نتایج یک سروی که توسط اداره مرکزی احصائیه و وزارت صحت عامه تهیه شده، نشان میدهد که مرگ و میر مادران هنوز بلند است. با وجود این، مقامها در وزارت صحت عامه گفتند که تلاشها برای کاهش مرگ و میر کودکان موثرتر بوده است.
اعلانات بازرگانی
نتایج اولین سروی صحت و دموگرافی افغانستان که در سال ۱۳۹۴ خورشیدی آغاز شده بود، روز چهارشنبه اعلام شد. این سروی توسط اداره احصائیه مرکزی و وزارت صحت عامه با حمایت مالی ایالات متحده امریکا انجام شده است. بیش از ۲۴ هزار خانواده در این مصاحبه شرکت کرده و به سوالات آن پاسخ گفتهاند.
فیروزالدین فیروز، وزیر صحت عامه افغانستان روز چهارشنبه هنگام معرفی نتایج این تحقیق گفت: «بیشتر از ۶۰ درصد مردم افغانستان به خدمات ابتدایی صحی دسترسی دارند. در سالی که ما پیشرو داریم قرار است بیش از ۳۰۰ مرکز صحی دیگر نیز بسازیم تا دسترسی مردم به خدمات صحی را به ۷۵ درصد برسانیم.»
روشهای جلوگیری از بارداری
مسئولان وزارت صحت عامه گفتند که ۵۹ در صد زنان افغان، مراقبتهای قبل از ولایدت را دریافت کرده اند که از این جمله ۳۱ در صد به داکتر و ۲۸ در صد دیگر نزد قابله مراجعه کرده اند.
براساس این سروی در حال حاضر نزدیک به ۵۰ فیصد ولادتها در کلینیکها و مراکز صحی انجام میشود. سروی حاکی از آن است که تسهیلات صحی برای ولادت زنان در شهرها بیشتر است؛ اما در روستاهای دوردست مردم کمتر به این خدمات دسترسی دارند.
تصویر: هزاران نفر در افغانستان به دلیل فقر نابینا میمانند
شمار نابینایان در افغانستان دقیق نیست، اما گفته می شود که ۳۰۰ هزار تن از مجموع نابینایان در افغانستان قابل درمان هستند. بر اساس برنامه سازمان جهانی صحت تا چهار سال دیگر تمام نابینایان قابل درمان باید ببینند.
عکس: Farooq Naeem/AFP/Getty Images
آمار بالا
عوامل مختلف باعث شده اند که بیش از ۴۵۰ هزار تن در افغانستان نابینا شوند. شمار داکتران متخصص چشم در افغانستان کم است. در برخی از ولایات دوردست حتی داکتری وجود ندارد.
عکس: Farooq Naeem/AFP/Getty Images
قابل درمان
داکتر مرتضی فرهمند یکی از متخصصان چشم که برای شرکت در اجلاس "روز جهانی بینایی" به امریکا رفته، به دویچه له گفت که حدود ۳۰۰ هزار تن از نابینایان در افغانستان می توانستند با عوامل پیشگیرانه از نابینایی نجات یابند و قابل درمان هستند.
عکس: DW/L. Wright
قبل از درمان
داکتر فرهمند این زن روستایی را در کلینیکش با هزینه خودش عمل کرد. او بعد از زایمان دچار بیماری پرده چشم شده بود؛ بیماری ای که به گفته داکتر فرهمند، اکثر نابینایان افغان با آن مبتلا هستند و عمل جراحی می تواند دوباره بینایی آنان را برگرداند. این زن کودکش را برای چند سال ندیده بود.
عکس: M. Farahmand
بعد از درمان
داکتر فرهمند می گوید در صورتی که نابینایان مبتلا به پرده چشم در افغانستان توانایی پرداخت هزینه ای کمتر از ۱۰۰ دالر را داشته باشند، درمان آنان در مراکز درمانی داخل کشور ممکن است، اما اکثر آنان به خاطر فقر نابینا مانده اند. وی در امریکا تلاش می کند تا بتواند توجه جامعه جهانی را به این مشکل جلب کند تا لبخند های بیشتری به لب نابینایان افغان بیاورد؛ مثل لبخند این مادر بعد از دیدن کودکش.
