برخی از سناتوران در جلسه روز یک شنبه مشرانو جرگه تاکید کردند که پیش از برگزاری لویه جرگه، نمایندگان مردم افغانستان باید از جزییات روابط درازمدت با امریکا آگاه شوند.

نجیبه حسینی، یکی از سناتوران گفت بحث روابط درازمدت به صورت کلی مطرح شده و مردم از جزییات آن آگاه نیستند: «ما تاهنوز از رسانه‌ها به صورت کلی شنیده ایم اما جزییات این نشنیده ایم که آیا در مورد ایجاد پایگاه‌های دایمی است، آیا در مورد همکاری‌های درازمدت است، افغان‌ها چه می خواهند، امریکایی‌ها چه میخواهند؟».

رییس جمهور کرزی گفته است مهم ترین خواست افغانستان از تفاهم‌نامه روابط درازمدت با امریکا، تامین صلح در افغانستان است.

با وجودی که آقای کرزی در رابطه به جزییات خواست‌های افغانستان جزییات بیشتر ارایه نکرده، اما گفته است که تغییر در عملکرد نظامی و کمک‌های اقتصادی به افغانستان مهم‌ترین بخش این خواست‌ها میباشند.

با آن که بیشتر سناتوران فراخواندن لویه جرگه را برای تصمیم‌گیری در مورد روابط درازمدت با امریکا امر مهم و ضروری دانستند اما شماری دیگر گفتند که لویه جرگه باید براساس قانون اساسی برگزار گردد.

هدایت‌الله رهایی، یکی از سناتوران گفت در صورتی که افغانستان تنها رها شود بار دیگر با مداخلات کشورهای همسایه مواجه خواهد شد: «اگر ما در این جرگه پایگاه دایمی امریکا را تایید نمی‌کنیم، فردا امریکا از کنار ما می‌رود، و حکومت ما در برابر همسایه‌ها نمی‌تواند از خود حفاظت کند».

مشکل قانونی

شماری از سناتوران تاکید کردند که آقای کرزی نمی‌تواند براساس قانون اساسی، لویه جرگه را فرا بخواند. زیرا به گفته آنها، به دلیل برگزار نشدن انتخابات شورای ولسوالی‌ها، بخشی از اعضایی که باید در لویه جرگه شرکت کنند نا تکمیل است.

اما رییس جمهور کرزی گفته است که می‌خواهد لویه جرگه عنعنوی را فرا بخواند. فضل‌هادی مسلم‌یار، رییس مشرانو جرگه گفت جرگه مشورتی صلح و جرگه صلح منطقهای، لویه جرگه‌های عنعنوی بوده که پیش از این برگزار شده است: «ما و شما تا حال دوبار شاهد لویه جرگه عنعنوی بوده ایم، یکی جرگه مشورتی صلح و دیگر جرگه مشورتی با پاکستان، لوی جرگه عنعنوی، لویه جرگه مطلق نیست بلکه لویه جرگه تمثیل (اراده) مردم است».

حضور زنان

حضور کمرنگ زنان در جرگه‌ها و شوراهای مهمی که در آنها در رابطه به مسایل مهم کشوری تصمیم گرفته میشود، همیشه مورد انتقاد فعالان حقوق زن بوده است.

برخی از سناتوران تاکید داشتند که حضور زنان در لویه جرگه ای که قرار است برگزار گردد، باید محسوس باشد.

انارکلی هنریار، سناتور کابل گفت که حداقل 30 درصد اعضای لویه جرگه را زنان تشکیل دهند: «چون زنان بیشتر از نصف جامعه ما را تشکیل می‌دهند ولی حد اقل 30 درصد اشتراک کنندگان باید زنان باشند چون آنها نیز حق دارند در مسایل مهم کشور نظر شان را ارایه کنند».

رییس جمهور کرزی گفته است که حکومت افغانستان برای برگزاری لویه جرگه آمادگی میگیرد و قرار است دو تا سه ماه بعد این جرگه برگزار شود.

گزارشگر: حسین سیرت، کابل

ویراستار: عارف فرهمند