دو سال حاکمیت طالبان بر افغانستان برای جامعه رسانه‌ای این کشور سال‌های سخت و طاقت‌فرسا بوده است. موسسه «نی» وضعیت کنونی حاکم بر رسانه‌ها را «خفه ساختن آزادی بیان» عنوان کرده است.

برعلاوه محدودیت‌های گسترده‌ای که بر فعالیت خبرنگاران و رسانه‌ها وضع شده است، بازداشت خبرنگاران جریان دارد. موسسه «نی، حمایت‌کننده رسانه‌های آزاد افغانستان» از بازداشت هشت خبرنگار در دو هفته اخیر خبر داده است.

بیشتر بخوانید: طالبان نشر صدای زنان را در رسانه‌های محلی هلمند منع کردند

بر بنیاد آمار این موسسه غیردولتی، تنها روز یک‌شنبه طالبان سه خبرنگار محلی را در ولایت قندهار بازداشت کردند که علت بازداشت آنان تاکنون روشن نیست.

افزایش خشونت‌ها در برابر خبرنگاران

مرکز خبرنگاران افغانستان روز دوشنبه به مناسبت دو سالگی حاکمیت طالبان گزارش تازه‌‌ای را در باره وضعیت آزادی رسانه‌ها در جریان این دو سال نشر کرده است که نشان‌دهنده افزایش رویداد‌های نقض حقوق خبرنگاران و رسانه‌ها و تشدید سرکوب رسانه‌های آزاد می‌باشد.

اینستاگرام دویچه وله دری را دنبال کنید

مرکز خبرنگاران افغانستان از زمان تسلط طالبان بر افغانستان تاکنون ۳۶۶ مورد خشونت و رویداد نقض حقوق خبرنگاران و آزادی رسانه‌ها را ثبت کرده است.

بیشتر بخوانید: افراد طالبان چرا به اداره تلویزیون تمدن هجوم بردند؟

به گفته این مرکز، این رویدادها شامل سه مورد جان باختن کارمندان رسانه‌ای، ۲۳ مورد زخم برداشتن خبرنگاران و ۱۷۶ مورد بازداشت موقت و درازمدت بوده است.

گزارش می‌افزاید که نه تن از خبرنگاران از ماه‌ها به اینسو در زندان‌های طالبان به سر می‌بروند.  افزون بر این، ۱۳۹ مورد تهدید و ۲۵ مورد خشونت فزیکی و لت و کوب خبرنگاران نیز ثبت شده است.

گزارش علاوه می‌کند که به جز یک مورد وقوع انفجار در گردهمایی خبرنگاران در مزار شریف، اکثر رویدادهای خشونت‌بار از سوی طالبان به ویژه ریاست استخبارات این گروه انجام شده است.

بیشتر بخوانید: افغانستان: ۲۶۰ رویداد نقض آزادی بیان در سال ۲۰۲۲ ثبت شد

براساس گزارش دو ساله مرکز خبرنگاران افغانستان، طالبان تا اکنون دست‌کم شش دستورالعمل ویژه و یا مرتبط با رسانه‌هارا بدون هیچ گونه نظرخواهی از خبرنگاران وضع کرده اند.

لیست طولانی محدودیت‌های طالبان بر رسانه‌ها

طالبان محدودیت‌های وضع شده بر رسانه‌ها را کمتر از طریق اعلامیه‌های رسمی ابراز داشته اند، بلکه عمدتاَ این محدودیت‌ها از طریق مکتوب و یا به حیث دستورالعمل مستقیماَ به خود رسانه‌ها ابلاغ می‌کنند.

 

مرکز خبرنگاران افغانستان محدودیت‌های وضع شده از سوی طالبان در دو سال اخیر را چنین فهرست کرده است:

• ضرورت هماهنگی با ادارات طالبان قبل از نشر گزارش‌ها، برنامه‌ها، اعلان‌ها و پیام‌های با محتوای سیاسی و امنیتی،

•  ممنوع شدن مصاحبه رسانه‌ها با شخصیت‌های مخالف طالبان،

• ممنوع شدن نقش‌آفرینی زنان در نمایشنامه‌های تلویزیونی،

• قطع شدن نشرات برنامه‌های رسانه‌های بین‌المللی از طریق رسانه‌های داخلی،

• ممنوع شدن نشر فلم و سریال‌ها حتی با محتوای دینی،

• حجاب اجباری غیرمتعارف و لزوم پوشش صورت خبرنگاران و گویندگان زن،

• ممنوع شدن مصاحبه زنان با مردان و ممنوع شدن حضور مردان و زنان در یک برنامه مشترک رسانه‌ای،

•  و ممنوع شدن هرگونه انتقاد از مسئولان اداره طالبان

 در بخشی از این گزارش آمده است: «اجرای این دستورالعمل‌ها که توام با اعمال فشار، تهدید، ترسانیدن و حتی بازداشت گسترده خبرنگاران است، خودسانسوری را به اوج رسانده و عملاَ رسانه‌های آزاد را به سوی سقوط سوق داده است.»

یوتیوب دویچه وله دری را ببینید

توقف فعالیت رسانه‌ها

توقف فعالیت رسانه‌ها بر مشکلات خبرنگاران در افغانستان افزوده است.بر بنیاد گزارش این نهاد حامی خبرنگاران، در دوسال گذشته فعالیت بیش از نیمی از ۶۰۰ رسانه فعال در افغانستان به دلیل محدودیت‌های روز افزون متوقف گردیده است، و صدها خبرنگار و کارمند رسانه‌ای به ویژه زنان خبرنگار بیکار شده و یا این کشور را ترک کرده اند که این روند همچنان ادامه دارد.

طالبان در باره گزارش‌های نشر شده در مورد وضعیت خبرنگاران افغانستان ابراز نظری نکرده اند، اما در گذشته انتقادها از محدود ساختن آزادی بیان را رد کرده اند.