عکس: M. Farahmand
رفتن به خارج
به خاطر کمبود کلینیک های تخصصی چشم و متخصصان طب چشم، شمار زیادی از بیمارانی که در افغانستان توانایی مالی دارند برای درمان به خارج از افغانستان سفر می کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/B. Kubisch
طرح تقریبا ناکام
براساس پلان طرح شده سازمان جهانی صحت در سال ۲۰۰۰، تا سال ۲۰۲۰ باید تمام نابینایان قابل درمان بتوانند بینایی شان را به دست آورند. در افغانستان چنین هدفی در چهار سال آینده دست نیافتنی به نظر می رسد.
عکس: picture-alliance/dpa/McPHOTOs
کمبود آگاهی
بسیاری از مردم در افغانستان در مورد صحت چشم و بینایی اطلاعاتی ندارند. داکتر فرهمند عضو سابق شفاخانه چشم مزار شریف می گوید که در این زمینه باید کارهای بینادی صورت گیرد.
عکس: Fotolia/Jürgen Fälchle
سنجش بینایی
بسیاری از مردم در افغانستان حتی در مورد سطح بینایی شان آگاهی ندارند. سنجش بینایی یکی از مواردی است که می تواند به تشخیص بیماری های چشمی و درمان هرچه زودتر آن کمک کند؛ اما در این کشور خیلی ها حتی هزینه سنجش بینایی شان را هم ندارند.
عکس: Colourbox
8 عکس1 | 8
از جملۀ زنان باردار، در سال ۱۳۹۴ خورشیدی، ۱۷ فیصد توسط داکتران و ۳۳ فیصد دیگر توسط قابلهها ولادت داده شده اند؛ اما هنوز هم ۱۵ فیصد ولادتها به کمک دایههای محلی صورت میگیرد.
در این سروی روشهای تنظیم خانواده نیز مشخص شده است. داکتر عطاالله سیدزی، رئیس عمومی ارزیابی خدمات صحی وزارت صحت عامه افغانستان در این کنفرانس گفت: «از میتودهای تنظیم خانواده ۲۳ فیصد استفاده میکنند. ۲۰ فیصد از میتودهای پیشرفتهتر استفاده میکنند؛ اما استفاده از تابلیت و پیچکاری بیشتر است.»
بر اساس این سروی، تابلیت، زرق و کاندوم از جمله میتودهای هستند که در بین استفادهکنندگان برای تنظیم خانواده بیشتر در افغانستان مروج است.
موانع خدمات صحی
تصویر: 10 رهنمود برای کم کردن چربی بدن
به گفته سازمان صحی جهان 2.3 میلیارد انسان در نتیجه صرف غذاهای غیر صحی و ورزش ناکافی دچار چاقی و اضافه وزنی اند. ما در این آلبوم عکس 10 روش را برای کم ساختن چربی و وزن بدن معرفی می کنیم.
عکس: Fotolia/PeJo
خودداری از رژیم غذایی شدید
رژیم غذایی شدید وزن بدن را به سرعت پایین می آورند، اما بسیاری آن ها شامل کم ساختن آب و کتله عضلات می باشند. اندک چربی هایی که پایین می آیند، پس از آنکه شما به رژیم پایان دادید، دوباره در بدن جمع می شوند. رژیم هایی که با سرعت وزن را سقوط می دهند، دارای عوارض جانبی مانند سردردی، دلبدی و مشکلات تنفسی نیز می باشند. راه حل دوامدار این است که در عادات غذایی اصلاحات کامل ایجاد گردد.
