد از ۴۲ به ۴۵ درصد با مخالفت محافظه کاران قرار گرفت.

حزب سوسیال دموکرات جدید؟

مارتین شولتس روز جمعه در یک پیام بلندبالا در فیسبوک نوشته است: هزینه بیمه صحی بار دیگر باید به طور برابر بین کارگر و کارفرما تقسیم شود، حکومت های ایالتی باید بتوانند هزینه بازسازی مکاتب را بپردازند و برنامه ای برای اسکان اجتماعی روی دست گرفته شود.

یقینا برخی تحلیل ها نشان می دهند که سوسیال دموکرات ها به برخی از توافقات مورد علاقه خود در مذاکرات ابتدایی با محافظه کاران رسیده اند. خبرگزاری "دی پی ای" به نسخه "دستنویس" سوسیال دموکرات ها درباره برنامه تقاعدی دست یافته است که در آن گفته شده باید حقوق تقاعدی اولیه از سوی دولت برای افراد کم درآمد در نظر گرفته شود.

مشابه به این مسئله، سرمایه گذاری در بخش زیرساخت های اجتماعی در نسخه ابتدایی گفتگوهای ائتلاف، تاثیرگذاری قابل توجه سوسیال دموکرات ها را نشان می دهد. به عنوان مثال دو میلیارد یورو برای اسکان اجتماعی، دو میلیارد یورو برای تامین مکاتب و ۳.۵ میلیارد یوروی برای کودکستان ها در نظر گرفته شده است.

اما با وجود موفقیت هایی که در حکومت ائتلافی گذشته به دست آمده (به عنوان مثال تعیین درآمد پایه)، رهبران سوسیال دموکرات کوشش می کنند تا این دستاوردها را به عنوان نتایج نهایی به هواداران خود بفروشند.

اما حالا بیش از همه، مسئله اعتبار مشکلی برای رهبر حزب سوسیال دموکرات است. شامگاه روز انتخابات، شولتس که بازنده بود، اعلام کرد که حزب او یقینا به جایگاه اپوزیسیون باز می گردد؛ این نکته در سطح جهانی و برای اعضای حزب، تنها گزینه واقعی بود.

آن زمان این حس القا می شد که گویا حزب سوسیال دموکرات در نتیجه ائتلاف طولانی با حزب میانه خانم مرکل هویتش را از دست داده است و برای بازیابی خود نیاز دارد تا از حکومت بیرون شود.

اما شکست مذاکرات ائتلافی موسوم با "جامائیکا" در ماه نوامبر، شولتس را در برابر تصمیم دشواری قرار داد. حالا سوسیالیست های جوان درباره سقوط این حزب مدام هشدار می دهند.

بن نایت/ ع. ح