رئیس جمهور موقت سوریه دو کمیسیون جداگانه را برای تامین عدالت انتقالی و جستجوی افراد گمشده، ایجاد میکند. کمیسیون عدالت انتقالی در نظر دارد که تخلفات شدید رژیم سابق را حقیقت یابی کند.
حکومت موقت سوریه یک کمیسیون عدالت انتقالی را ایجاد میکندعکس: Syrian Civil Defense White Helme/dpa/picture alliance
اعلانات بازرگانی
مقامهای حکومت موقت سوریه وعده کرده اند که عدالت را برای قربانیان جنایات زمان حاکمیت بشار اسد تامین میکنند. در واقع قانون اساسی انتقالی پنج ساله که در ماه مارچ امضا شد، تشکیل کمیسیون عدالت انتقالی را فراهم کرده است.
این کمیسیون به هدف حقیقت یابی تخلفات شدید رژیم بشار اسد ، ایجاد میشود و حدود پنج ماه بعد از فروپاشی حکومت اسد، روی دست گرفته شده است.
سرنوشت دهها هزار زندانی و ناپدید شدگان، یکی از دلخراش ترین میراث درگیریها در سوریه است؛ آنهم زمانی که نیروهای بشار اسد به گونه بیرحمانه، تظاهراتهای ضد دولتی را سرکوب کردند. پس از آن، سوریه بیش از یک دهه جنگ داخلی را تجربه کرد.
کمیسیون عدالت انتقالی و کمیسیون ملی برای افراد گمشده، در پی امضای دو فرمان جداگانه توسط احمد شرع، رئیس جمهور موقت سوریه ایجاد میشوند.
کمیسیون ملی برای افراد گمشده "تحقیق و پیدا کردن معلومات در مورد سرنوشت مفقودین و ناپدید شدگان اجباری، مستندسازی پرونده ها، ایجاد پایگاه برای اطلاعات ملی، حمایت حقوقی و بشردوستانه از خانوادههای آنها" را بر عهده دارد.
کمیسیون عدالت انتقالی هم به هدف "پیدا کردن حقایق در مورد تخلفات شدید رژیم سابق" ایجاد میشود.
بر بنیاد معلومات حکومت موقت سوریه، این کمیسیون باید افراد مسئول را "در همآهنگی با مقامهای مربوطه مورد بازپرس قرار دهد و جبران آسیبهای وارده به قربانیان، اصول عدم تکرار و آشتی ملی را به گونه قاطع تطبیق کند."
در این فرمان اشاره شده است که برای ایجاد یک کشور قانونمدار ، تضمین حقوق قربانیان و دستیابی به آشتی ملی فراگیر، رسیدن به عدالت انتقالی به عنوان یک رکن اساسی، بسیار مهم است.
بر اساس فرمانی که احمد شرع امضا کرده است، این دو کمیسیون "استقلالیت مالی و اداری" خواهند داشت و در تمام سوریه فعالیت میکنند.
در ماه دسمبر سال گذشته، یک ائتلاف به رهبری اسلامگرایان توانست در ظرف چند روز به حاکمیت پنج دهه خانواده اسد نقطه پایان بگذارد. جنگ حدود ۱۴ ساله، منجر به کشته شدن بیش از نیم میلیون نفر و آوارگی میلیون ها تن در سوریه شد.
با سقوط بشار اسد هزاران تن از شبکهای از زندانهای سوریه آزاد شدند. تصاویر هولناکی از آنها در شبکههای اجتماعی منتشر شد. چه تعداد در دوره جنگ داخلی به زندان افتادند، شکنجه و کشته شدند؟ قربانیان چگونه شکنجه میشدند؟
عکس: Asaad al-Asaad/newscon/picture alliance
زندان صیدیانا
سازمان خدمات نجات «کلاه سفیدها» اعلام کرد که جستجوی زندان بدنام صدیانا را به پایان رسانده است و دیگر زندانی باقی مانده در این زندان یا تونلهای مخفی آن نیافته است. باور به این است که حدود ۱۵۰ هزار زندانی در این زندان نگهداری میشدند.