عکس: Colourbox
خوراکه های لاغرکننده
آنهایی که مصمم اند وزن شان را پس از اندکی پایین آمدن نگهدارند، روزانه باید بیشتر میوه و سبزی جات استفاده کنند. انواع مختلف این خوراکه باب دارای منرال ها و ویتامین ها بوده و مقدار زیاد آب دارند و میزان کالوری آن بسیار کم است. شما باید مقدار زیاد آب بنوشید تا قدرت هضم کردن تان را افزایش بدهد. عین فواید در مورد غذا های مصاله دار حقیقت دارد.
عکس: Colourbox
غذاهای کالوری دار ترکیبی خوب نیستند
بدترین غذاها، تنها چرب نیستند بلکه همچنان متشکل از کاربوهایدریت های بسیار، غذاهایی که زود پخته می شوند و همه آن غذاهایی می باشند که در سوپرمارکیت ها مقدار زیاد شکر و یا قند میوه دارند. البته نوشیدنی های شیرین را همراه با غذاهایی که با سرعت پخته می شوند فراموش نکیند. علاوه بر آن، از صرف الکول خودداری کنید، زیرا دو برابر پروتین و شکر کالوری دارد.
عکس: Colourbox
عادت های غذایی تان را تغییر دهید
برای کمک در رژیم غذایی چندین گام وجود دارد. در یک روز سه بار به طور منظم غذا صرف کنید. بهتر آن است که صبحانه قوی ترین آن باشد. هر قدر که شما آهسته تر نان بخورید، همان قدر بیشتر شما احساس سیری می کنید. پیش از آن که 100 درصد احساس سیری داشته باشید، از خوردن دست بکشید. از بشقاب های کوچک غذا خوری استفاده کنید، چون این احساس را به شما می دهد که به اندازه کافی غذا خورده اید.
عکس: Colourbox
ورزش
تمرین بدنی و ورزش برای کم ساختن وزن، ارزش حیاتی دارند. فعالیت های ورزشی مصرف انرژی مان را افزایش می دهند و چربی ها را می سوزانند. قدم زدن برای کم ساختن وزن و ورزش های ایروبیک در آب، گزینه های عالی برای شروع می باشند، زیرا وزن نخاع و مفاصل شما را برمی دارند. پس از آن شما می توانید به ورزش های دیگر مانند دویدن، بایسکل سواری و شنا بپردازید.
عکس: Colourbox
به قدر کافی بخوابید
خواب خراب، شما را برای روز بعدش گرسنه تر می سازد. استراحت کردن کمتر منجر به سوء وظایف هورمون ها می شود و به میل شدید و ناگهانی برای غذا می انجامد، در حالی که نرخ میتابولیسم شما تنزل می کند چونکه شما بیشتر می خورید. سطح لپتین شما افزایش می یابد و احساس سیری تان کمتر می گردد، زیرا هورمون های تولید کننده اشتها مانند گرلین و اوریکسین افزایش می یابند. بنابراین، برای کاهش وزن به قدر کافی بخوابید.
عکس: Colourbox
حمام سرد
سردی عملیه احتراق در بدن را تنبیه کرده و به از دست دادن وزن کمک می کند. به خصوص آب سرد میتابولیسم ما را با فعال گردانیدن چربی نصواری در ران و عقب لگن خاصره تقویت می کند. درجه حرارات باید از 20 درجه سانتی گراد شروع شده و در نهایت به 15 درجه سانتی گراد پایین آورده شود. گرفتن یک حمام سرد برای 15 دقیقه در تمام طول روز به شما کمک می کند.
عکس: Colourbox
عضلات تان را تقویت کنید
عضلات حدود 40 درصد وزن بدن شما را تشکیل می دهند و حتا بدون فعالیت سه چند بیشتر از نسج چربی در روز کالوری به مصرف می رساند. عضلات شب و روز کالوری مصرف می کنند و بزرگترین کشنده چربی اند. عضلات تربیت شده در احتراق انرژی بیشتر از عضلات تربیت نشده موثر می باشند. هرقدر کتله عضلات زیاد و بزرگ باشد، همانقدر قدرت سوختاندن انرژی و چربی بیشتر می باشد.
