دویچه وله: مناسبات بین مثلث منطقه یی پاکستان- افغانستان - هند، در سال های اخیر طبق مراد سه کشور نبوده است. اما اکنون دیده می شود که فرمانده اردوی پاکستان از کابل دیدار می کند و سکرتر (معین سیاسی) وزارت امور خارجه هند به اسلام آباد می آید. آیا این آغاز یک دوران همکاری قابل اعتماد است؟

حسن جاوید: تغییراتی که هم در منطقه و هم بین پاکستان، افغانستان و هند به وجود آمده است، دارای تاثیرات گسترده می باشند. گفتگوها بین معینان وزارت خارجه هند و پاکستان مدت های طولانی صورت نگرفته بود. اما این مباحثات می بایست به مثابه بهترین راه برای تامین صلح و امنیت منطقه یی صورت گیرد. پاکستان و هند باید به سوی آینده بنگرند. علاوه بر این، ما آرزومندیم که هیچ کشور آسیای جنوبی برای تامین سرکردگی (هژمونی) تلاش کند، زیرا مشکل به وجود می آورد.

دویچه وله: آیا به نظر شما آخرین بازدید معین سیاسی وزارت خارجه هند از پاکستان یک علامت مثبت از جانب دهلی جدید است؟

حسن جاوید: به نظر من این بازدید باید بسیار پیشتر صورت می گرفت. وقتی که تماس ها در ماه آگست سال گذشته به تعلیق در آورده شد، اوقات گرانبهای زیادی ضایع شدند. هنگامی که نواز شریف نخست وزیر پاکستان در مراسم تحلیف نارندرا مودی در هند شرکت کرد، این یک افاده حسن نیت از جانب اسلام آباد به رهبری سیاسی جدید هند بود.

علاوه بر این، نخست وزیر نواز شریف اراده اش را برای بهبود روابط دوجانبه، به ویژه برای آنکه دو کشور می کوشند اجندای رشد اقتصادی شان را تقویت کنند، به نمایش گذاشت.

دویچه وله: شما کدام زمینه ها را برای همکاری با هند می توانید تشخیص کنید؟

حسن جاوید: زمینه های بی انتها وجود دارند. هرگاه رهبری و مردم هند دست دوستی به سوی پاکستان دراز کنند، رهبری و مردم ما نیز دست شان را دراز خواهند کرد. ما در برابر دوستی با دوستی واکنش نشان می دهیم. برای رسیدن به این هدف، مهم است که همه مسائل بین دو همسایه حل شوند.

دویچه وله: تحلیلگران معتقد اند که اختلاف بین حکومت نواز شریف و اردوی پاکستان در ارتباط به مذاکرات با هندوستان وجود دارد. آیا اردوی پاکستان واقعاً از گفتگوهای صلح با دهلی جدید حمایت می کند؟

حسن جاوید: نه تنها اردوی پاکستان، بلکه همچنان حکومت، رهبران سیاسی، احزاب سیاسی و ملت در کل جانبدار داشتن روابط خوب با هند اند. هیچ ستون قدرت در پاکستان مانعی در آن نمی بیند. اردوی پاکستان متوجه منافعی است که یک صلح پایدار منطقه یی برای آسیای جنوبی و به ویژه پاکستان بار می آورد. این نکته ای است که در آن همه ستون های قدرت موضع مشترک دارند.

دویچه وله: آیا هند و پاکستان می توانند کدام بهبودی در مناسبات شان بیاورند، بدون آنکه ابتدا مسأله کشمیر حل شود؟

حسن جاوید: مسأله جمو و کشمیر یک منازعه قدیمی است. چندین فیصله نامه ملل متحد وجود دارد که هند، پاکستان و جامعه بین المللی را متعهد به حل مشترک این مشکل می گرداند. ما در گذشته نیز چندین بار کوشیده ایم تا مسأله جمو و کشمیر را به کناری بگذاریم. اما چنین چیزی انجام نشده است، همچنان به دلیل اینکه منازعه تنها بین هند و پاکستان نیست.

مردم کشمیر نیز نقشی بازی می کنند. اکنون این مربوط به جامعه بین المللی است تا به وعده هایی که به مردم کشمیر داده است، احترام بگذارد. بدون حل این منازعه، هر تلاشی برای بهبود مناسبات بین اسلام آباد و دهلی جدید ناتمام خواهد ماند.

دویچه وله: با توجه به اوج گیری ناسیونالیسم هندو در هند و طرز برخوردش نسبت به اقلیت ها، آیا شما فکر می کنید که این امر موانع برای دهلی جدید در جهت مناسبات نزدیکتر با جمهوری اسلامی پاکستان ایجاد کند؟

حسن جاوید: مسایل در هند در جهت صحیح در حرکت نیست. 67 سال پیش هستی و هویت اساسی هند سکولار (غیر دینی) تعریف شده است. امروز در آنجا سکولاریسم از همه ساحات بیرون رانده می شود. از نگاه بین المللی در این مورد چیزی گفته نمی شود.

شاید جهان به هند به دلیل بزرگی اش به مثابه یک دولت و یا حجم مجموعی اقتصادش علاقه مند باشد. اما دستور کار ناسیونالیسم هندو به سود خود هندوستان نیست. پاکستان بعدتر مطرح می شود.

ناسیونالیسم هندو خطری برای هندوستان است. علاوه بر این، شعار آن ها که پاکستان به اصطلاح یک دولت ناکام می گردد، چیزی است که باید حذفش کنند.

دویچه وله: قانون مورد مناقشه توهین به مقدسات در پاکستان چیزی است که به عین سویه در درون و بیرون پاکستان مورد انتقاد قرار گرفته است. آیا امکان الغا و یا تعدیل این قانون وجود دارد تا سؤ استفاده از آن به ویژه علیه اقلیت ها متوقف ساخته شود؟

حسن جاوید: مسأله توهین به مقدسات در پاکستان یک مسأله نهایت مهم است. این قانون را پارلمان فدرال پاکستان با اکثریت دو سوم به تصویب رسانده است. هرگاه شما به مواردی توجه کنید که مردم از این قانون استفاده کرده اند، متهمان شامل مسلمانان زیادی نیز می باشد.

موارد متهم ساختن به توهین به مقدسات همیشه علیه مسیحیان و یا سایر اقلیت ها نیست. ما بیشترین تلاش های مان را به خرج می دهیم تا مانع سؤ استفاده از این قانون شویم. ما همچنان تخطی های بالقوه از این قانون را بررسی می کنیم، و مواردی را تحقیق می کنیم که افراد از این قانون برای منافع شخصی و یا حتا برای حل دشمنی های شخصی سؤ استفاده کرده اند.