عکس: Asaad al-Asaad/newscon/picture alliance
به دنبال اعضای خانواده
پس از سرنگونی بشار اسد بسیاری از مردم به زندان صیدنایا هجوم بردند تا به دنبال بستگان خود بگردند که بعضی از آنها سالها در آنجا زندانی بودند.
عکس: Asaad al-Asaad/newscon/picture alliance
بدنامترین زندانها
براساس گزارشها، بیش از ۱۰۰ بازداشتگاه و شمار نامعلومی از مراکز مخفی در سوریه وجود داشته است. تدمر و صیدنایا دو زندان از بدنامترینها بودهاند.
عکس: Izettin Kasim/Anadolu/picture alliance
اعدام زندانیان
عفو بینالملل در سال ۲۰۱۷ پس از اینکه متوجه شد هزاران نفر در زندان صیدنایا اعدام شدهاند، از این زندان به عنوان یک "سلاخخانه" یاد کرده بود.
عکس: Anagha Subhash Nair/Anadolu/picture alliance
سیاهچالهای زیرزمینی
گروههای امدادی در ابتدا گفته بودند که افراد بیشماری در سیاهچالهای زیرزمینی اسیرند. اما به تاریخ دهم دسمبر سازمان «کلاه سفیدها» اعلام کرد که دیگر مکانهای مخفی در زندان صیدیانا نیافته است.
عکس: Anagha Subhash Nair/Anadolu/picture alliance
انواع شکنجه
گزارشها میرساند که رژیم سوریه از چندین روش برای شکنجه مخالفان استفاده میکرد: شلاق، شوک برقی، محرومیت از خواب، برهنه کردن زنان و مردان و تجاوز جنسی.
عکس: Ugur Yildirim/DIA Images/ABACAPRESS/picture alliance
نوع دیگری از شکنجه
یکی از روشهای خاص شکنجه در زندانهای سوریه استفاده از روش موسوم به "چوکی آلمانی" بود. زندانیان را روی چوکی مینشاندند و آنها را تا جایی به عقب خم میکردند تا ستون فقراتشان بشکند.
عکس: Basili Sandro/ABACA/picture alliance
درد دادن
"فرش پرنده" نوع دیگری از شکنجه در زندانهای سوریه بود که در آن قربانیان را روی یک تخته چوبی قاطکی قرار میدادند. سپس نگهبانان دو طرف تخته را بالا میآورند و زانوها و قفسه سینه قربانی را آنقدر به هم نزدیک میکردند که باعث درد وحشتناک در بدن زندانی شود.
عکس: Anagha Subhash Nair/Anadolu/picture alliance
بستن به زینه
شکنجهگران همچنین اغلب زندانیان را به زینه میبستند و سپس زینه را رها میکردند و بارها و بارها سقوط قربانی را تماشا میکردند.
عکس: Ugur Yildirim/DIA Images/ABACAPRESS/picture alliance
زندان وحشتناک
زندان صیدنایا نماد ظلم و بیرحمی حکومت چند دههای خاندان اسد خوانده میشود.
عکس: Anagha Subhash Nair/Anadolu/picture alliance
تعیین جایزه
کلاه سفیدهای سوریه اعلام کردند به هر کسی که اطلاعاتی را ارائه دهد که به کشف یک مرکز مخفی کمک کند، جایزه نقدی سه هزار دالری میدهند.
عکس: Basili Sandro/ABACA/picture alliance
وعده آزادی زندانیان
گروه اسلامگرای "هیئت تحریر شام" که پایان حکومت بشار اسد، دیکتاتور سابق سوریه را رقم زد، اعلام کرد که "تمامی زندانیان بیگناه" آزاد خواهند شد.