عکس: Colourbox
اضطراب را کاهش دهید
اضطراب از جمله عوامل بسیار مهم روانی است که سبب افزایش وزن می گردد. از این رو بهبود یافتن از اضطراب مفید است. هورمون های اضطراب نقش بزرگی در گرسنگی و رفتار ما به هنگام خوردن بازی می کند و می تواند منجر به افزایش کنترول ناپذیر اشتها گردد. حتا در صورتی که وجود ضرورت به غذا نداشته باشد. زندگی بدون اضطراب از جمله بهترین عوامل مجادله با افزایش وزن می باشد.
عکس: Colourbox
گرسنه به خرید نروید
هرگاه کسی گرسنه به خرید برود، اقلامی را که در لیست رژیم غذایی جای ندارند در سبد خرید خواهد گذاشت. بهتر است تا خرید کردن را بعد از صرف غذا انجام دهید. با شکم سیر کمتر احتمال دارد تا شما وسوسه نمایش اقلام بی شمار شوید.
عکس: Colourbox
10 عکس1 | 10
در همین حال مقامها در وزارت صحت عامه میگویند که بهبود وضعیت صحی به همکاری سکتورهای مختلف دولتی مربوط است. آقای فیروز گفت در بسیاری موارد خانوادههای روستایی مانع دسترسی زنان به مراکز صحی میشوند و این خود سبب میشود تا دسترسی به صحت محدودتر شود: «ما مراکز صحی ایجاد می کنیم و قابلهها را توظیف مینماییم؛ اما وقتی یک مادر را اجازه ندهند که از مراکز صحی استفاده کند، مراکز صحی ما چه فایدهای خواهد داشت؟»
وزیر صحت عامه افغانستان افزود که ازدواجهای زیر سن و پیش از وقت هنوز از زنان افغانستان قربانی میگیرد و یکی از بزرگترین دلایل ادامه مرگ و میر مادران است: «سروی نشان میدهد که بیش از ۵۲ درصد زنان با خشونت مواجه اند. مشکل دیگر ازدواج قبل از وقت است، در بیشتر موارد دختران پیش از ۱۵ سالگی ازدواج میکنند که منجر به مرگ و میر مادران میشود. ولادتهای پیهم نیز یک مشکل کلان است و اینها فکتورهایی اند که سبب افزایش مرگ و میر مادران میشود.»
در این سروی رقم دقیق مرگ و میر مادران مشخص نشده است؛ اما براساس ارقام سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ میلادی، میزان مرگ و میر مادران به صورت اوسط در هر صد هزار ولادت، حدود ۱۳۰۰ تن بیان شده است. در این سروی، ۴۷ فیصد خانمها گفته اند که میتوانند به داکتر مراجعه کنند.
سروی حاکی از آن است که از هر هزار طفل، ۲۲ نوزاد هنگام ولادت جان میدهند و ۵۵ طفل دیگر پیش از پنج سالگی میمیرند.
آگاهی از ایدز شاخصی دیگر در سروی صحت و دموگرافی افغانستان در سال گذشته خورشیدی بوده است. به گفته مقامات وزارت صحت افغانستان، در مجموع ۲۴ در صد زنان و ۵۸ در صد مردان، در مورد بیماری ایدز معلومات دارند.
براساس این سروی در مناطق شهری، زنان ۳۹ فیصد بیماری ایدز را میشناسند و ۷۳ فیصد مردان از این بیماری آگاهی دارند در حالیکه این رقم در مناطق دهاتی به ترتیب ۱۹ فیصد و ۵۴ فیصد میباشد.»
ضررهای استفاده از قند یا شکر
شکر بسیار شیرین و خوشمزه است، اما متاسفانه صحی نیست. مصرف جهانی شکر به صورت چشمگیری رو به افزایش است و در موازات آن مشکلات صحی نیز بیشتر میشوند. چند واقعیت راجع به شکر که البته دوست نداریم بدانیم!
