زبینه متای، خبرنگار دویچه وله/ صدای آلمان در دیداری که از افغانستان داشت، سری هم به ولایت قندهار در جنوب افغانستان زده است. او در ولایت قندهار برعلاوه گفتگو با مردم، با احمد ولی کرزی دیدار کرده و راپورتاژی نوشته است.

ولی کرزی پس از بازگشت از امریکا به افغانستان در سال 2001، از روابط و نفوذ سیاسیاش برای مستحکم ساختن پایههای اقتصادی خویش استفاده کرد. در حالی که احمد ولی کرزی خود را یک پل رابط میان دولت و مردم قلمداد میکند، منتقداناش او را منفعت طلب و رشوه خوار مینامند. اما خارجیها از این برادر رییس جمهور به عنوان یک عامل سودمند در مبارزه علیه طالبان توصیف میکنند.

احمد ولی کرزی با اشتیاق عکسهای خانوادگیاش را، که دیوارهای سالون خود را با آن مزین ساخته است، به مهمانان نشان میدهد.

او با نگاه به عکسها، شرح میدهد: «این مرد در کنار رییس جمهور، من استم... این سال 1991 است... این رییس جمهور است، این من استم ... این برادر بزرگم است... برادر کوچکم که پی اچ دی یا دورۀ تخصصی خود را در دانشگاه جانس هاپکینس امریکا سپری کرده.... این پدر ام است، ... این محمود کرزی است، ... عبدالولی، ... رییس جمهور، ... من و شاه ولی».

در قندهار همه میدانند که رییس شورای ولایتی این ولایت برادر ناتنی و کوچکتر حامد کرزی است. احمد ولی کرزی در مرکز شهر قندهار در یک ساختمان با دیوارهای بلند اقامت دارد. این اقامتگاه تحت تدابیر شدید امنیتی قرار دارد، طوری که هیچ کسی نمیتواند از کنار آن رد شود. او خودش دلیل شهرت خود را متعلق بودن خاندان کرزی به قوم بزرگ پوپلزایی میخواند.

این مرد تنومند با بروتهای منظم وظیفۀ خود را چنین شرح میدهد: «وظیفۀ من ایجاد یک نوع پل رابط میان مردم و دولت است، همچنان رسیدگی به مشکلات آنان و یافتن راه حل مشکلات شان».

البته این وظیفه از سنتها و عنعنات ریشه میگیرد، زیرا افغانستان برای یک دموکراسی مدرن هنوز آماده نیست.

در یک روز دهها تن از بزرگان قومی در اتاق پذیرایی احمد ولی کرزی برای دریافت اجازۀ ورود انتظار میکشند. آنها میخواهند در مورد منازعات بر سر زمین، دعواهای شان با مقام ها و یا نظامیان خارجی که پایگاههای عظیمی را در جلو شهر ایجاد کرده اند، و یا هم در مورد مشاجرههای شان با اقوام دیگر، با رییس شورای ولایتی حرف بزنند.

غلام حیدر حمیدی، شاروال شهر قندهار از احمد ولی کرزی ستایش میکند: «قندهار خوشبخت است که او را دارد. او توازن میان اقوام را حفظ میکند».

اما بیشتر شهریان قندهار از احمد ولی کرزی به عنوان یک مرد استفاده جو و رشوه خوار یاد میکنند. آنها میگویند که ولی کرزی قدرت را بین اقوام کمی تقسیم کرده است، بین آنهایی که اکنون از موقف شان برای از بین بردن رقیبان خود استفاده میکنند.

وقتی سخن بر سر برادر رییس جمهور باشد، منتقدان نمیتوانند با صدای بلند انتقاد کنند. احمد ولی کرزی متهم میشود که از تجارت مواد مخدر سود میبرد، با سی آی ای یا ادارۀ استخبارات ایالات متحدۀ امریکا قرارداد بسته است و یا از هر معاملۀ تجارتی در قندهار سهمی برای خود میگیرد.

اما اوهمۀ این اتهامات را رد میکند. او همچنان این ادعا را تکذیب میکند که گویا پس از بازگشتاش به افغانستان از نفوذ سیاسی خود برای منافع اقتصادی خویش استفاده میکند و یا از پروژههای شرکت های ساختمانی و لوژستیکی، که به ویژه برای نظامیان خارجی کار میکنند و یا پروژههای بازسازی که از سوی جامعۀ جهانی تمویل میشوند، سود جسته است. احمد ولی کرزی میگوید که هرگز نه خودش چنین استفاده جویی کرده است و نه اطرافیانش.

احمد ولی کرزی جنگ سالاران و سالاران مواد مخدر را به عنوان خطر نمیشناسد، بلکه تنها شورشیان را خطرناک میخواند. به باور وی تنها تدابیر نظامی میتواند در برابر شورشیان یک راه حل باشد. او برعکس برادرش حامد کرزی، طرفدار آن است که قطعات بین المللی بعد از سال 2014 هم در افغانستان باقی بمانند.

ولی کرزی میگوید: «تعیین زمان برای بیرون کشیدن قوا کار درستی نیست، زیرا اگر شرایط مساعد نباشد، آنگاه چه باید کرد».

زبینه متای/ صفی الله ابراهیم خیل

ویراستار: عارف فرهمند