پارلمان افغانستان روز شنبه سه تن از وزیران کابینه را استیضاح کرد. وزیرانی که در سال ۱۳۹۴ کمتر از ۷۰ درصد بودجه شان را مصرف کرده‌اند، براساس تصمیم ولسی جرگه استیضاح می‌شوند.

ناتوانی وزیران کابینه در مصرف بودجه انکشاف با انتقادات تند نمایندگان پارلمان مواجه شده است. انتقاد اصلی این است که مردم افغانستان به شدت از بیکاری و فقر رنج می‌برند، در حالی که پول‌های کمک شده توسط جامعه جهانی به دلیل نبود ظرفیت در وزارت‌خانه‌ها، دوباره مسترد می‌شود.

ظاهر قدیر معاون ولسی جرگه روز شنبه در جلسه عمومی و قبل از آغاز استیضاح وزیران گفت: «ولسی جرگه شورای ملی در یکی از جلسات عمومی با اکثریت آرا فیصله نمود که با اعمال صلاحیت قانونی خود وزیرانی را که نتوانستند بودجه خودرا تا سطح ۷۰ فیصد مصرف کنند، استیضاح نمایند».

قرار است ۱۸ تن از وزیران کابینه به دلیل مصرف نکردن بودجه انکشافی استیضاح شوند. پارلمان فیصله کرده است که هر وزیر باید در جلسه استیضاحیه به نمایندگان مردم در مورد این که چرا نتوانسته‌اند بودجه شان را مصرف کنند، وضاحت دهند.

صلاح‌الدین ربانی وزیر خارجه افغانستان در جلسه استیضاحیه گفت که آمار و ارقام ارایه شده توسط اداره تفتیش درست نیست و این وزارت بودجه کافی خودرا در سال ۱۳۹۴ مصرف کرده است.

آقای ربانی افزود که مصروفیت بخش مالی وزارت خارجه یکی از دلایل مصرف نشدن بودجه انکشافی بوده است: «دلیل اصلی تاخیر در باقیات قطعیه عادی و انکشافی سال ۱۳۹۴ مصروفیت بخش مالی وزارت خارجه بوده و تصفیه حساب‌های بیش از یک دهه گذشته بوده که متاسفانه باقی مانده بود و روی هم انباشته شده است».

ناامنی

محمود بلیغ وزیر فواید عامه یکی از وزیرانی است که کمتر از هفتاد درصد بودجه خودرا در سال ۱۳۹۴ مصرف کند. وزارت فواید عامه یکی از ادارات کلیدی حکومت است که مسئولیت ساخت سرک‌ها و شاهراه‌ها را به عهده دارد.

این وزارت در حالی نتوانسته بودجه اش را مصرف کند که از یک سو شاهراه‌ها نیاز به ترمیم دارند و از سوی دیگر نیاز جدی برای ساخت سرک‌ها و شاهراه‌های جدید محسوس است.

اما آقای بلیغ گفت که ناامنی یکی از دلایل مصرف نشدن بودجه است: «حدود ۴۰ میلیون پروژه‌های ما که در سال ۱۳۹۴ در مناطق ناامن بوده و ما نتوانستیم بودجه خودرا در این مناطق مصرف کنیم».

آقای بلیغ افزود که دعوای حقوقی با شرکت سازنده شاهراه حلقوی نیز یکی از دلایل مصرف نشدن بودجه است: «مشکلات حقوقی در قراردادهای گذشته که برای ما به میراث مانده، می‌باشد. نمونه آن سرک حلقوی قیصار-لامان است که از چندین سال بودجه آن انتقال شده و هنوز هم با کمپنی دعوای حقوقی داریم».

صرفه‌جویی

نسرین اوریاخیل وزیر کار، امور اجتماعی، شهدا و معلولین گفت شرایط و معیارهایی که دونرها یا تمویل کنندگان برای تمویل پروژه‌ها یکی از مشکلات مصرف نشدن بودجه است.

این وزیر کابینه افزود که تلاش کرده است تا نشست‌ها و جلسات را بجای هوتل‌های قیمتی و مجلل، در داخل وزارت برگزار کند و از اصراف جلوگیری گردد: «ما خواستیم صرفه جویی مطلق کنیم. تمام برنامه‌های وزارت را هیچ وقت در هوتل‌های مفشن و پر قیمت نگرفتیم که این هم مصرف بودجه را فوق العاده پایین می‌آورد».

اما این پاسخ‌ها قناعت نمایندگان را فراهم نکرد. نمایندگان پس از ارایه دلایل این سه وزیر، برای آن‌ها صندوق گذاشتند و رای دادند. در نتیجه رای‌گیری، هر سه وزیر سلب صلاحیت شدند.

صلاحیت ربانی با گرفتن ۱۴۰ رای رد، نسرین اوریاخیل وزیر کار و امور اجتماعی با گرفتن ۱۴۳ رای رد و محمود بلیغ وزیر فواید عامه با گرفتن ۱۴۴ رای رد، سلب صلاحیت شدند.

عبدالرئوف ابراهیمی رییس ولسی جرگه از رییس جمهور غنی خواست تا وزیران باکفایت را به زودی برای این سه وزارت‌خانه معرفی کند.

حسین سیرت، کابل