عکس: bit24 - Fotolia
شکر چاق کننده است
شکر از دو تا پنج برابر بیشتر از نشایسته در بدن چربی تولید میکند. به این مفهوم که ما با خوردن شکر دقیقاً حجرههای چربی را تقویت میکنیم. علاوه بر آن، ماده قندی در جگر نیز وارد عملیه میتابولیزم شده و احتمال ایجاد چربی جگر را افزایش میدهد. در نهایت شکر باعث مقاومت انسولین و دیابت نوع ۲ خواهد شد.
عکس: Colourbox
شکر میتواند اعتیادآور باشد
دست کم مغز افرادی که اضافه وزن دارند در برابر شکر مانند الکهول و دیگر مواد اعتیاد آور عکس العمل نشان میدهد. خود تان آزمایش کنید: برای ده روز از نوشیدنیها و خوردنیهای دارای شکر استفاده نکنید. اگر یک تا دو روز دچار سردردی و کج خلقی شدید و یا اشتهای تان به خوردنیها و نوشیدنیهای شیرین زیاد شد، بفهمید که این نشانه اعتیاد به شکر است.
عکس: Colourbox
شکر فلورای روده را نابود میکند
فلورای صحتمند روده را در عملیه هضم کمک کرده و جهاز هاضمه را در مقابل باکتریهای مضر حفاظت میکند. به هر اندازه که شکر زیاد به رودهها برسد، به همان اندازه باکتریهای مضر در روده بیشتر میشوند. پارازیتها عاشق شکر هستند. شکر همچنین انسداد و اسهال را نیز تشدید میکند.
عکس: Colourbox
شکر سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند
خوردن زیاد شکر سیستم ایمنی بدن را در مبارزه با عوامل امراض ضعیف میکند. اندکی بعد از خوردن یا نوشیدن شکر، سیستم ایمنی بدن 40 درصد ضعیف میشود. گذشته از این، شکر ویتامین سی را از بدن میگیرد، ویتامینی را که حجرههای سفید خون برای مبارزه با باکتریها به آن نیاز دارد. شکر همچنین احتمال عفونت را در بدن زیاد میکند.
عکس: picture-alliance/dpa
شکر خطر ابتلا به سرطان را بالا میبرد
حجرههای تومور برای تزاید و تکثر خود به شکر زیاد نیاز دارند. یک تیم بین المللی دانشمندان در مکتب طبی هاروارد زیر رهبری پروفیسور لوس کانتلی راجع به این تحقیق میکند که شکر چه نقشی در شکل گیری حجرات سرطان خواهد داشت. او احتمال میدهد که در بسیاری موارد، استفاده زیاد شکر باعث سرطان میشود. او توصیه میکند که مصرف شکر تا حد ممکن کم شود.
عکس: Colourbox
شکر باعث پیری زودرس میشود
دلیل این که شکر باعث پیری زودرس میشود، در گلیکاسیون یا واکنش انزایمی قندها با پروتئینها نهفته است. دلیل آن چسپیدن مالیکولهای شکر در رشتههای کلاژن پروتئین است که باعث سخت شدن بافتهای این حجرات میگردد. در نتیجه رشتههای کلاژن شکل طبیعی خود را از دست میدهند.
عکس: Colourbox
شکر انسان را خشن میکند
آنهایی که بیش از اندازه شکر میخورند گرایش زیاد به رفتارهای تهاجمی دارند. مشخص شده است که شکر در اختلال وکم توجهی در اطفال نیز تاثیر دارد. یعنی وقتی یک کودک خیلی زیاد شکر بگیرد، ممکن است نتواند به خوبی تمرکز کند.
عکس: Colourbox
شکر خطر ابتلا به آلزایمر را نیز بالا میبرد
تحقیقات نشان میدهند که استفاده زیاد شکر خطر ابتلا به آلزایمر را نیز بالا میبرد. یک تحقیق در سال ۲۰۱۳ نشان داد که مقاومت به انسولین و بالا بودن قند خون خطر ابتلا به امراضی مانند آلزایمر را بیشتر میکند.