در بازپس گیری مناطق از دست رفته، از ماه ها به اینسو نیروهای اسد یکی پس از دیگری دست آورد داشته اند. ماه دسامبر سال گذشته با پیشروی نیروهای اسد، جنگجویان از نواحی شرق شهر حلب قدم به قدم عقب نشستند. در ماه مارچ سال روان، جنگجویان مخالف رژیم همچنان از مقابله در شهر حمص، تنها منطقه عقب نشینی خود، دست کشیده و عقب نشستند. اکنون نیروهای اسد تقریباً برتمام شهر های بزرگ این کشور مسلط شده اند. در نهایت برای رژیم اسد نیز زمان آن فرا رسیده است تا موقف خود را در سطح ملی و بین المللی دوباره صیقل بدهد.

در همین راستا حکومت اسد از اهالی ناحیه الوعر‌، یکی از مناطق شهر حمص، تقاضا کرده است تا به خانه های خویش برگردند. حدود ۶۰۰ تن به این فراخوان رژیم لبیک گفته و از اردوگاه پناهجویان در شمال شرق حلب برگشته اند.

به گزارش مجله انترنتی "المونیتور" پس از تسلط کامل نیروهای اسد بر این نواحی، پناهجویان در گروه های خرد و بزرگ دوباره به این مناطق برگشته اند.

 المونیتور در ادامه می نویسد که ۶۰۰ نفری که در این منطقه باقی مانده اند، بخشی از حدود ۱۰۰۰ عودت کننده به این منطقه می باشند، ۴۰۰ تن دیگر پس از دیدن آن همه ویرانی، دوباره به اردوگاه خویش برگشته اند.

برگشت وضعیت عادی؟

با وجود آن، برگشت اهالی این مناطق برای رژیم اسد یک دستاورد شمرده می شود. بنابراین، الزاماً باید آنانی که برگشته اند را حمایت کند، حتی آنهایی را که در کنار نیروهای سکولار در برابر رژیم جنگیده اند. المونیتور همچنان می نویسد: "رژیم تلاش دارد برگشت مردم را در منطقه الوعر به عنوان سندی مبنی بر عادی شدن وضعیت تلقی کند".

این درحالیست که شماری از آوارگان صرف در پی فرخوان رژیم برنگشته اند؛ بلکه وضعیت به شدت وخیم و غیر مناسب بهداشتی در اردوگاه آنان که بیش از ۷۵۰۰ تن در آن زیست دارند، سبب شده است که این اردوگاه را ترک کنند. اهالی این اردوگاه خیلی به ندرت به خدمات طبی دسترسی دارند و همچنان نداشتن آب و برق نیز از دیگر معضلات آنان است.

پیروزی با ارزش بالای نمادین

همچنان در منطقه دابق نیز بیجاشدگان برگشته اند، یکی از مناطقی که از وجه نمادین خیلی با اهمیت محسوب می شود. این شهرک در شمال سوریه و در مرز با ترکیه برای سازمان تروریستی " دولت اسلامی" یا داعش از اهمیت خاصی برخوردار بود، زیرا در احادیث محمد پیامبر اسلام نیز از این شهر تذکر رفته است که در آن جنگ های خونینی میان مسلمانان و مخالفان شان رخ داده است.

دولت اسلامی در ماه اوگوست سال ۲۰۱۴  بر این شهرک مسلط گردید. در اکتوبر سال ۲۰۱۶  اردوی اسد بار دیگر بر این شهرک حمله کرد و از حدود شش ماه به اینسو اهالی این شهرک نیز کم  کم به مناطق خویش برگشته اند و سعی دارند تا وضعیت عادی گذشته را دوباره در این منطقه برگردانند. آنان نه تنها اینکه بر بازسازی زیر ساخت ها توجه دارند، بلکه حتی یک انجمن فوتبال را نیز ایجاد کرده اند. در زمان حاکمیت تروریست ها ورزش ممنوع بود و در صورت خلاف، افراد با مجازات سنگینی مقابل می شدند.

سازمان ملل: وضعیت امنیتی شکننده است

به گزارش شبکه خبری "الجزیره" مجموعاً حدود یک و نیم میلیون آواره از سرتاسر داخل سوریه به مناطق خویش برگشته اند. افزون بر این بیش از ۲۵۰ هزار مهاجر دیگر سوریایی نیز که از سال ۲۰۱۵ در خارج از این کشور مهاجرت کرده بودند، به کشور دوباره به کشور برگشته اند.

به گفته استیفان دیمیستورا نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، پس از آنکه روسیه، ترکیه و ایران در آغاز ماه می سال روان میلادی بر سر ایجاد منطقه حایل در سوریه توافق کردند، جنگ و خشونت نیز به طور قابل ملاحظه یی در این نواحی کاهش یافته است.

دیمیستورا افزود که با آنهم سازمان حامی پناهجویان ملل متحد برگشت کامل به این مناطق را توصیه نمی کند، زیرا هنوز روشن نیست که آیا ثبات و بهبود وضعیت امنیتی دوامدار خواهد بود. بنابراین خطرهای زیادی هنوز می توانند در برابر عودت کنندگان قرار داشته باشند. علاوه براین به گفته دیمیستورا سازمان ملل امکان دسترسی به تمام مناطق سوریه را ندارد و افزود: "دسترسی به مهاجران داخلی در سوریه با وجود آن، یک چالش بزرگ در برابر سازمان ملل باقی می ماند".

نوسان سیاسی ایالات متحده

علامات زیادی وجود دارند که نشان دهنده برگشت مهاجران سوریه به مناطق آنان می توانند باشند. یکی از آنان موقف ایالات متحده می باشد.

این کشور در هفته های اخیر اعلام کرد که «سی آی ای» برنامه های آموزشی خود را برای جنگجویان اپوزیسیون سوریه متوقف می کند. در همین ارتباط روزنامه "العربیه ـ الجدید" نیز با اشاره به این مورد نوشت: "ایالات متحده برای ماندگاری رژیم اسد مؤافقت نشان داده است و بیشتر از آن، ایالات متحده نشان می دهد که گویا بیطرف می باشد. اما در واقعیت از سیاست های این کشور چنین بر می خیزد که احتمالاً تصورات روسیه را پذیرفته باشند و به این ترتیب غیر مستقیم از رژیم اسد حمایت می کنند".

جنگ در سوریه هنوز به پایان نرسیده است؛ با آنهم عودت مهاجران و پناهجویان نشان می دهد که اسد در این وضعیت دست بلندتری دارد.

کرستن کنیپ/ ن. ف.